Jacek Kluszewski
| Jacek Wincenty Antoni | |
 Jasieńczyk | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka |
Anna Dembińska |
| Żona |
Anna Pfeiffer |
| Odznaczenia | |
| |
Jacek Wincenty Antoni Kluszewski (ur. 16 sierpnia 1761 w Sielcu k. Skalbmierza, zm. 14 lutego 1841 w Krakowie) – od 1775 starosta brzegowski, założyciel Starego Teatru w Krakowie.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Wojciecha i Anny Dembińskiej. W latach 1772 - 1777 kształcił się w pijarskim Collegium Nobilium w Warszawie W latach 1777–1780 podróżował do Włoch, Niemiec, Anglii i Francji a po powrocie został zatrudniony przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w kancelarii. Po okresie gospodarowania na wsi i porządkowania spraw majątkowych, przeniósł się w 1783 na stałe do Krakowa zapewne ożenił się z Anną z Pfeifferów. W latach 1790-1795 był właścicielem wytwórni powozów i fortepianów. W 1787 zawarł z magistratem kontrakt najmu sali teatralnej w Ratuszu. W latach 1787-1795 założył i prowadził teatr w wydzierżawionym Pałacu Spiskim przy Rynku Głównym w Krakowie (wykupionym przezeń w 1799).
Uchodził na jednego z najbogatszych Krakowian; urządzał wystawne przyjęcia. W Pałacu Spiskim utrzymywał operę włoską, a od 1789 roku zespół polski "Aktorowie Narodowi". W 1799 otrzymał zezwolenie od cesarza na wybudowanie teatru i sali redutowej, posiadał także wyłączny przywilej na urządzanie widowisk teatralnych. Budynek wzniesiono w 1801 na placu Szczepańskim. W 1805 uzyskał przywilej od cesarza Franciszka II na wystawianie sztuk także po polsku. Teatr od 1817 prowadził na podstawie umowy z Senatem Wolnego Miasta Krakowa do 1830, kiedy to władze zrezygnowały z przedłużania kontraktu. Pochowany na cmentarzu Rakowickim, jednak dokładne miejsce pochówku nie jest znane, ponieważ nikt nie dbał o jego grób.
Odznaczenia i upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
Był kawalerem orderu św. Stanisława w 1787[1]. Upamiętnia go nazwa ulicy na krakowskim Bieżanowie[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zbigniew Dunin-Wilczyński: Order św. Stanisława. Agencja Wydawnicza CB, 2006, s. 195. ISBN 978-83-7339-070-6.
- ↑ Konrad Spryńca, LV sesja Rady Dzielnicy XII [online], Dzielnica XII Bieżanów-Prokocim Miasta Krakowa, 15 maja 2023 [dostęp 2024-02-04] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jacek Kluszewski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-08].
- Ilustrowana encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego (tom 4)
- "Encyklopedia Krakowa" wyd. Kraków 2000 s.419