Dżafar Panahi
.jpg) Dżafar Panahi (2007) | |
| Data i miejsce urodzenia |
11 lipca 1960 |
|---|---|
| Zawód | |
Dżafar Panahi (pers. جعفر پناهی; ur. 11 lipca 1960 w Mijane) – irański reżyser, scenarzysta, producent i montażysta filmowy. Kluczowa postać Nowej fali kina irańskiego[1] oraz najbardziej rozpoznawalny reżyser tegoż nurtu obok Abbasa Kiarostamiego i Asghara Farhadiego[2]. Laureat głównych nagród na Międzynarodowych Festiwalach Filmowych w Berlinie, Wenecji, Locarno oraz Valladolid.
Twórczość Panahiego wzbudzała na jego ojczyźnie liczne kontrowersje spowodowane brakiem podporządkowania panującemu tam reżimowi[3][4]. Na reżysera nakładano różne kary ograniczające jego wolność artystyczną oraz osobistą. W 2010 roku skazano go na sześcioletni areszt więzienny, który zmieniono na dwudziestoletni areszt domowy po wstawiennictwie reżyserów oraz aktorów światowego kina[5].
Filmografia[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Film | Reżyser | Producent | Scenarzysta | Montażysta | RT[6] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1995 | Biały balonik | Tak | Nie | Nie | Tak | 80% |
| 1997 | Lustro | Tak | Tak | Tak | Tak | 100% |
| 2000 | Krąg | Tak | Tak | Materiały[7] | Tak | 93% |
| 2003 | Karmazynowe złoto | Tak | Tak | Nie | Tak | 86% |
| 2006 | Na spalonym | Tak | Tak | Tak | Tak | 95% |
| 2011 | To nie jest film | Tak | Tak | Tak | Tak | 98% |
| 2013 | Zasłona | Tak | Tak | Tak | Tak | 89% |
| 2015 | Taxi – Teheran | Tak | Tak | Tak | Tak | 96% |
| 2018 | Trzy twarze | Tak | Tak | Tak | Tak | 98% |
| 2021 | Rok nieustającej burzy | Tak | Tak | Tak | Tak | 94% |
| 2022 | Niedźwiedzie nie istnieją | Tak | Tak | Tak | Nie | 100% |
Nagrody i nominacje[edytuj | edytuj kod]
Został uhonorowany na MFF w Cannes Nagrodą Główną w sekcji Un Certain Regard (2003: Karmazynowe złoto), Złotą Kamerą (1995: Biały balonik), Nagrodą Katolickiego Biura Filmowego (OCIC), Złotym Lwem (2000: Krąg), Złotym (2015: Taxi – Teheran) i Srebrnym Niedźwiedziem (2013: Zasłona), a także dwukrotnie otrzymał nominację do Złotego Niedźwiedzia. W 2012 roku otrzymał Nagrodę Sacharowa[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Jake Hurwitz: Iranian New Wave Cinema – Jake Hurwitz. 17 sierpnia 2014. s. jhurwitz9.wordpress.com. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Sarah Jilani: Five award-winning Iranian directors you should know about. s. Little White Lies. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Tadeusz Sobolewski: Berlinale 2015: „Taxi” Jafara Panahiego. Wybitny reżyser wciąż gra na nosie władzom Iranu. 7 lutego 2015. s. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Artur Zaborski: Panahi w areszcie. maj 2015 (wydanie 159). s. Dwutygodnik. [dostęp 2017-06-02]. (pol.).
- ↑ Brent Lang: Hollywood Rallies to Iranian Director’s Defense. 30 czerwca 2010. s. The Wrap. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Jafar Panahi – Rotten Tomatoes. s. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-06-02]. (ang.).
- ↑ Krąg (2000) – Pełna obsada – Filmweb. s. Filmweb. [dostęp 2017-06-02]. (pol.).
- ↑ Jafar Panahi [online], Sakharov Prize Network [dostęp 2017-11-01] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-28] (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dżafar Panahi w bazie Filmweb
- Dżafar Panahi w bazie IMDb (ang.)
- Nagroda Sacharowa 2012 wręczona! | Europejczycy.info. europejczycy.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-19)].