Jakow Dawtian

Jakow Dawtian
Data i miejsce urodzenia	10 października 1888 ; Nachiczewan, gubernia erywańska, Imperium Rosyjskie
Data i miejsce śmierci	28 lipca 1938 ; miejsce egzekucji Kommunarka, RFSRR, ZSRR
	Ambasador ZSRR w Polsce
Okres	od 13 kwietnia 1934; do czerwiec 1937
Poprzednik	Władimir Antonow-Owsiejenko
Następca	Nikołaj Szaronow

Jakow Christoforowicz Dawtian (Dawydow) (ros. Яков Христофорович Давтян (Давыдов); ur. 28 września^?/10 października 1888 w Nachiczewanie, zm. 28 lipca 1938 w miejscu egzekucji Kommunarka) – radziecki polityk i dyplomata pochodzenia ormiańskiego, ambasador ZSRR w Polsce (1934–1937).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Działacz SDPRR(b) w Petersburgu, aresztowany przez carską policję w 1908 roku i wypuszczony za kaucją, uciekł do Belgii, gdzie studiował na politechnice w Brukseli.

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 roku i wkroczeniu wojsk niemieckich do Belgii został aresztowany i internowany, do Rosji powrócił dopiero we wrześniu 1918. Uczestniczył w wojnie domowej i pracował dla Ludowego Komisariatu Spraw Zagranicznych.

Funkcjonariusz WCzeKa, m.in. pierwszy szef Wydziału Zagranicznego Wszechrosyjskiej Komisji Nadzwyczajnej przy Ludowym Komisariacie Spraw Wewnętrznych RFSRR) (wywiad), od 1920 do 1921 roku, kiedy zastąpił go Solomon Mogilewski.

Ambasador i minister pełnomocny ZSRR w II Rzeczypospolitej od 4 kwietnia 1934 do czerwca 1937, wcześniej sprawował urząd posła ZSRR w Grecji 1932–1934, w Persji 1927–1930, był radcą ambasady w Paryżu 1925–1927, ambasadorem na Węgrzech w 1924, w Tannu-Tuwie w 1924, Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej na Litwie w 1922, członek WKP(b).

Podczas wielkiej czystki został odwołany do Moskwy w czerwcu 1937, aresztowany 21 listopada 1937, oskarżony o "udział w antyradzieckiej organizacji terrorystycznej"; 28 lipca 1938 skazany na śmierć przez Kolegium Wojskowe Sądu Najwyższego ZSRR i stracony tego samego dnia w miejscu egzekucji Kommunarka, tam też pochowany anonimowo^[1]^[2]^[3]^[4].

25 kwietnia 1957 zrehabilitowany przez Kolegium Wojskowe SN ZSRR^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Давтян Яков Христофорович, w: Компьютерная база данных "Жертвы политических репрессий, расстрелянные и захороненные в Москве и Московской области в период с 1918 по 1953 год (2021).
↑ „Z czasem, gdy terror osiągnął apogeum, trupy wywożono nocą ciężarówkami na specjalny poligon NKWD w Butowie, lub na terytorium podległego również Komisariatowi Spraw Wewnętrznych podmoskiewskiego kołchozu „Kommunarka”, gdzie zsypywano je do wyrytych przez buldozery dołów.” Paweł Piotr Wieczorkiewicz, Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937–1939. Wyd. I Warszawa 2001, Wyd. Oficyna Wydawnicza RYTM, ISBN 83-88794-71-X, s. 475.
↑ "Москва, расстрельные списки – спецобъект «Коммунарка»"
↑ Послесловие к спискам захороненных в «Коммунарке»

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Яков Христофорович Давтян – biogram na stronie Politechniki Petersburskiej
Давыдов Яков Христофорович. svr.gov.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-05)]. – biogram na stronie Służby Wywiadu Zagranicznego Federacji Rosyjskiej.

[sta-1] Давтян Яков Христофорович, w: Компьютерная база данных "Жертвы политических репрессий, расстрелянные и захороненные в Москве и Московской области в период с 1918 по 1953 год (2021).

[2] „Z czasem, gdy terror osiągnął apogeum, trupy wywożono nocą ciężarówkami na specjalny poligon NKWD w Butowie, lub na terytorium podległego również Komisariatowi Spraw Wewnętrznych podmoskiewskiego kołchozu „Kommunarka”, gdzie zsypywano je do wyrytych przez buldozery dołów.” Paweł Piotr Wieczorkiewicz, Łańcuch śmierci. Czystka w Armii Czerwonej 1937–1939. Wyd. I Warszawa 2001, Wyd. Oficyna Wydawnicza RYTM, ISBN 83-88794-71-X, s. 475.

[3] "Москва, расстрельные списки – спецобъект «Коммунарка»"

[4] Послесловие к спискам захороненных в «Коммунарке»

[1]

[2]

[3]

[4]