Jakub Egit
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Żydów Polskich na Dolnym Śląsku | |
| Okres | |
| Przynależność polityczna | |
Jakub Egit (jidysz: יעקב עגיט; ur. 1908, zm. 1996[1]) – żydowski dziennikarz i działacz polityczny, przewodniczący Wojewódzkiego Komitetu Żydów Polskich na Dolnym Śląsku (1945–1949).
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z Borysławia. W okresie II RP pracował jako redaktor wydawnictwa "Unzer weg" we Lwowie. Związany z Poalej Syjon Lewicą, następnie zaś z Powszechną Żydowską Partią Pracy (jidysz: Algemejne Jidisze Arbajter Partej, AJAP)[2]. Był więziony za działalność antypaństwową. Po II wojnie światowej działał we Frakcji Żydowskiej PPR, następnie zaś w PZPR. W latach 1945–1949 sprawował funkcję przewodniczącego Wojewódzkiego Komitetu Żydów Polskich (WKŻP) na Dolnym Śląsku. Opowiadał się wówczas za stworzeniem silnego ośrodka osadnictwa żydowskiego w województwie wrocławskim[3]. Po 1950 zatrudniony jako redaktor prasy żydowskiej w stolicy. W lutym 1953 został aresztowany pod zarzutem działalności na rzecz odłączenia Dolnego Śląska od PRL[4].
W 1957 wyjechał z Polski, zamieszkał w Kanadzie, gdzie działał w środowiskach żydowskich.
W 1947 wydał książkę "Cu a naj lebn. Cwej jor jidiszer jiszew in Niderszlezje". W 1952 przetłumaczył i zebrał artykuły do propagandowej broszury "Bez maski: zbiór artykułów o podżegaczach wojennych" (jidysz: On a maske: portretn fun milchome untercinder; wyd. "Jidisz Buch")[5]. Na emigracji ukazały się w 1991 jego wspomnienia pod tytułem "Grand Illusion".
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ chidusz.com
- ↑ Jan Tomicki, Lewica socjalistyczna w Polsce 1918-1939, Warszawa 1982, s. 314
- ↑ August Grabski, Działalność komunistyczna wśród Żydów w Polsce (1944-1949), Żydowski Instytut Historyczny, Wydawnictwo "TRIO", Warszawa 2004, s. 90-91
- ↑ Zdaniem Bożeny Szaynok sprawę Egita można porównać do represji wobec działaczy żydowskich w ZSRR, którzy według władz sowieckich mieli dążyć do utworzenia na Krymie autonomii żydowskiej. Egitowi zarzucano działalność na rzecz utworzenia niezależnej armii podporządkowanej Izraelowi. Dolny Śląsk w jego planach miał się stać odrębnym państewkiem podporządkowanym Izraelowi. Zob. Bożena Szaynok, Z historią i Moskwą w tle: Polska a Izrael 1944-1968, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu; Uniwersytet Wrocławski; 2007, s. 228-230
- ↑ I. Egit w katalogu Biblioteki Narodowej
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bożena Szaynok, Osadnictwo żydowskie na Dolnym Śląsku 1945-1950, Wrocław 2000, s. 30 (krótka nota biograficzna w przypisie)