Jamrzyno

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jamrzyno
osada
Ilustracja
Budynek wielorodzinny w Jamrzynie. Jeden z trzech budynków mieszkalnych w osadzie
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

słupski

Gmina

Dębnica Kaszubska

Sołectwo

Motarzyno

Liczba ludności (2018)

27

Strefa numeracyjna

59[2]

Kod pocztowy

76-248[3]

Tablice rejestracyjne

GSL[4]

SIMC

0744226[5]

Położenie na mapie gminy Dębnica Kaszubska
Mapa konturowa gminy Dębnica Kaszubska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jamrzyno”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Jamrzyno”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Jamrzyno”
Położenie na mapie powiatu słupskiego
Mapa konturowa powiatu słupskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Jamrzyno”
Ziemia54°21′11″N 17°17′21″E/54,353056 17,289167[1]

Jamrzyno (kaszb. Jamrzëno[6], niem. Jamrin) – osada w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie słupskim, w gminie Dębnica Kaszubska[7] i nad rzeką Skotawą. Miejscowość wchodzi w skład sołectwa Motarzyno[8].

Według stanu na 30 czerwca 2018 liczba mieszkańców wynosiła 27[9]. 30 września 2013 w osadzie mieszkały trzy osoby mniej[10].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Polska nazwa Jamrzyno została nadana 15 marca 1947 rozporządzeniem Ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości, zastępując niemieckie Jamrin[11].

Rada Języka Kaszubskiego proponuje kaszubską formę nazwy Jamrzëno[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego[12][13].

Około dwóch kilometrów na południe od Jamrzyna znajdowała się nieistniejąca już osada Klein Podeler Wald[14].

Dwór[edytuj | edytuj kod]

W okresie pruskiej administracji Jamrzyno stanowiło majątek rycerski z dworem. W 1938 zajmował on 339 ha, z czego 288 ha stanowiły lasy, 20 ha grunty orne, 18 ha pastwiska, 3 ha wody powierzchniowe, 2 ha drogi i ścieżki, nieużytki, a także dziedziniec dworu[15].

Fundamenty nieistniejącego przystanku kolejowego w Jamrzynie
Pozostałości założenia dworskiego w Jamrzynie
Tablica nagrobna na cmentarzu ewangelickim w Jamrzynie
Pozostałości po nieistniejącej już osadzie Klein Podeler Wald na południe od Jamrzyna

Cmentarz ewangelicki[edytuj | edytuj kod]

W lesie na wschód od Jamrzyna, tuż przy jednej z dróg prowadzących do nieistniejącego już dworu, znajduje się cmentarz niemieckich mieszkańców osady, założony na planie kwadratu. Zachowały się nieliczne fragmenty nagrobków. Wskazują one jednak na to, że w latach funkcjonowania cmentarza, ten charakteryzował się dużą różnorodność form nagrobkowych. Były to m.in. kamienne postumenty, na których umieszczano żeliwne bądź drewniane krzyże, ażurowe ogrodzenia żeliwne, mogiły w kamiennych ramach, postumenty w kształcie pnia dębu. Teren jest otoczony drewnianym płotem[16].

Przystanek kolejowy[edytuj | edytuj kod]

Przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 210 z drogą do Spola, na zachód od zabudowań w Jamrzynie, znajdował się przystanek kolejowy, będący częścią linii kolejowej Słupsk–Budowo. Pierwszy odcinek, tj. ze Słupska do Dębnicy Kaszubskiej, oddano do użytkowania 15 sierpnia 1894. 12 października 1895 nastąpiło otwarcie następnego fragmentu tejże linii, tj. do Jamrzyna. Ostatecznie, 1 sierpnia 1906 tory przedłużono do Budowa. Planów połączenia z linią Bytów-Lębork nigdy nie zrealizowano[17][18].

Szkoła[edytuj | edytuj kod]

Budynek, w którym dawniej mieściła się szkoła. Obecnie (2021) leśniczówka Leśnictwa Kotowo.

Co najmniej do 1932 w miejscowości znajdowała się jednostopniowa szkoła powszechna. W 1932 pracował w niej jeden nauczyciel, a uczęszczało do niej 28 uczniów[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 43677
  2. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 30 października 2013 r. w sprawie planu numeracji krajowej dla publicznych sieci telekomunikacyjnych, w których świadczone są publicznie dostępne usługi telefoniczne. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1281)
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., styczeń 2019, s. 364 [zarchiwizowane 2019-01-14].
  4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 11 grudnia 2017 r. w sprawie rejestracji i oznaczania pojazdów oraz wymagań dla tablic rejestracyjnych. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2355)
  5. Rejestr TERYT. Przeglądanie. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2021-06-14]. (pol.).
  6. a b Felicja Baska-Borzyszkowska i inni, Polsko-kaszubski słownik nazw miejscowych, Gdańsk: Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, 2017, s. 206, ISBN 978-83-62137-50-3.
  7. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. Rada Gminy Dębnica Kaszubska: Uchwała nr XXVIII/240/2017 Rady Gminy Dębnica Kaszubska z dnia 31 maja 2017 r. w sprawie nadania statutu sołectwu Motarzyno. Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Dębnica Kaszubska, 2017. [dostęp 2021-06-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-13)]. (pol.).
  9. Kinga Trubicka-Czapka (red.). Środki Funduszu Sołeckiego w poszczególnych sołectwach Gminy Dębnica Kaszubska w 2019 roku. „Wieści Gminne”. 18, s. 15, 2018. Gmina Dębnica Kaszubska. ISSN 2450-4300. [zarchiwizowane z adresu 2019-04-22]. (pol.). 
  10. Wykaz miejscowości gminy Dębnica Kaszubska wraz z liczbą mieszkańców wg stanu w dniu 2013.09.30. Urząd Gminy Dębnica Kaszubska. [dostęp 2020-03-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-14)]. (pol.).
  11. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 15 marca 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości. (M.P. z 1947 r. nr 37, poz. 297)
  12. Ustawa z dnia 28 maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych. (Dz.U. z 1975 r. nr 16, poz. 91)
  13. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 maja 1975 r. w sprawie określenia miast oraz gmin wchodzących w skład województw. (Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92)
  14. Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt). Arkusz 1669 (383). Königliche Preussische Landesaufnahme, 1907.
  15. a b Karl-Heinz von Pagel: Der Landkreis Stolp in Pommern: Zeugnisse seiner deutschen Vergangenheit. Lübeck: Heimatkreises Stolp, 1989, s. 746-752.
  16. Krystyna Mazurkiewicz-Palacz: Dawne cmentarze w powiecie słupskim. Słupsk: Starostwo Powiatowe w Słupsku, 2012, s. 53. ISBN 978-83-60228-45-6. [dostęp 2021-06-14].
  17. Ogólnopolska Baza Kolejowa. Jamrzyno. [dostęp 2021-06-18]. (pol.).
  18. Ogólnopolska Baza Kolejowa. Linia Słupsk – Budowo. [dostęp 2021-06-18]. (pol.).