Jan Falkowski (pilot)

Jan Falkowski

9 zwycięstw
major pilot
Data i miejsce urodzenia	26 czerwca 1912 Pohulanka
Data i miejsce śmierci	27 lipca 2001 Peterborough
Przebieg służby
Siły zbrojne	[Siły Powietrzne
Jednostki	114 Eskadra Myśliwska, X Klucz Kominowy (Fa), Dywizjony: 315, 316, 303
Stanowiska	dowódca X Klucza Kominowego (Fa), 3. Skrzydła Myśliwskiego
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa
Późniejsza praca	farmer
Odznaczenia

{{Żołnierz infobox}} Nieznane pola: 1.

Jan Falkowski (ur. 26 czerwca 1912 w Pohulance na Litwie, zm. 27 lipca 2001 w Peterborough w Kanadzie) – major lotnictwa Wojska Polskiego, podpułkownik (ang. Wing Commander) Królewskich Sił Powietrznych, as myśliwski w II wojnie światowej.

Życiorys

W 1914 wraz z rodzicami wyjechał na Syberię, gdzie w czasie rewolucji zginęli oboje jego rodzice. Przy pomocy repatriantów po ponad rocznej podróży dotarł we wrześniu 1922 do Warszawy. W Polsce zaopiekowała się nim rodzina. Ukończył prywatne gimnazjum, a później Wydział Rolniczy na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.

Po ukończeniu studiów w 1934 dostał się do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie, którą w stopniu podporucznika ukończył w październiku 1936 (IX promocja, 18 lokata). Został przydzielony do III/4 Dyonu Myśliwskiego w Toruniu. W 1938 został skierowany Szkoły w Dęblinie jako instruktor.

W kampanii wrześniowej nie brał udziału. Razem z grupą pilotów z Dęblina ewakuował się przez Rumunię do Francji. 3 września 1939 roku, w trakcie przelotu ewakuacyjnego samolotem PWS-26 z Dęblina do Sokala, został w okolicach Lublina zaatakowany przez trzy lub osiem niemieckich myśliwców. Falkowski obniżył wysokość lotu prawie do ziemi i wykorzystując zwrotność samolotu spowodował, że jeden niemiecki myśliwiec rozbił się o ziemię, a pozostałe przerwały atak i zawróciły, najprawdopodobniej z powodu małej ilości paliwa.

We Francji został instruktorem w polskiej szkole w Lyon-Bron. Od 31 maja 1940 był dowódcą X Klucza Kominowego (Fa). Po ataku Niemców na Francję na pokładzie Batorego 27 czerwca 1940 przybył do Anglii.

Po krótkim kursie został przydzielony do jednostki pomocniczej Royal Air Force jako pilot rozprowadzający nowe lub wyremontowane samoloty na lotniska w całej Wielkiej Brytanii.

W Anglii został przydzielony do 32 Dywizjonu, w którym na samolocie Hawker Hurricane odniósł swoje pierwsze zwycięstwo nad He 111 – 16 stycznia 1941. W czasie walki jego samolot został ciężko uszkodzony, Jan Falkowski musiał z niego wyskoczyć i przy lądowaniu złamał nogę. Po leczeniu z końcem lipca 1941 został skierowany do polskiego 315 Dywizjonu Myśliwskiego w Northolt. Już w sierpniu w walkach nad terytorium Francji zestrzelił trzy Messerschmitt Bf 109. We wrześniu odniósł kolejne dwa zwycięstwa. Od 22 września został dowódcą eskadry A.

Przez krótki czas był skierowany do 316 Dywizjonu Myśliwskiego, z którym brał udział w kilku operacjach nad Francją. Z końcem czerwca 1943 został przeniesiony do 303 Dywizjonu, gdzie odniósł dwa pewne zwycięstwa i jedno prawdopodobne nad Fw 190.

30 stycznia 1945 został mianowany dowódcą 3 Skrzydła Myśliwskiego i powrócił do lotów bojowych. W czasie jednego z nich 9 marca 1945 nad Holandią, został trafiony przez obronę przeciwlotniczą. Z powodu awarii samolotu musiał wyskoczyć na spadochronie, w czasie lotu był ostrzeliwany przez Niemców i jedna z kul zraniła go w nogę. Po wylądowaniu dostał się do niewoli. 9 maja 1945 powrócił do Anglii.

Po demobilizacji w 1947 wyjechał do Kanady, gdzie miał farmę oddaloną 20 mil od Toronto.

W latach sześćdziesiątych wydał książkę autobiograficzną, która w 1990 r. została wydana w Polsce Z wiatrem w twarz.

Odznaczenia

• Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari
• Krzyż Walecznych czterokrotnie
• brytyjski Distingushed Flying Cross

Bibliografia

• Józef Zieliński: 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki. Warszawa: Bellona, 2003. ISBN 83-11096-30-9.brak strony w książce
• Wojciech Zmyślony Jan Falkowski w portalu Polskie Siły Powietrzne w II wojnie światowej [1]
• Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07329-5.brak strony w książce
• Grzegorz Śliżewski: Polskie "kominy" we Francji w 1940 roku. [dostęp 10 października 2009]. (pol.).zły zapis daty dostępu
• Biografia w polishairforce.pl
• Wacław Król: Myśliwcy. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1980, s. 336-371. ISBN 83-11-06396-6.