Jan Kanty Gregorowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Pernambuko (dyskusja | edycje) o 05:25, 14 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.

Jan Kanty Gregorowicz, pseudonim Janek z Bielca (ur. 17 października 1818 w Warszawie, zm. 16 września 1890 tamże) – polski dziennikarz i pisarz, szczególnie zainteresowany tematyką wiejską[1].

Życiorys

Syn kupca Jana Hrehorowicza Sołowiewa i Marii z Trzebieńskich, uczeń szkół pijarskich w Warszawie. Zajmował się w młodości gospodarstwem wiejskim, a w 1849 r. osiadł stale w Warszawie i poświęcił się wyłącznie pracom literackim. Pierwsze pisma drukował w "Bibljotece Warszawskiej". Rozprawa ogłoszona w "Rocznikach gospodarstwa krajowego" w 1850, pt. "Uwagi nad środkami podniesienia w kraju naszym gospodarstwa wiejskiego" zwróciła nań powszechną uwagę. Od 1851 do 1859 był redaktorem "Gazety Rolniczej, Przemysłowej i Handlowej" przy "Gazecie Codziennej", następnie wraz z F.H. Lewestamem wydawał i redagował pismo humorystyczne "Wolne Żarty" (1858-1859) i przez rok "Gazetę Codzienną", a w 1860 - "Kmiotka". W 1860 nabywszy na własność "Magazyn Mód" zmienił jego tytuł na "Tygodnik Mód i Powieści" (1862) i wydawał go pod własnym kierunkiem do 1889; Gregoriewicz firmował je własnym nazwiskiem jednak pismo faktycznie prowadziła Joanna Belejowska.[2] Redagował prócz tego "Przyjaciela Dzieci" (od 1867) i od 1872 lub 1873 tygodnik dla ludu miejskiego i wiejskiego "Zorza". Oddzielnie wydał przeznaczone dla ludu (niektóre także dla dzieci) publikacje: "Obrazki wiejskie" (4 t., Warszawa 1852); "Zarysy wiejskie" (2 t., 1854); "Tomek beznogi i Proszaki" (3 tomy, Warszawa, 1854); "Dwie sceny z pożycia wiejskiego" (2 t., Warszawa, 1854); "Dobry ekonom" (2 t., Warszawa, 1858); "Tomek Sandomierzak" (2 t., Warszawa, 1858); "Elementarz dla chłopców wiejskich" (Warszawa, 1859; drugie wydanie Wilno, 1861); "Gawędy księdza proboszcza pod lipami" (1858-1860). Z powodzeniem wystawiana była jego komedyjka - "obrazek wiejski ze śpiewami" - "Janek spod Ojcowa" (muzykę napisał:Oskar Kolberg)[1].

Był jednym z autorów haseł do 28 tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Jego nazwisko wymienione jest w I tomie z 1859 roku na liście twórców zawartości tej encyklopedii.[3]

Gregorowicz był przeciwnikiem pańszczyzny, działał na rzecz podniesienia oświaty wśród ludu wiejskiego i poprawy jego bytu. Sprzeciwiał się jednak posunięciom radykalnym i działaniom rewolucyjnym. Był aktywnym członkiem Sekcji Czytelń Bezpłatnych Towarzystwa Dobroczynności w 70. XIX w., czym zasłużył się m.in. dla czytelnictwa wśród rzemieślników[1].


Przypisy

  1. a b c S. Orgelbranda Encyklopedja Powszechna. Warszawa: Wydawnictwo Towarzystwa Akcyjnego Odlewni Czcionek i Drukarni S. Orgelbranda Synów, XIX i pocz. XX wieku (może wymagać uaktualnienia).
  2. Kobiety i mężczyźni (z) kolorowych pism - redakcja: Alina Łysak i Edyta Zierkiewicz. Oficyna Wydawnicza ATUT. Wrocław 2010. str. 20-21 ISBN 978-83-7432-697-1
  3. "Encyklopedia Powszechna", tom I, wyd. Samuel Orgelbrand, Warszawa, 1859.