Jan Karol Wróblewski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jan Karol Wróblewski
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

23 października 1871
Radowce

Data i miejsce śmierci

3 września 1937
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

do 1931

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Cesarsko-królewska Obrona Krajowa
Wojsko Polskie

Jednostki

Okręg Korpusu Nr I

Stanowiska

dowódca okręgu korpusu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry) Krzyż Zasługi Wojskowej (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” z Mieczami Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie pokoju) Odznaka za 25-letnią Służbę Wojskową (Austro-Węgry) Medal Jubileuszowy Pamiątkowy dla Sił Zbrojnych i Żandarmerii 1898 (Austro-Węgry) Krzyż Jubileuszowy Wojskowy
Odczyt marszałka Józefa Piłsudskiego dotyczący Powstania styczniowego, wygłoszony w Szkole Podchorążych w Warszawie. Generał Wróblewski w pierwszym rzędzie, drugi od prawej
Grób gen. Wróblewskiego na Powązkach Wojskowych

Jan Karol Wróblewski h. Ślepowron (ur. 23 października 1871 w Radowcach, zm. 3 września 1937 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 23 października 1871 w Radowcach, ówczesnym mieście powiatowym Księstwa Bukowiny, w rodzinie Gustawa i Marii Karoliny z Malarskich. Pochodził z rodziny Wróblewskich pieczętującej się herbem Ślepowron przybyłej z centralnej Polski z województwa brzeskokujawskiego i osiadłej na Pokuciu w połowie XVII w. w czasach wojen z Kozakami. Po ukończeniu gimnazjum w rodzinnych Radowcach wstąpił do Szkoły Kadetów Piechoty w Łobzowie[1].

Jesienią 1890, po ukończeniu szkoły, został wcielony do Śląsko-Morawskiego Pułku Piechoty Nr 100 w Cieszynie[2], a później w Krakowie. W 1896 pełnił funkcję adiutanta pułku[3]. W latach 1898–1900 był słuchaczem Szkoły Wojennej w Wiedniu[4][5]. W 1900, po ukończeniu szkoły i otrzymaniu tytułu „przydzielony do Sztabu Generalnego”, został skierowany do służby w Biurze Kolejowym Sztabu Generalnego[6]. W następnym roku został przydzielony do 5 Dywizji Piechoty w Ołomuńcu[7], a w 1902 do 9 Brygady Piechoty, która wchodziła w skład 5 DP i stacjonowała w tym samym garnizonie[8]. W 1903 został przydzielony z macierzystego Pułku Piechoty Nr 100 do Węgierskiego Pułku Piechoty Nr 12, który wówczas stacjonował w Trebinje[9]. Dwa lata później został przeniesiony do cesarsko-królewskiej Obrony Krajowej i wcielony do Pułku Piechoty Obrony Krajowej Stryj Nr 33 w Stryju[10]. W 1906 został przeniesiony do Pułku Piechoty Obrony Krajowej Przemyśl Nr 18 w Przemyślu[11][12]. W 1914 został przeniesiony do Pułku Piechoty Obrony Krajowej St. Pölten Nr 21 (w 1917 przemianowany na Pułk Strzelców Nr 21[13]) w St. Pölten na stanowisko komendanta batalionu[14]. W czasie I wojny światowej walczył na froncie włoskim[1]. Na początku 1915 pełniąc służbę w sztabie pułku został ranny[15]. Dostał się do angielskiej niewoli[1].

W czasie służby w siłach zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej awansował na kolejne stopnie: kadeta-zastępcy oficera (starszeństwo z 1 września 1890)[16], porucznika (starszeństwo z 1 listopada 1892)[17], nadporucznika (starszeństwo z 1 maja 1896)[18], kapitana 2. klasy (ze starszeństwem z 1 maja 1903)[19], kapitana 1. klasy (w 1907 ze starszeństwem z 1 maja 1903)[20], majora (1914)[1] i podpułkownika (starszeństwo z 1 lutego 1916)[21][22].

21 sierpnia 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z byłej armii austro-węgierskiej w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1916 i przydzielony do Kancelarii I Wiceministra Spraw Wojskowych[23]. Od kwietnia 1920 był kwatermistrzem 1 Armii. 1 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała podporucznika, w grupie oficerów byłej armii austro-węgierskiej[24]. W latach 1920–1921 dowódca XXXVI Brygady Piechoty w czasie bitwy pod Brodami i Beresteczkiem w lipcu/sierpniu 1920. Od 6 listopada 1921 dowodził 25 Dywizją Piechoty w Kaliszu[25][26].

3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu generała brygady ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 17. lokatą w korpusie generałów[27]. Z dniem 3 lutego 1925 został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie[28]. Od 14 maja 1926 „z rozkazu Naczelnego Wodza” pełnił obowiązki dowódcy Okręgu Korpusu Nr I w Warszawie[29]. 7 września 1926 Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go dowódcą Okręgu Korpusu Nr I[30]. Z dniem 7 lipca 1931 został zwolniony z zajmowanego stanowiska z zachowaniem dotychczasowego dodatku służbowego, a z dniem 30 września tego roku przeniesiony w stan spoczynku[31]. Został członkiem Rady Administracyjnej Państwowej Wytwórni Prochu w Pionkach[32].

W latach 1935-1937, czyli do śmierci był prezesem Okręgu Warszawskiego i z automatu członkiem zarządu Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich RP.[33]. Był też w tym okresie prezesem Bractwa Kurkowego w Warszawie.[34]

Zmarł 3 września 1937 w Warszawie[35]. Trzy dni później został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[36][35] (kwatera A20-8-22)[37].

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego[edytuj | edytuj kod]

W 1966 Mieczysław Cieplewicz na łamach Wojskowego Przeglądu Historycznego opublikował artykuł zatytułowany „Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego”, w którym przedstawił, przechowywane w Centralnym Archiwum Wojskowym, opinie o 95 generałach sporządzone przez ówczesnego szefa Sztabu Generalnego i przewodniczącego Biura Ścisłej Rady Wojennej, marszałka Polski Józefa Piłsudskiego[42]. Autor artykułu stwierdził, że marszałek Piłsudski własnoręcznie sporządził opinie „w ostatnich dniach grudnia 1922”, a swoje twierdzenie oparł na porównaniu dwóch dokumentów, a mianowicie: „Spisie oficerów służących czynnie w dniu 1 czerwca 1921 roku” i „Roczniku Oficerskim 1923”. Mieczysław Cieplewicz nie uwzględnił „Listy starszeństwa oficerów zawodowych” z 3 maja 1922 i zmian zaszłych po tej dacie. Marszałek Piłsudski nie opiniował: Zygmunta Zielińskiego, który z dniem 1 stycznia 1923 został przeniesiony w stan spoczynku w stopniu generała broni, Gustawa Zygadłowicza, który zmarł 7 stycznia 1923, Władysław Frankowskiego, który zmarł 30 sierpnia 1922 oraz biskupa polowego Stanisława Galla i Kazimierz Porębskiego.

Mieczysław Cieplewicz we wspomnianym artykule przedstawił opinię Józefa Piłsudskiego o generale brygady Janie Karolu Wróblewskim, a za nim powtórzył ją Piotr Stawecki w „Słowniku biograficznym...”. Treść opinii brzmi: „obecnie szef I Departamentu Piechoty. Człowiek energiczny o czynnej naturze, wypróbowany na wojnie, gdzie dobrze dowodził brygadą w 21 dywizji. Zdaniem moim, lepszy do dowodzenia niż do siedzenia w biurze. Byłby zdaniem moim, jednym z bardzo dobrych dywizjonierów, może nawet komendantem grupy operacyjnej. Przeze mnie byłby użyty jako pierwszy do objęcia dowództwa dywizji, w razie przeprowadzenia reform w organizacji MSWojsk., albo w razie wojny do zapełnienia koniecznych podczas operacji luk w dowództwach dywizji”.

Z treści opinii wynika jednoznacznie, że dotyczy ona ówczesnego generała brygady Stanisława Wróblewskiego, a nie generała Jana Karola Wróblewskiego.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Stawecki 1994 ↓, s. 356.
  2. Schematismus 1891 ↓, s. 505.
  3. Schematismus 1897 ↓, s. 564.
  4. Schematismus 1899 ↓, s. 969.
  5. Schematismus 1900 ↓, s. 1000.
  6. Schematismus 1901 ↓, s. 207, 262, 594.
  7. Schematismus 1902 ↓, s. 209, 260, 600.
  8. Schematismus 1903 ↓, s. 207, 257, 596.
  9. Schematismus 1904 ↓, s. 424.
  10. Schematismus 1906 ↓, s. 127, 367.
  11. Schematismus 1907 ↓, s. 133, 283.
  12. Schematismus 1914 ↓, s. 130, 258.
  13. Ranglisten 1918 ↓, s. 296.
  14. Zakrzewski 2016 ↓, s. 478.
  15. Lista strat nr 124. c. i k. Ministerstwo Wojny, 1915-02-11, s. 6.
  16. Schematismus 1891 ↓, s. 261.
  17. Schematismus 1893 ↓, s. 254.
  18. Schematismus 1897 ↓, s. 262.
  19. Schematismus 1904 ↓, s. 251.
  20. Schematismus 1908 ↓, s. 132.
  21. Ranglisten 1916 ↓, s. 16.
  22. a b Ranglisten 1918 ↓, s. 52.
  23. Dz. Rozk. Wojsk. Nr 88 z 12 września 1919, poz. 3139.
  24. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 maja 1920, s. 352.
  25. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 104, 120.
  26. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 77, 117.
  27. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 15.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 8 lutego 1925, s. 62.
  29. Rozkaz Nr 28 Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I. [w:] Komisja Likwidacyjna Generała Lucjana Żeligowskiego, sygn. 701/4/9 [on-line]. Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce, 1926-05-14. [dostęp 2021-08-01].
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 37 z 14 września 1926, s. 299.
  31. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931, s. 224, 247.
  32. Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 247, s. 4, 1937-09-07. Warszawa. 
  33. „Zarząd Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich R. P." w: „Rocznik Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich R. P. Na Rok 1937", Poznań 1936 s., 140 i 164
  34. „Zarząd Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich R. P." w: „Rocznik Zjednoczenia Kurkowych Bractw Strzeleckich R. P. Na Rok 1937", Poznań 1936 s., 140 i 164
  35. a b Nekrolog. „Polska Zbrojna”. 245, s. 4, 1937-09-05. Warszawa. 
  36. Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 185.
  37. Wyszukiwarka cmentarna – Warszawskie cmentarze
  38. M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 175 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska oraz pracy społecznej”.
  39. Odznaczenia orderem Polonia Restituta. „Kurier Warszawski”. Nr 134, s. 16, 15 maja 1928. 
  40. M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 143 „za zasługi na polu organizacji i wyszkolenia wojska”.
  41. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 12.
  42. Cieplewicz 1966 ↓, s. 316-337.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1891. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1891. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1893. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, styczeń 1893. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1897. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1896. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1899. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1898. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1900. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1899. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1901. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1900. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1902. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1901. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1903. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1902. (niem.).
  • Schematismus für das k.u.k. Heer und für die k.u.k. Kriegsmarine für 1904. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, grudzień 1903. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1906. Wiedeń: styczeń 1906. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1907. Wiedeń: styczeń 1907. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrathe Vertretenen Königreiche une Länder für 1908. Wiedeń: styczeń 1908. (niem.).
  • Schematismus der k.k. Landwehr und der k.k. Gendarmerie der im Reichsrat Vertretenen Königreiche une Länder für 1914. Wiedeń: styczeń 1914. (niem.).
  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1916. Wiedeń: 1916. (niem.).
  • Ranglisten der K. K. Landwehr und der K. K. Gendarmerie 1918. Wiedeń: 1918. (niem.).
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2021-01-07].
  • Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Mieczysław Cieplewicz. Generałowie polscy w opinii J. Piłsudskiego. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1 (37), s. 316–337, 1966. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny. 
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
  • Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.
  • Bartosz Zakrzewski: 18 Dywizja Piechoty WP w wojnie polsko-sowieckiej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2016. ISBN 978-83-7543-415-6.