Jan Kirsz
| Data i miejsce urodzenia |
12 czerwca 1953 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
inżynier mechanik, poeta, szopkarz |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
 
| |
| Strona internetowa | |
Jan Kirsz (ur. 12 czerwca 1953 w Krakowie)[2][3] – szopkarz krakowski, poeta. Z zawodu inżynier mechanik, wieloletni pracownik Instytutu Obróbki Skrawaniem[1][2][4].
Szopkarstwo[edytuj | edytuj kod]
W konkursie szopek krakowskich bierze udział od 1967. Specjalizuje się w tworzeniu szopek małych i miniaturowych. Zdobywca pierwszej nagrody w kategorii szopek małych w latach: 1984, 1985, 1986, 1988 i 2001, a w kategorii szopek miniaturowych w latach: 1991, 1992, 1993, 1994, 2001, 2003, 2004, 2005, 2007, 2008, 2009, 2018, 2019, 2020, 2021, 2022[2][5].
Jest członkiem Stowarzyszenia Twórców Ludowych[3]. Jego dzieła znajdują się w kolekcji Muzeum Historycznego Miasta Krakowa, Muzeum Etnograficznego w Krakowie oraz Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. Szopki Jana Kirsza znajdują się ponadto w kolekcjach w Chinach, Stanach Zjednoczonych, Francji i we Włoszech[3]. W 2016 jedna z nich została wręczona brytyjskiej królowej Elżbiecie II[2].
19 grudnia 2018, podczas 13. sesji Międzyrządowego Komitetu ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego na Mauritiusie, został odznaczony przez wicepremiera i Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego honorową odznaką „Zasłużony dla Kultury Polskiej”[6]. W 2022 otrzymał odznakę „Honoris Gratia”[2].
Poezja[edytuj | edytuj kod]
Jest autorem tomików poezji pt. „Rozmawiając ciszą” (2006) i „Oddalające się kroki” (2007)[2], które spotkały się z pozytywnym przyjęciem krytyków: Józefa Barana („Dziennik Polski”), Stanisława Stanika („Gazeta Kulturalna”) i Emila Bieli („Gazeta Kulturalna”)[7]. W opinii Janusza Orlikowskiego opublikowanej w miesięczniku „Akant” debiutancki tomik Kirsza jest kontrastem dla urody budowanych szopek. Orlikowski w recenzji napisał, że poza jednym wierszem, autor pozbawił utwory pragnienia piękna, skupiając uwagę odbiorcy na opisie powszechnie znanych przypadłości socjologicznych[4]. Wskazał także, iż Anna Kajtochowa w Postscriptum dołączonym do Rozmawiając ciszą[8] napisała, że Kirsz w publikowanej twórczości oddał pokłon „(...) statusowi ludzi zbędnych, starych, beznadziejnie chorych, bezdomnych, zagubionych społecznie”, ukazał stan żebractwa w Polsce, a także opisał ulubiony – wg poety – sposób spędzania czasu przez Polaków: spożywanie wódki i organizowanie grilla[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jan Kirsz. jankirsz.2ap.pl. [dostęp 2024-01-09].
- ↑ a b c d e f Jan Kirsz. opowiedzmimiasto.mhk.pl. [dostęp 2024-01-08].
- ↑ a b c Kwiecińska i Niechaj 2012 ↓, s. 93.
- ↑ a b c Janusz Orlikowski: Po ciemnej stronie. Akant – miesięcznik literacki. [dostęp 2009-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-30)].
- ↑ 76. Konkurs Szopek w Krakowie został rozstrzygnięty. PolskieRadio.pl. [dostęp 2018-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-10)].
- ↑ Minister kultury odznaczył zasłużonych krakowskich szopkarzy. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego [dostęp 2019-07-21].
- ↑ Poezja. jankirsz.2ap.pl. [dostęp 2024-02-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2024-02-06)].
- ↑ Rozmawiając ciszą [online], krakow-biblioteka.sowa.pl [dostęp 2024-02-06].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Materiały archiwalne Działu Folkloru i Tradycji Krakowa Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.
- Magdalena Kwiecińska, Małgorzata Niechaj: Portrety twórców szopek krakowskich. Kraków: Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2012. ISBN 978-83-7577-172-5.