Pomnik św. Jana Nepomucena w Bydgoszczy
53°07′23″N 17°59′57″E/53,123056 17,999167 Widok od strony Brdy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Miejsce |
skwer przed katedrą |
| Typ obiektu | |
| Styl architektoniczny | |
| Całkowita wysokość |
3,0 m |
| Data budowy |
1729–1745 |
Położenie na mapie Bydgoszczy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |
| 53°07′23″N 17°59′57″E/53,123056 17,999167
| |
Pomnik św. Jana Nepomucena – nepomuk położony w pobliżu katedry w Bydgoszczy.
Jedna z najstarszych wolno stojących rzeźb św. Jana Nepomucena w północnej Polsce[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Nie są znane dokładnie wczesne dzieje figury. Jej istnienie po raz pierwszy wzmiankuje wizytacja parafii bydgoskiej w 1745 r.[1], a zatem wykonanie posągu można odnosić do pierwszych lat po kanonizacji kapłana, dokonanej w 1729 r. Pierwotnie figura była umieszczona po południowej stronie prezbiterium kościoła farnego, na czynnym do początku XIX wieku cmentarzu parafialnym. Stała na ceglanym słupie o wysokości 3 metrów. Głowę świętego wieńczyła aureola z pięcioma gwiazdami[1]. W 1762 r. władze Bydgoszczy ufundowały „lampę do świętego Jana Nepomucena”, co świadczy o tym, że jeszcze w XVIII wieku figura była iluminowana[2].
Przeniesienie pomnika nad brzeg Brdy wiąże się z działaniami konserwatorskimi, przeprowadzanymi w latach 50. XX w. przez proboszcza fary ks. Franciszka Ksawerego Hanelta. Niwelacja gruntu w 1954 r. spowodowała konieczność rozbiórki ceglanego słupa, na którym stała figura. Podczas przenosin na granitowy postument usunięto gwieździstą aureolę posągu[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Posąg znajduje się na skwerze, po północnej stronie katedry św. Marcina i Mikołaja, nad brzegiem Brdy, w sąsiedztwie Jazu Farnego. Figura jest wykuta z piaskowca i mierzy 1,4 m wysokości[1]. Znajduje się na granitowym postumencie o wysokości 1,63 m.
Postać świętego odziana jest w szaty kapłańskie skrojone na barokową modłę. Na szaty składa się sutanna, komża w typie zastrzeżonym dla prałatów i kanoników, humerał, rzymski kołnierz oraz biret na głowie. W obu rękach trzyma krucyfiks, do którego przywiązany był odpust zupełny pod pewnymi warunkami, możliwy do uzyskania w godzinie śmierci[1].
Nie jest znany twórca dzieła, a zdradza ono rękę wytrawnego artysty[1].
Inne wizerunki św. Jana Nepomucena w Bydgoszczy[edytuj | edytuj kod]
Z wizytacji kanonicznej kościoła mariackiego Karmelitów (1816) wiadomo, że wizerunek św. Jana Nepomucena zdobił ołtarz Przemienienia Pańskiego w tej świątyni[1]. Obraz ten, datowany na początek XIX wieku, został w 1817 r. przeniesiony do bocznego ołtarza pokarmelickiego kościoła w Kcyni, z powodu kasacji bydgoskiego klasztoru karmelitów.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Łbik Lech: Święty Jan Nepomucen spod bydgoskiej fary. [w.] Kalendarz Bydgoski 2001