Jan Opaliński (1581–1637)

Jan Opaliński
	; Łodzia
Data śmierci	przed 19 kwietnia 1637
Ojciec	Jan Opaliński
Żona	Urszula Potulicka
Dzieci	Jan Leopold Opaliński

Jan Opaliński herbu Łodzia (ur. ok. 1581, zm. przed 19 kwietnia 1637), wojewoda kaliski i poznański.

Był synem Jana (1546-1598), kasztelana rogozińskiego i Barbary z Ostroroga Lwowskiej, kasztelanki santockiej, bratem Piotra Opalińskiego. Od 1617 był starostą inowrocławskim, od 1621 kasztelanem kaliskim, od 1624 wojewodą kaliskim, od 1628 wojewodą poznańskim. Nie odegrał ważnej roli politycznej, zasłynął przede wszystkim jako człowiek światły i uczony^[1]. Wychował się w rodzinie o żywych tradycjach kulturowych i mecenasowskich, a jego ojciec cieszył się u współczesnych sławą miłośnika ksiąg. Był również znawcą języków klasycznych oraz teologii i filozofii i na język polski przełożył większą część dzieł Tacyta. Jako gorliwy katolik, hojnie łożył na cele religijne. Był też jednym z nielicznych Polaków, członków założonego przez cesarza Ferdynanda II Zakonu Rycerskiego ku Czci Niepokalanego Poczęcia. Ufundował klasztor Reformatorów w Łabiszynie, uposażył kościół w Opalenicy i rozpoczął przebudowę kościoła w Grodzisku^[1].

W 1633 roku został wyznaczony senatorem rezydentem^[2].

Z małżeństwa z Urszulą Potulicką miał pięciu synów i siedem córek. Z synów dwóch zmarło w młodym wieku, pozostali przy życiu Aleksander (zm. 1647) starosta inowrocławski, Jan Konstanty (1618-1672) rotmistrz królewski, Jan Leopold (1634-1672) kasztelan nakielski. Z córek cztery najstarsze Jadwiga, Teodora, Zofia i Anna wstąpiły do klasztorów bernardyńskich w Poznaniu i Sierpcu. Natomiast Apolinara została żoną W. Gajewskiego, kasztelana rogozińskiego, Urszula - A. Grodzieckiego, a Wiktoria - Krzysztofa Prusimskiego, a następnie P. Powodowskiego^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 529.
↑ Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 376.
↑ Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 530.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Jan z Bnina Opaliński h. Łodzia w iPSB
Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski [red.]: Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 529–530. ISBN 83-01-02722-3.

[CITEREFGąsiorowski,_Topolski1981529-1] Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 529.

[2] Volumina Legum, t. III, Petersburg 1859, s. 376.

[CITEREFGąsiorowski,_Topolski1981530-3] Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 530.

[1]

[2]

[3]

Za panowania Piastów	Dzierżykraj z Człopy (1020–?) Jakub z Bnina (1120–?) Dobrogost z Szamotuł (1216–1226) Dionizy z Goździkowa (1226–1234) Bogumił Dzierżykraj (1234–1242) Mościc z Wielkiego Koźmina (1242–1252) Przedpełk (1252–1253) Hertobald (1253–1255) Mikołaj z Grzymisławia (1255–1260) Beniamin z Grabowy (1260–1264) Janko z Czarnkowa (1264–1270) Przedpełk (1270–1277) Jakub z Bnina (1277–1281) Tomisław z Szamotuł (1281–1286) Beniamin Zaremba (1286–1287) Tomisław z Szamotuł (1288–1293) Beniamin Zaremba (1293–1297) Piotrko? (1297–1299) Sędziwój z Jarocina (1299–1306) Kiełcz z Brudzewa (1306–1308) Dobrogost z Dzwonowa (1308–1320) Przybysław (1326–1328) Wincenty z Szamotuł (1328–1332) Mikołaj z Biechowa (1332–1340) Jarosław z Iwna (1340–1343) Maciej Borkowic (1343–1358) Pasek z Wolicy (1358–1371)
Za panowania Andegawenów i Jagiellonów	Wincenty z Krępy (1371–1386) Bartosz Wezenborg (1387–1393) Jędrzej z Szamotuł (1393–1400) Mścisław Bardzki (1400–1406) Sędziwój Ostroróg (1406–1441) Jan z Bnina (1441–1449) Łukasz I Górka (1449–1475) Stanisław Ostroróg (1475–1477) Maciej z Bnina Opaliński (1477–1493) Mikołaj z Kutna (1493–1495) Jan Starszy Świdwa Szamotulski (1495–1496) (Jan) Sędziwój Czarnkowski (1496–1499) Jan Ostroróg (1500–1501) Andrzej Szamotulski (1501–1511) Mikołaj Lubrański (1511–1519) Stanisław Kościelecki (1519–1535) Łukasz II Górka (1535–1538) Janusz Latalski (1539–1557) Marcin Zborowski (1557–1561) Andrzej Kościelecki (1561–1565) Łukasz III Górka (1565–1573)
Za monarchii elekcyjnej	Stanisław Górka (1573–1592) Hieronim Gostomski (1592–1609) Jan Ostroróg (1610–1622) Piotr Opaliński (1622–1624) Stanisław Przyjemski (1624–1628) Jan Opaliński (1628–1637) Krzysztof Opaliński (1637–1655) Jan Leszczyński (1655–1661) Andrzej Karol Grudziński (1661–1678) Krzysztof Grzymułtowski (1679–1687) Rafał Leszczyński (1687–1692) Wojciech Konstanty Breza (1692–1698) Stanisław Małachowski (1698–1699) Stanisław Leszczyński (1699–1709) Franciszek Zygmunt Gałecki (1709–1711) Andrzej Aleksander Radomicki (1711–1726) Maciej Radomicki (1726–1728) Władysław Radomicki (1728–1737) Michał Raczyński (1737) Antoni Józef Poniński (1738–1742) Ludwik Bartłomiej Szołdrski (1742–1753) Stefan Garczyński (1753–1754) Stanisław Potocki (1754–1760) Florian Łubieński (1760–1765) Antoni Barnaba Jabłonowski (1765–1778) August książę ordynat Sułkowski (1778–1786) Józef Klemens Mielżyński (1786–1793)
Prezesi Wielkiego Księstwa Poznańskiego i Prowincji Poznańskiej	Joseph von Zerboni di Sposetti (1815–1824) Johann Friedrich Theodor von Baumann (1825–1830) Eduard Heinrich Flottwell (1830–1840) Adolf von Arnim-Boitzenburg (1840–1842) Carl Moritz von Beurmann (1843–1850) Gustav Carl Gisbert Heinrich Wilhelm Gebhard von Bonin (1850–1851) Eugen von Puttkamer (1851–1860) Gustav Carl Gisbert Heinrich Wilhelm Gebhard von Bonin (1860–1862) Karl Wilhelm von Horn (1862–1869) Otto von Königsmarck (1869–1873) William Barstow von Guenther (1873–1886) Robert von Zedtlitz-Trützschler (1886–1890) Hugo von Wilamowitz-Moellendorff (1890–1899) Karl Julius Rudolf von Bitter (1899–1903) Wilhelm von Waldow (1903–1911) Philipp Schwartzkopf (1911–1914) Johan Karl Friedrich Moritz Ferdinand von Eisenhart-Rothe (1914–1918)