Janina (województwo świętokrzyskie)
50°30′00″N 20°50′19″E/50,500000 20,838611
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
220 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-100[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TBU |
| SIMC |
0231811[5] |
Położenie na mapie gminy Busko-Zdrój  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu buskiego  | |
| 50°30′00″N 20°50′19″E/50,500000 20,838611[1]
| |
Janina – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Busko-Zdrój[6][5].
Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0231828 | Bugaj | część wsi |
| 0231834 | Gonszczołowizna | część wsi |
| 0231840 | Janina Poduchowna | część wsi |
| 0231857 | Ogonów | część wsi |
| 0231870 | Porębina-Wieczorków | część wsi |
| 0231886 | Stara Grabda | część wsi |
| 0231892 | Stara Wieś | część wsi |
Historia[edytuj | edytuj kod]
Według Długosza wieś Janina, która od dawien dawna należała do zakonu w Busku była od 1231 własnością Marka i Dzierżka herbu Janina, zaś w akcie z 1244 jest ona nazywana własnością szpitala joannitów w Zagości założonego przez księcia Henryka Sandomierskiego. Dwa pokolenia później dziedzicem wsi był komes Marek, cześnik Gryfiny, małżonki Leszka Czarnego. Parafia Janina, która powstała w tym samym okresie, zajęła częściowo obszar wcześniej istniejących parafii Gnojno oraz Stopnica. Nazwa wsi Janina stała się w XIV wieku herbem godowym[7].
W czasie II wojny światowej w sierpniu 1944 w rejonie Janiny przewidziana była koncentracja oddziałów partyzanckich Armii Krajowej i Batalionów Chłopskich w celu wyzwolenia Buska Zdroju. 5 sierpnia 1944 przybyła nawet do wsi grupa oficerów armii sowieckiej z którymi major Wacław Ćmakowski ps. „Srogi” pertraktował w sprawie wspólnego ataku na Busko. W związku z tym że w nocy Niemcy wycofali się z miasta w kierunku Pińczowa, następnego dnia bez walki do Buska wkroczyły oddziały partyzanckie i czołówka Armii Czerwonej[8].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie kieleckim.
Obiekty[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się świetlica oraz biblioteka, będące oddziałem Buskiego Samorządowego Centrum Kultury. We wsi znajduje się też rodzinny dom dziecka, hostel dla osób uzależnionych od alkoholu[9], stadnina koni oraz pole namiotowe.
Wieś jest zwodociągowana (ujęcie wody w Widuchowej). Kilka razy dziennie kursują autobusy PKS Busko, działają również prywatni przewoźnicy. We wsi krzyżują się trzy drogi powiatowe – z Żernik, Kotek i Kołaczkowic.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się kościół parafii św. Wojciecha[10], wzniesiony w 1822 wraz z pobliską dzwonnicą. Kościół oraz dzwonnica zostały wpisane do rejestru zabytków nieruchomych[11]. W pobliżu kościoła zlokalizowany jest cmentarz.
Osoby związane z Janiną[edytuj | edytuj kod]
W Janinie urodził się Bolesław Łącki, porucznik WP, dowódca baterii 2 pal, zamordowany w Katyniu w 1940[12]. Ze wsi pochodzi również literaturoznawczyni Marta Pawlina-Meducka.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 43867
- ↑ Wieś Janina w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 365 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Genealogia rodziny Gulińskich. [dostęp 2009-04-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-16)].
- ↑ Jodła Okręg radomsko – kielecki ZWZ-AK 1939–1945 – Wojciech Borzobohaty
- ↑ NZOZ "Nadzieja Rodzinie" Zakład Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia, Hostel dla osób uzależnionych od alkoholu
- ↑ Parafia Janina na stronie diecezji kieleckiej
- ↑ nr rej.: A-32/1-2 z 15.01.1957 i z 22.06.1967 Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 1 [dostęp 2015-10-08].
- ↑ Katedra Polowa Wojska Polskiego w Warszawie. katedrapolowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-03-08)]..
- Siedziba gminy: Busko-Zdrój
