Jarosław Gowin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jarosław Gowin
Ilustracja
Jarosław Gowin (2017)
Pełne imię i nazwisko

Jarosław Adam Gowin

Data i miejsce urodzenia

4 grudnia 1961
Kraków

Wiceprezes Rady Ministrów
Okres

od 16 listopada 2015
do 8 kwietnia 2020
i ponownie od 6 października 2020 do 11 sierpnia 2021

Przynależność polityczna

Polska Razem / Porozumienie

Minister rozwoju, pracy i technologii
Okres

od 6 października 2020
do 11 sierpnia 2021

Przynależność polityczna

Porozumienie

Poprzednik

Jadwiga Emilewicz, Marlena Maląg[a]

Następca

Mateusz Morawiecki (p.o.)

Minister nauki i szkolnictwa wyższego
Okres

od 16 listopada 2015
do 8 kwietnia 2020

Przynależność polityczna

Polska Razem / Porozumienie

Poprzednik

Lena Kolarska-Bobińska

Następca

Wojciech Murdzek

Minister sprawiedliwości
Okres

od 18 listopada 2011
do 6 maja 2013

Przynależność polityczna

Platforma Obywatelska

Poprzednik

Krzysztof Kwiatkowski

Następca

Marek Biernacki

Prezes Porozumienia
Okres

od 4 listopada 2017
do 10 grudnia 2022

Przynależność polityczna

Porozumienie

Następca

Magdalena Sroka

Prezes Polski Razem
Okres

od 7 grudnia 2013
do 4 listopada 2017

Przynależność polityczna

Polska Razem

Przewodniczący Klubu Parlamentarnego Zjednoczona Prawica
Okres

od 11 lipca 2014[b]
do 11 listopada 2015

Przynależność polityczna

Polska Razem

Faksymile

Jarosław Adam Gowin (ur. 4 grudnia 1961 w Krakowie) – polski polityk, filozof i publicysta, doktor nauk humanistycznych.

Senator VI kadencji (2005–2007), poseł na Sejm VI, VII, VIII i IX kadencji (2007–2023). Minister sprawiedliwości (2011–2013), przewodniczący klubu parlamentarnego Zjednoczona Prawica (2014–2015), minister nauki i szkolnictwa wyższego (2015–2020), wiceprezes Rady Ministrów (2015–2020 oraz 2020–2021), minister rozwoju, pracy i technologii (2020–2021). Założyciel i prezes Polski Razem (2013–2017) oraz Porozumienie (2017–2022).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Wykształcenie i działalność zawodowa[edytuj | edytuj kod]

Jest synem Ludwika i Aliny[1]. Jego rodzice po wojnie działali w Zrzeszeniu „Wolność i Niezawisłość”[2].

Uczęszczał do Liceum Ogólnokształcącego im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle. Przez dziewięć lat był bramkarzem drużyny juniorów piłkarskiego klubu Czarni 1910 Jasło[3]. Studiował historię filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Na uczelni był członkiem „Solidarności” i Niezależnego Zrzeszenia Studentów[2]. Podczas studiów brał udział w wykładach w Dominikańskim Duszpasterstwie Akademickim „Beczka”. Tam poznał Jana A. Kłoczowskiego i Macieja Ziębę, jak również osoby z kręgu Jerzego Turowicza[2]. W 1985 uzyskał tytuł zawodowy magistra.

W latach 80. przebywał w ramach stypendium na Uniwersytecie Cambridge. Pracę zawodową rozpoczął w Instytucie Nauk Społecznych Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Następnie był zatrudniony w Społecznym Instytucie Wydawniczym „Znak”. W latach 1994–2005 pełnił funkcję redaktora naczelnego wydawanego przez Instytut miesięcznika „Znak”. Zasiadał też w zarządzie wydawnictwa[2]. 21 lipca 2017 został usunięty z redakcji miesięcznika „Znak”, co uzasadniono wspieraniem „działań obozu rządzącego (...) zmierzających do pozbawienia niezależności władzy sądowniczej”[4].

W 2001 w Instytucie Studiów Politycznych PAN uzyskał stopień naukowy doktora rozprawą zatytułowaną Kościół w czasach wolności 1989–1999. Promotorem pracy był Wojciech Roszkowski[5].

Jest autorem książek, m.in. analizy sporów ks. Józefa Tischnera o Kościół katolicki pt. Religia i ludzkie biedy. Razem z Manfredem Spiekerem jest autorem publikacji pt. Zaangażowanie czy defensywa – katolicy w życiu Polski i Niemiec. Razem z Dorotą Zańko współtworzył wywiady rzeki z arcybiskupem Józefem Życińskim (Niewidzialne światło) oraz z ks. Józefem Tischnerem (Przekonać Pana Boga). Napisał kilkaset artykułów filozoficznych, politologicznych, recenzji i wspomnień. W latach 90. zajmował się problemami Kościoła katolickiego w Polsce oraz pontyfikatem Jana Pawła II. Należy do pomysłodawców „Dni Tischnerowskich” i Uniwersytetu Latającego Znak-u. Zorganizował mający służyć studentom fundusz stypendialny „Józek Szkolny”. Był współtwórcą i od 2003 do 2011 rektorem Wyższej Szkoły Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera[6]. Został członkiem rady patronackiej Krakowskiego Hospicjum dla Dzieci imienia księdza Józefa Tischnera. Należy do grona członków założycieli Stowarzyszenia Siemacha[7].

Działalność polityczna[edytuj | edytuj kod]

Do 2015[edytuj | edytuj kod]

W 1990 podjął współpracę z Forum Prawicy Demokratycznej założonym przez Aleksandra Halla, później był przez kilka lat związany ze środowiskiem Unii Demokratycznej i Unii Wolności[2].

W 2005 z ramienia Platformy Obywatelskiej w okręgu krakowskim został wybrany do Senatu[8]. Po rezygnacji Jana Rokity ze startu w wyborach parlamentarnych w 2007 został umieszczony na pierwszym miejscu listy PO do Sejmu, po czym wstąpił do partii. Uzyskał mandat poselski, otrzymując 160 465 głosów[9]. Wkrótce po wyborach wszedł w skład zarządu krajowego Platformy Obywatelskiej (zasiadał w nim do października 2010). W wyborach w 2011 z powodzeniem ubiegał się o reelekcję, dostał 62 570 głosów[10].

18 listopada 2011 prezydent Bronisław Komorowski powołał go na urząd ministra sprawiedliwości w drugim rządzie Donalda Tuska[11]. 29 kwietnia 2013 prezes Rady Ministrów zapowiedział odwołanie Jarosława Gowina ze stanowiska ministra sprawiedliwości[12]. Do odwołania przez prezydenta doszło tydzień później.

W tym samym roku Jarosław Gowin wystartował jako jedyny kontrkandydat Donalda Tuska w bezpośrednich wyborach na stanowisko przewodniczącego PO. W głosowaniu przegrał z dotychczasowym liderem, otrzymując 4114 głosów ważnych (20,42%)[13]. 9 września 2013 poinformował o opuszczeniu Platformy Obywatelskiej, zostając posłem niezrzeszonym. Rozpoczął następnie organizowanie konwencji regionalnych, uruchamiając akcję społeczną „Godzina dla Polski”, z której wyłonił się ruch społeczny[14]. W projekt zaangażowali się m.in. dwaj inni posłowie niezrzeszeni, którzy opuścili PO. Jarosław Gowin podjął także współpracę programową z gronem ekspertów[15] oraz z partią Polska Jest Najważniejsza[16] i ze Stowarzyszeniem „Republikanie” (założonym przez posła Przemysława Wiplera)[17].

7 grudnia 2013 ogłosił powstanie na bazie ruchu społecznego „Godzina dla Polski” nowej partii Polska Razem (pełna nazwa przyjęta przez ugrupowanie do 6 marca 2015 brzmiała „Polska Razem Jarosława Gowina”, następnie „Polska Razem – Zjednoczona Prawica”)[18]. Objął funkcję jej prezesa.

W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 otwierał listę swojej partii w okręgu małopolsko-świętokrzyskim, jego ugrupowanie nie osiągnęło progu wyborczego. W lipcu tego samego roku został przewodniczącym nowo powołanego klubu parlamentarnego Sprawiedliwa Polska, skupiającego posłów oraz senatora z Polski Razem i Solidarnej Polski (w marcu 2015 klub przyjął nazwę „Zjednoczona Prawica”). W tym samym miesiącu obie te partie nawiązały ponadto współpracę z Prawem i Sprawiedliwością[19]. 9 września 2014 prezydent Bronisław Komorowski powołał go w skład Rady Bezpieczeństwa Narodowego[20].

Od 2015[edytuj | edytuj kod]

W wyborach parlamentarnych w 2015 kandydował do Sejmu z ostatniej pozycji listy Prawa i Sprawiedliwości w okręgu krakowskim. Uzyskał mandat posła VIII kadencji, otrzymując 43 539 głosów[21] (zgodnie z wcześniejszą umową, wraz z innymi parlamentarzystami Polski Razem zasiadł w klubie PiS). 16 listopada 2015 objął urzędy wicepremiera oraz ministra nauki i szkolnictwa wyższego w rządzie Beaty Szydło[22].

4 listopada 2017 ogłosił utworzenie na bazie głównie Polski Razem nowego ugrupowania pod nazwą Porozumienie[23]. 11 grudnia 2017 został ponownie powołany na urzędy wicepremiera oraz ministra nauki i szkolnictwa wyższego w nowo utworzonym rządzie Mateusza Morawieckiego[24]. W 2018 z jego inicjatywy przeprowadzono reformę szkolnictwa wyższego i nauki poprzez uchwalenie nowej ustawy – prawa o szkolnictwie wyższym i nauce, określanego też jako „Ustawa 2.0” i „Konstytucja dla Nauki”[25]. Reforma zebrała zróżnicowane opinie. Podnoszono w znacznej mierze trafną diagnozę problemów, z drugiej strony wskazując na nieprzemyślane i tworzone w pośpiechu sposoby ich rozwiązania. Zwracano też uwagę, że – dysponując pozycją polityczną wicepremiera – Jarosław Gowin mógł w znacząco większym stopniu przyczynić się do rozwoju nauki w Polsce[26].

W wyborach w 2019 z powodzeniem ubiegał się o poselską reelekcję, otrzymując 15 802 głosy[27]. 15 listopada 2019 objął ponownie dotychczasowe stanowiska rządowe, wchodząc w skład drugiego gabinetu dotychczasowego premiera[28].

Na początku kwietnia 2020, w okresie sporów co do możliwości i sposobu przeprowadzenia wyborów prezydenckich w obliczu pandemii COVID-19, podał się do dymisji z zajmowanych stanowisk w rządzie[29]. Postanowieniem z 8 kwietnia prezydent Andrzej Duda na wniosek premiera odwołał Jarosława Gowina z dniem 9 kwietnia z urzędów wicepremiera oraz ministra[30].

6 października 2020 Jarosław Gowin powrócił do rządu – prezydent Andrzej Duda na wniosek premiera Mateusza Morawieckiego powołał go wówczas na urzędy wiceprezesa Rady Ministrów oraz ministra rozwoju, pracy i technologii[31]. Latem 2021 jego ugrupowanie krytykowało propozycje zmian dotyczące rynku mediów oraz propozycje podatkowe w ramach ogłoszonego rządowego programu „Polski Ład”[32].

10 sierpnia 2021 premier Mateusz Morawiecki złożył do prezydenta wniosek o odwołanie Jarosława Gowina z zajmowanych stanowisk rządowych[33]. Następnego dnia Andrzej Duda odwołał go z tych funkcji[34], a kierowana przez Jarosława Gowina partia ogłosiła opuszczenie koalicji rządowej[35]. W tym samym miesiącu, w związku z decyzją o wystąpieniu parlamentarzystów Porozumienia z KP PiS, współtworzył nowo powstałe koło parlamentarne swojej partii[36].

Pod koniec listopada 2021 w wyniku depresji trafił do szpitala, który opuścił w drugiej połowie grudnia tego samego roku[37][38]; w związku z tym zawiesił czasowo aktywność publiczną. 10 grudnia 2022 na kongresie nadzwyczajnym Porozumienia złożył rezygnację z funkcji prezesa partii[39]; jego następczynią została dotychczasowa wiceprezes ugrupowania Magdalena Sroka. W lipcu 2023 został posłem niezrzeszonym, gdy koło Porozumienia rozwiązało się po przystąpieniu jego pozostałych posłów do klubu Koalicji Polskiej[40][41]. Nie startował w wyborach w tym samym roku; decyzję o niekandydowaniu do parlamentu ogłosił kilka miesięcy przed głosowaniem[42]. Został później członkiem zespołu doradczego w Głównym Urzędzie Miar[43].

W styczniu 2024 zeznawał przed sejmową komisją śledczą ds. wyborów korespondencyjnych[44][45][46].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Jest żonaty z Anną. Ma troje dzieci: Zbigniewa, Weronikę i Ziemowita[47].

Wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]

W 2010 otrzymał medal z okazji 100-lecia istnienia klubu Czarni 1910 Jasło[48]. W 2013 otrzymał honorowe obywatelstwo Stowarzyszenia Ludzi Aktywnych „Horyzonty”[49].

Wyniki wyborcze[edytuj | edytuj kod]

Wybory Komitet wyborczy Organ Okręg Wynik
2005 Platforma Obywatelska Senat VI kadencji nr 12 157 083 (25,47%)T[8]
2007 Sejm VI kadencji nr 13 160 465 (28,58%)T[9]
2011 Sejm VII kadencji 62 570 (12,35%)T[10]
2014 Polska Razem Parlament Europejski VIII kadencji nr 10 40 699 (4,45%)N[50]
2015 Prawo i Sprawiedliwość Sejm VIII kadencji nr 13 43 539 (8,02%)T[21]
2019 Sejm IX kadencji 15 802 (2,43%)T[27]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Jadwiga Emilewicz zajmowała stanowisko ministra rozwoju, Marlena Maląg zajmowała stanowisko ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.
  2. Do 6 marca 2015 pod nazwą Sprawiedliwa Polska.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dane osoby pełniącej funkcje publiczne, katalog.bip.ipn.gov.pl [zarchiwizowane 2022-05-16].
  2. a b c d e Krzysztof Losz, Kreowany na konserwatystę, naszdziennik.pl, 26 lutego 2013 [dostęp 2013-08-21].
  3. Minister Sprawiedliwości Jarosław Gowin wspiera jasielski klub sportowy, czarnijaslo.pl, 21 lutego 2013 [zarchiwizowane 2017-12-30].
  4. Oświadczenie w sprawie Jarosława Gowina, znak.com.pl, 21 lipca 2017 [dostęp 2017-07-21].
  5. Dr Jarosław Gowin, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI) [online] [dostęp 2013-08-21].[martwy link]
  6. Jarosław Gowin, wse.krakow.pl [zarchiwizowane 2013-12-30].
  7. Wicepremier Gowin na koncercie kolęd poświęconym pamięci kard. Macharskiego, tvp.pl, 18 grudnia 2016 [dostęp 2018-08-06] [zarchiwizowane z adresu 2023-08-23].
  8. a b Wybory do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzone na dzień 25 września 2005, pkw.gov.pl [dostęp 2016-04-19].
  9. a b Wybory do Senatu Rzeczypospolitej Polskiej zarządzone na dzień 21 października 2007, pkw.gov.pl [dostęp 2016-04-19].
  10. a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2011, pkw.gov.pl [dostęp 2016-04-19].
  11. Prezydent powołał rząd Donalda Tuska, prezydent.pl, 18 listopada 2011 [dostęp 2012-09-23].
  12. Premier odwołał Jarosława Gowina. Zastąpi go Marek Biernacki, gazeta.pl, 29 kwietnia 2013 [dostęp 2013-04-29].
  13. PO zdecydowało. Donald Tusk wygrywa wybory na szefa partii, wp.pl, 23 sierpnia 2013 [dostęp 2013-08-23].
  14. Gowin: najpierw akcja społeczna, potem ruch, potem partia, wprost.pl, 28 września 2013 [dostęp 2013-10-04].
  15. Gowin rozpoczął prace nad „programem rządzenia w latach 2015–2019”, gazeta.pl, 23 września 2013 [zarchiwizowane 2016-10-21].
  16. Środowisko Gowina i PJN podpisały porozumienie o współpracy, onet.pl, 4 października 2013 [dostęp 2013-10-04].
  17. Gowin i Wipler podpisali porozumienie o współpracy programowej, interia.pl, 9 października 2013 [dostęp 2013-10-09].
  18. Polska Razem to nazwa nowej partii Jarosława Gowina, gazeta.pl, 7 grudnia 2013 [zarchiwizowane 2013-12-11].
  19. Jarosław Kaczyński podpisał porozumienie ze Zbigniewem Ziobro i Jarosławem Gowinem, wp.pl, 19 lipca 2014 [dostęp 2014-08-23].
  20. Posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego, prezydent.pl, 9 września 2014 [zarchiwizowane 2014-09-09].
  21. a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2015, pkw.gov.pl [dostęp 2016-04-19].
  22. Prezydent powołał rząd, prezydent.pl, 16 listopada 2015 [zarchiwizowane 2015-11-16].
  23. Porozumienie, czyli nowa partia Jarosława Gowina, rp.pl, 4 listopada 2017 [dostęp 2017-11-04].
  24. Powołanie rządu Morawieckiego, tvn24.pl, 11 grudnia 2017 [zarchiwizowane 2017-12-11].
  25. Konstytucja dla Nauki, konstytucjadlanauki.gov.pl [zarchiwizowane 2019-04-01].
  26. Dariusz Jemielniak, Nauczka, „Polityka”, Nr 20 (3261), 13 maja 2020, s. 56–57.
  27. a b Wybory do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej 2019, pkw.gov.pl [dostęp 2019-10-16].
  28. Prezydent powołał nowy rząd, prezydent.pl, 15 listopada 2019 [zarchiwizowane 2019-11-15].
  29. Dymisja Jarosława Gowina jest już na biurku premiera, dziennik.pl, 7 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-09].
  30. Prezydent powołał Jadwigę Emilewicz na urząd Wiceprezesa Rady Ministrów, prezydent.pl, 9 kwietnia 2020 [dostęp 2020-04-09].
  31. Prezydent dokonał zmian w składzie Rady Ministrów, prezydent.pl, 6 października 2020 [zarchiwizowane 2020-10-06].
  32. Mateusz Madejski, Porozumienie stawia PiS ultimatum. Mówi o „Polskim Ładzie” i „lex TVN”, money.pl, 7 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-11].
  33. Jest dymisja Jarosława Gowina. Premier przejmie obowiązki wicepremiera, Polska Agencja Prasowa, 10 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-11].
  34. Spychalski: Prezydent Duda odwołał Gowina z funkcji wicepremiera, tysol.pl, 11 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-11].
  35. Porozumienie oficjalnie wyszło z koalicji rządowej, rp.pl, 11 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-11].
  36. Barbara Bodalska, Partia Gowina założyła koło parlamentarne. „Od dziś Porozumienie idzie własną drogą”, euractiv.pl, 13 sierpnia 2021 [dostęp 2021-08-13].
  37. Jarosław Gowin, stan zdrowia prezesa Porozumienia. Nowe informacje, polsatnews.pl, 18 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-18].
  38. Gowin: Miesiąc spędziłem w szpitalu. Dziś czuję się dobrze. Miałem depresję, rp.pl, 25 stycznia 2022 [dostęp 2023-07-21].
  39. Grzegorz Bruszewski, Jarosław Gowin złożył rezygnację z funkcji prezesa Porozumienia, pap.pl, 10 grudnia 2022 [dostęp 2022-12-10].
  40. Prezes PSL: troje posłów Porozumienia przystąpiło do klubu Koalicji Polskiej, portalsamorzadowy.pl, 20 lipca 2023 [dostęp 2023-07-21].
  41. Jarosław Gowin, sejm.gov.pl [dostęp 2023-07-21].
  42. Jarosław Gowin nie wystartuje w wyborach. Wydał oświadczenie, rp.pl, 16 czerwca 2023 [dostęp 2023-07-21].
  43. Jarosław Gowin z nowym zajęciem. Został ekspertem w Głównym Urzędzie Miar, businessinsider.com.pl, 4 lutego 2024 [dostęp 2024-02-18].
  44. Wojciech Czuchnowski, Gowin o wyborach kopertowych: Ziobro powiedział, że naciskano na niego, by wykorzystać prokuraturę przeciwko mnie, wyborcza.pl, 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-11].
  45. Krystian Winogrodzki, Były wicepremier rządu PiS stanął przed komisją śledczą ds. wyborów kopertowych. Co mówił?, wprost.pl, 9 stycznia 2024 [dostęp 2024-01-11].
  46. Jakub Korus, Czy to Kaczyński kazał szukać haków na wicepremiera? Gowin: Takie było moje domniemanie, newsweek.pl, 10 stycznia 2024 [dostęp 2024-09-11].
  47. Kamil Dachnij, Ile dzieci ma Jarosław Gowin? Tak prezentuje się rodzina wiceministra, natemat.pl, 5 kwietnia 2018 [dostęp 2020-04-09].
  48. Marek Dybaś, Pierwsza część obchodów 100-lecia Czarnych Jasło za nami, nowiny24.pl, 20 czerwca 2010 [dostęp 2019-04-07].
  49. Krzysztof Ogiolda, Minister Jarosław Gowin wyróżniony przez opolskie Horyzonty, nto.pl, 7 lutego 2013 [dostęp 2019-04-07].
  50. Wybory do Parlamentu Europejskiego zarządzone na dzień 25 maja 2014, pkw.gov.pl [dostęp 2016-04-19].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]