Jean-Claude Van Damme
 Jean-Claude Van Damme w 2012 roku. | |
| Imię i nazwisko |
Jean-Claude Camille François Van Varenberg |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
18 października 1960 |
| Zawód |
aktor, scenarzysta, producent filmowy, reżyser, kaskader, choreograf |
| Współmałżonek |
Maria Rodriguez |
| Lata aktywności |
od 1984 |
| Strona internetowa | |
Jean Claude Van Damme, właściwie Jean-Claude Camille François Van Varenberg[1][2] (ur. 18 października 1960[3] w Berchem-Sainte-Agathe[4]) – belgijski aktor, scenarzysta, producent i reżyser, znany przede wszystkim z kina akcji, nazywany „muskułami z Brukseli”[5].
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Berchem-Sainte-Agathe, w dzielnicy Brukseli, jako jedyny syn mającego żydowskie korzenie Eugene’a Van Varenberga (księgowy i sprzedawca kwiatów[6]) i Eliany Van Varenberg[7]. Wychowywał się z siostrą Veronique. Mając jedenaście lat zaczął trenować wschodnie sztuki walki i kulturystykę; jego ojciec zapisał go do szkoły shōtōkan (zdobył czarny pas)[8]. W latach 1976-82 Van Damme stoczył kilkadziesiąt walk karate (głównie w formułach light i semi contact). W 1979 roku był członkiem belgijskiej reprezentacji, która zdobyła w Brukseli drużynowe mistrzostwo Europy EKU w formule semi contact[9]. W okresie tym stoczył też kilkanaście wygranych walk w kick-boxingu w formule full contact.
W wieku szesnastu lat rozpoczął pięcioletnie studia baletowe[10]. Zaproponowano mu wstąpienie do zespołu baletowego. Ofertę jednak odrzucił. Jako 18-latek trenował w California Gym w Brukseli. W 1981 roku wyjechał do Los Angeles[11], mówił tylko po francusku i flamandzku. Początkowo pracował dorywczo jako kierowca limuzyny, taksówkarz, instalator dywanów, barman, ochroniarz i doręczyciel pizzy. W międzyczasie uczył się poprawnej wymowy języka angielskiego.
Kariera
W 1983 pod pseudonimem Jean-Claude Van Damme znalazł się na planie thrillera Cujo, jednak ostatecznie zdjęcia z jego udziałem zostały wycięte. Rok później jako 'Jean-Claude Vandam' pojawił się w 48-minutowej niezależnej komedii o homoseksualistach Monako na zawsze (Monaco Forever, 1984) jako czarny charakter, gej-karateka, francuskim dramacie Ulica barbarzyńców (Rue barbare, 1984) i komedii muzycznej Breakdance (Breakin, 1984) z udziałem Ice'a-T. Był także koordynatorem kaskaderów w wojennym filmie akcji Zaginiony w akcji (Missing in Action, 1984) z Chuckiem Norrisem.
W 1986 w restauracji w Beverly Hills spotkał izraelskiego reżysera i producenta filmowego Menahema Golana i zademonstrował mu swoje umiejętności wschodnich sztuk walki. W dramacie sensacyjnym Bez odwrotu (No Retreat, No Surrender, 1986) zagrał postać Iwana – nowo kreowanego mistrza karate. Przełomem w jego karierze filmowej stała się rola znakomitego wojownika Franka Duxa, założyciela pierwszej w Stanach Zjednoczonych szkoły ninjutsu, w opartym na prawdziwych zdarzeniach sportowym filmie akcji Krwawy sport (Bloodsport, 1988), za którą jednak zdobył nominację do Złotej Maliny jako najgorszy nowy gwiazdor. W dramacie sensacyjnym Czarny orzeł (Black Eagle, 1988) pojawił się jako czarny charakter – zimny i zdeterminowany agent KGB. Był samotnym wojownikiem walczącym z armią futurystycznych piratów w filmie akcji sci-fi Cyborg (1989)[12].
W 1990 spróbował swoich sił jako scenarzysta niezależnego filmu Lwie Serce (Lionheart), gdzie zagrał postać żołnierza legii cudzoziemskiej. Kolejne produkcje z jego udziałem to Uniwersalny żołnierz (Universal Soldier, 1992) gdzie wystąpił u boku Dolpha Lundgrena[13] i Ralfa Moellera, sequel filmu – Uniwersalny żołnierz: Powrót (Universal Soldier: The Return, 1999), melodramat Uciec, ale dokąd? (Nowhere to Run, 1993) z Rosanną Arquette, thriller Nieuchwytny cel (Hard Target, 1993) i thriller sci-fi Strażnik czasu (Timecop, 1994).
W 1996 zadebiutował jako reżyser thrillera przygodowego The Quest z udziałem Rogera Moore, Jamesa Remara i Louisa Mandylora. Za ekranowy duet z Dennisem Rodmanem w thrillerze Ryzykanci (Double Team, 1997) otrzymał antynagrodę Złotej Maliny. Podwójna rola brutalnego seryjnego mordercy i jego sklonowanej repliki w thrillerze sensacyjnym sci-fi Replikant (Replicant, 2001) przyniosła mu nominację do nagrody Video Premiere.
13 listopada 2013 w serwisie YouTube swoją premierę miała reklamę ciężarówek Volvo z Van Dammem w roli głównej pt.: The Epic Split, którą w ciągu pięciu dni wyświetlono ponad 26 mln razy[14].
Powrócił na ekran jako Mistrz Durand w filmie sztuk walki Johna Stockwella Kickboxer: Vengeance (2016) i sequelu Kickboxer: Retaliation (2017) z udziałem Mike’a Tysona; w Kickboxerze (1989) grał Kurta Sloane[15].
Życie prywatne
Był żonaty z Marią Rodriguez (od 1980 do 1984), Cynthią Derderian (od 1985 do 1986) i Darcy LaPier (od 3 lutego 1994 do 1997), z którą ma syna Nicholasa (ur. 10 października 1995). W 1987 poślubił Gladys Portugues, z którą ma dwoje dzieci – syna Kristophera (ur. 1987) i córkę Biancę (ur. 1990), lecz w 1992 doszło do rozwodu. 25 czerwca 1999 Van Damme i Gladys Portugues ponownie zawarli związek małżeński. Dzieci Van Damme’a są aktorami – występują wraz z nim w filmach akcji.
Filmografia
Filmy fabularne/seriale TV
| Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 1979 | Kobieta między psem i wilkiem (Femme entre chien et loup) | energiczny mężczyzna w ogrodzie | André Delvaux |
| 1983 | Cujo | scena usunięta | Lewis Teague |
| 1984 | Monako na zawsze (Monaco Forever) | karateka-gej | William A. Levey |
| Ulica barbarzyńców (Rue barbare) | statysta-policjant w scenie przyjazdu | Gilles Béhat | |
| 1986 | Bez odwrotu (No Retreat, No Surrender) | Ivan Krushensky | Corey Yuen |
| 1988 | Krwawy sport (Bloodsport) | Frank Dux | Newt Arnold |
| Czarny orzeł (Black Eagle) | Andrei | Eric Karson | |
| 1989 | Cyborg | Gibson Rickenbacker | Albert Pyun |
| Kickboxer | Kurt Sloane | Mark DiSalle, David Worth | |
| 1990 | Wykonać wyrok (Death Warrant) | Louis Burke | Deran Sarafian |
| Lwie Serce (Lionheart) | Lyon Gaultier | Sheldon Lettich | |
| 1991 | Podwójne uderzenie (Double Impact) | Alex Wagner/Chad Wagner | Sheldon Lettich |
| 1992 | Uniwersalny żołnierz (Universal Soldier) | Luc Deveraux | Roland Emmerich |
| 1993 | Nieuchwytny cel (Hard Target) | Chance Boudreaux | John Woo |
| Uciec, ale dokąd? (Nowhere to Run) | Sam Gillen | Robert Harmon | |
| Bohater ostatniej akcji (Last Action Hero) | w roli samego siebie (Cameo) | John McTiernan | |
| 1994 | Strażnik czasu (Timecop) | Max Walker | Peter Hyams |
| Uliczny wojownik (Street Fighter) | pułkownik William F. Guile | Steven E. de Souza | |
| 1995 | Nagła śmierć (Sudden Death) | Darren McCord | Peter Hyams |
| 1996 | Maksimum ryzyka (Maximum Risk) | Alain Moreau/Michaił Suverov | Ringo Lam |
| Przyjaciele (Friends, sitcom) | w roli samego siebie | Michael Lembeck | |
| The Quest | Christopher Dubois | Jean-Claude Van Damme | |
| 1997 | Ryzykanci (Double Team) | Jack Quinn | Tsui Hark |
| 1998 | Legionista (Legionnaire) | Alain Lefevre | Peter MacDonald |
| Za ciosem (Knock Off) | Marcus Ray | Tsui Hark | |
| 1999 | Uniwersalny żołnierz: Powrót (Universal Soldier: The Return) | Luc Deveraux | Mic Rodgers |
| Inferno: Piekielna walka (Desert Heat) | Eddie Lomax | John G. Avildsen | |
| 2001 | Replikant (Replicant) | Edward „The Torch” Garrette/Replikant | Ringo Lam |
| Zakon (The Order) | Rudy Cafmeyer/Charles Le Vaillant | Sheldon Lettich | |
| 2002 | Pasażer (Derailed) | Jacques Kristoff | Bob Misiorowski |
| 2003 | Skazany na piekło (In Hell/The Savage) | Kyle LeBlanc | Ringo Lam |
| 2004 | Mściciel (Wake of Death) | Ben Archer | Philippe Martinez |
| Las Vegas (serial TV) | w roli samego siebie | Tucker Gates | |
| Sny o potędze (Narco) | Jean-Claude Van Damme w fantazjach Lenny'ego Bara | Tristan Aurouet, Gilles Lellouche | |
| 2006 | Zastępca (Second in Command) | Sam Keenan | Simon Fellows |
| Korpus weteranów (The Hard Corps) | Philip Sauvage | Sheldon Lettich | |
| Egzamin (Sınav) | Charles | Ömer Faruk Sorak | |
| 2007 | Aż do śmierci (Until Death) | Anthony Stowe | Simon Fellows |
| 2008 | Strażnik granicy (The Shepherd: Border Patrol) | Jack Robideaux | Isaac Florentine |
| J.C.V.D. | w roli samego siebie | Mabrouk El Mechri | |
| 2009 | Uniwersalny żołnierz: Regeneracja (Universal Soldiers: Reganeration) | Luc Deveraux | John Hyams |
| Robot Chicken (serial TV) | Rhett Butler (głos) | Chris McKay, Kevin Shinick | |
| 2011 | Krzyżowy ogień (Assassination Games) | Vincent Brazil | Ernie Barbarash |
| Beur sur la ville | pułkownik Merot (Cameo) | Djamel Bensalah | |
| Kung Fu Panda 2 | Mistrz Krokodyl (głos) | Jennifer Yuh Nelson | |
| 2012 | Rzhevsky vs. Napoleon (Rzhevskiy protiv Napoleona) | w roli samego siebie (Cameo) | Marius Balchunas |
| Oczy smoka (Dragon Eyes) | Jean-Luis Tiano | John Hyams | |
| Uniwersalny żołnierz: Dzień odrodzenia (Universal Soldier: Day of Reckoning) | Luc Deveraux | John Hyams | |
| Niezniszczalni 2 (The Expendables 2) | Jean Vilain | Simon West | |
| 6 kul (Six Bullets) | Samson Gaul | Ernie Barbarash | |
| U.F.O. (Alien Uprising) | George | Dominic Burns | |
| 2013 | Bliski wróg (Enemies Closer) | Xander | Peter Hyams |
| 2014 | Obóz integracyjny (Welcome to the Jungle) | Storm Rotchild | Rob Meltzer |
| Miasto odkupienia (Swelter) | Stillman | Keith Parmer | |
| Full Love | Frenchy | Jean-Claude Van Damme (także producent i scenarzysta) | |
| 2015 | Pound of Flesh | Deacon | Ernie Barbarash |
| Jiān Bing Xiá | w roli samego siebie (Cameo) | Da Peng | |
| 2016 | Kickboxer: Vengeance | Mistrz Durand | John Stockwell |
| Kung Fu Panda 3 | Mistrz Krokodyl (głos) | Jennifer Yuh Nelson, Alessandro Carloni | |
| 2017 | Bałkańska Vendetta (Kill'Em All) | Philip | Peter Malota |
| Kickboxer: Retaliation | Mistrz Durand | Dimitri Logothetis | |
| 2018 | Black Water | Wheeler | Pasha Patriki |
Teledyski
| Rok | Tytuł | Artysta |
|---|---|---|
| 1992 | "Body Count's in the House" | Body Count |
| 1994 | "Time Won't Let Me" | The Smithereens |
| "Straight to My Feet" | MC Hammer/gościnnie Deion Sanders | |
| 1995 | "Something There" | CHAGE and ASKA |
| 1999 | "Crush 'Em" | Megadeth |
| 2003 | "Kiss My Eyes" | Bob Sinclar |
| 2008 | "Ya Lyublyu Ego" | Iryna Bilyk / Olga Gorbacheva |
| 2015 | "The Hum" | Dimitri Vegas & Like Mike / Ummet Ozcan |
Przypisy
- ↑ Jean-Claude Van Damme Actor. TVGuide.com. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
- ↑ Jean-Claude Van Damme. Listal. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
- ↑ Jean Claude Van Damme. SensaCine.com. [dostęp 2017-01-10]. (hiszp.).
- ↑ Jean-Claude Van Damme – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2017-01-10]. (rum.).
- ↑ Jean Claude Van Damme – Sztárlexikon. Starity.hu. [dostęp 2017-01-10]. (węg.).
- ↑ Jean Claude Van Damme. Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
- ↑ Jean-Claude Van Damme Biography (1960-). Film Reference. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
- ↑ Jean Claude Van Damme. ČSFD.cz. [dostęp 2017-01-11]. (cz.).
- ↑ Jean-Claude Van Damme. AlloCiné. [dostęp 2017-01-10]. (fr.).
- ↑ Jean Claude Van Damme. TV.com. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
- ↑ Alex Godfrey (2012-08-10): Jean-Claude Van Damme: 'I tried to play the system; I was blacklisted. The Guardian. [dostęp 2017-01-11]. (ang.).
- ↑ Brian Truitt (2012-08-19): For Jean-Claude Van Damme, comeback is sweet. USA Today. [dostęp 2017-01-11]. (ang.).
- ↑ Borys Kit (2017-01-04): Jean-Claude Van Damme, Dolph Lundgren Team for Action Thriller 'Black Water'. The Hollywood Reporter. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
- ↑ Volvo Trucks – The Epic Split feat. Van Damme (Live Test 6)
- ↑ Dave McNary (2016-07-06): Jean-Claude Van Damme Joins 'Kickboxer: Retaliation'. Variety. [dostęp 2017-01-10]. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Jean-Claude Van Damme w bazie IMDb (ang.)
- Jean-Claude Van Damme w bazie Notable Names Database (ang.)
- Jean-Claude Van Damme w bazie Filmweb
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy producenci filmowi
- Belgijscy scenarzyści
- Amerykańscy reżyserzy filmowi
- Belgijscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy aktorzy dubbingowi
- Praktycy sztuk walki
- Kick-boxerzy
- Urodzeni w 1960
- Belgijscy reżyserzy filmowi
- Amerykańscy scenarzyści
- Amerykańscy aktorzy głosowi
- Amerykańscy aktorzy telewizyjni