Jerzy Hagmajer
Data i miejsce urodzenia |
8 grudnia 1913 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
26 grudnia 1998 |
Zawód, zajęcie |
lekarz, polityk |
Alma Mater | |
Stanowisko |
poseł na Sejm PRL III, IV, V i VI kadencji (1961–1976) |
Partia | |
Odznaczenia | |
Jerzy Hagmajer, ps. Kiejstut, Marek (ur. 8 grudnia 1913 w Warszawie, zm. 26 grudnia 1998 tamże) – polski chirurg, działacz społeczny, działacz ruchu narodowego, obrońca Warszawy we wrześniu 1939. Zastępca komendanta głównego Konfederacji Narodu Bolesława Piaseckiego, porucznik Armii Krajowej, więzień Pawiaka. Poseł na Sejm PRL III, IV, V i VI kadencji.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Stanisława Adalberta Aleksandra (1872–1949) i Marii Józefy z Michaelich. Jego brat Bolesław (1905–1940) został zamordowany przez NKWD w Charkowie[1]. Ukończył Szkołę Podstawową nr 54 w Warszawie (na Pradze), a następnie Gimnazjum im. Jana Zamoyskiego. Maturę zdał w 1931. Był członkiem Obozu Wielkiej Polski, Obozu Narodowo-Radykalnego i Ruchu Narodowo-Radykalnego. Działał w konspiracji, był osadzony m.in. w Miejscu Odosobnienia w Berezie Kartuskiej (w 1934). Został stamtąd wypuszczony po interwencji matki – działaczki Polskiej Partii Socjalistycznej – u Józefa Piłsudskiego[2]. W 1939 ukończył studia medyczne na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego.
Po wybuchu II wojny światowej należał do podziemnej organizacji „Pobudka”, będąc członkiem jej kierownictwa i redaktorem technicznym tytułu o tej samej nazwie[3]. Od 1941 był członkiem Konfederacji Narodu. Więziony w więzieniu na Pawiaku od października 1941 do czerwca 1942. Od lutego 1943 zastępca komendanta głównego Konfederacji Narodu, kierował organizacją po nieobecność Bolesława Piaseckiego w Warszawie. W powstaniu warszawskim walczył w Zgrupowaniu „Radosław”, pracował w Szpitalu Karola i Marii, następnie w Szpitalu Wolskim. Wyszedł z Warszawy z rannymi.
Po upadku powstania z grupą lekarzy wojskowych: Janem Mazurkiewiczem „Radosławem”, dr Chodorowskim oraz Henrykiem Bukowieckim stworzył w Częstochowie, w pomieszczeniach przekazanych przez zakon paulinów, szpital nazwany Szpitalem Warszawskim. Działacz Organizacji „Nie” od 1945.
W latach 1945–1980 lekarz w Szpitalu Praskim, także zastępca ordynatora III oddziału chirurgicznego oraz dyrektor tej placówki. Współzałożyciel i pierwszy dyrektor Liceum pw. św. Augustyna w Warszawie (1949–1950).
Współzałożyciel tygodnika „Dziś i Jutro” oraz Stowarzyszenia „Pax” (przez wiele lat wiceprzewodniczący). Redaktor tygodnika „Kierunki”. Z ramienia „Pax” sprawował mandat posła na Sejm PRL III, IV, V i VI kadencji.
Jego żona Teresa Ludwika z Wyleżyńskich h. Trzaska (1926–2004), była sanitariuszką podczas powstania warszawskiego.
Został pochowany na warszawskich Powązkach (kwatera 163-3-21,22)[4].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski[5]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (22 listopada 1955)[6][7]
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)[5]
- Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: w tym 20 lipca 1954[8])
- Krzyż Partyzancki[5]
- Warszawski Krzyż Powstańczy[5]
- Krzyż Armii Krajowej[5]
- Medal za Warszawę 1939–1945[5]
- Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego[7]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Bolesław Andrzej Hagmajer [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-03-17] .
- ↑ Wojciech Muszyński, Ruch Narodowo-Radykalny, [w:] Zygmunt Przetakiewicz, Od ONR-u do PAX-u, wyd. 2 popr. i zm., Wydawnictwo Prasy Lokalnej, Warszawa 2010, s. 178.
- ↑ Wojciech Muszyński, Konfederacja Narodu, [w:] Encyklopedia „Białych Plam”, t. 9, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2002, s. 304.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: HAGMAJEROWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15] .
- ↑ a b c d e f Powstańcze Biogramy. Jerzy Hagmajer [online], 1944.pl [dostęp 2023-03-17] .
- ↑ M.P. z 1956 r. nr 13, poz. 166 („w związku z 10-leciem ruchu społecznie postępowego katolików polskich”).
- ↑ a b Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
- ↑ M.P. z 1954 r. nr 108, poz. 1481 („w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w pracy społecznej”).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Zygmunt Przetakiewicz, Od ONR-u do PAX-u (Wspomnienia), Warszawa 1994.
- Biogram na stronie 1944.pl
- Absolwenci XVIII Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Zamoyskiego w Warszawie
- Absolwenci Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego
- Członkowie Konfederacji Narodu
- Członkowie NIE
- Członkowie Obozu Narodowo-Radykalnego
- Członkowie Obozu Wielkiej Polski
- Członkowie Pobudki
- Członkowie Ruchu Narodowo-Radykalnego „Falanga”
- Działacze PAX
- Działacze polskiego podziemia 1939–1945
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa)
- Odznaczeni Krzyżem Partyzanckim
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (dwukrotnie)
- Odznaczeni Medalem za Warszawę 1939–1945
- Odznaczeni Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego
- Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Osadzeni w Miejscu Odosobnienia w Berezie Kartuskiej
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy chirurdzy
- Polscy działacze społeczni
- Posłowie z okręgu Ełk (PRL)
- Posłowie z okręgu Kędzierzyn-Koźle (PRL)
- Powstańcy warszawscy
- Więźniowie Pawiaka (okupacja niemiecka)
- Urodzeni w 1913
- Zmarli w 1998