Jerzy Karol Kurnatowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Karol Kurnatowski
Ilustracja
Fotografia z ok. 1930
Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1874
Wola Krokocka

Data i miejsce śmierci

22 maja 1934
Wola Krokocka

Zawód, zajęcie

prawnik
ekonomista

Małżeństwo

Jadwiga Boetticher

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie) Order Lwa Białego IV Klasy (Czechy) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja)

Jerzy Karol Kurnatowski herbu Łodzia pseudonim Karol Bytyń, U. Prokop (ur. 1 lipca 1874 w Woli Krokockiej koło Szadku, zm. 22 maja 1934 tamże) – polski prawnik, ekonomista i publicysta, działacz społeczności ewangelicko-reformowanej w RP, wolnomularz[1]

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Był synem Witolda (1827-1907) sędziego pokoju i jego drugiej żony Eleonory z Klimaszewskich. Maturę zdał w Gimnazjum klasycznym w Łodzi. W latach 1892-1897 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim. W 1897 po przedstawieniu tezy z zakresu prawa karnego, zatytułowanej Duel (Pojedynek), uzyskał tytuł kandydata praw. Po studiach w latach 1896–1899 pracował w kancelarii adwokackiej, a później przez kolejne cztery lata (1899–1903) gospodarował w Woli Krokockiej. W 1901 roku otworzył własną kancelarię adwokacką w Łodzi, w 1903 przeniósł się do Warszawy. W 1902 ożenił się z Jadwigą z Boetticherów malarką. Nie mieli dzieci. W 1904 wyjechał do Paryża do 1907 studiował w Collège Libre des Sciences Sociales. Powrócił do Warszawy w 1908, w czasie I wojny światowej od 1915 przebywał w Petersburgu gdzie był szefem biura prasy zagranicznej Rady Międzypartyjnej. W Petersburgu prowadził aktywną działalność w Towarzystwie Prawników i Ekonomistów, wygłaszając referaty na tematy polityczne i gospodarcze. Był zwolennikiem podejmowania działalności gospodarczej przez samorządy, które powinny konkurować z firmami prywatnymi, inspirując się ideami kooperatyzmu i solidaryzmu. W lipcu 1918 powrócił do Polski, do Warszawy. W latach 1919–1920 działał w na rzecz akcji plebiscytowej na Mazurach. Zorganizował kurs i prowadził wykłady dla działaczy plebiscytowych. Był założycielem i prezesem (przez 7 lat) Zrzeszenia Plebiscytowego Ewangelików-Polaków. Blisko współpracował z biskupem Juliuszem Bursche i Mazurskim Komitetem Plebiscytowym, W latach 1919-1923 pracował kolejno w Ministerstwie Komunikacji, gdzie był współredaktorem pisma „Bandera Polska”, w Ministerstwie Robót Publicznych i Głównym Urzędzie Statystycznym. W latach 1919-1934 był profesorem Szkoły Nauk Politycznych i kierował katedrą historii społeczno-gospodarczej. W latach 1929-1934 wykładał politykę gospodarczą oraz historię przemysłu i handlu, będąc także profesorem Instytutu Studiów Handlowych i Orientalistycznych. Był wykładowcą spółdzielczości w Wolnej Wszechnicy Polskiej, gdzie 11 czerwca 1919 mianowano go docentem[2]. W 1922 kandydował do Sejmu RP, jednak nie zdobył mandatu posła. Należał do Polskiego Stronnictwa Mieszczańskiego i wchodził w skład Rady Naczelnej tej organizacji[3].

Przez trzy kadencje (9 lat) Jerzy Kurnatowski był radcą konsystorza ewangelicko-reformowanego, jak również członkiem zarządu i prezesem Zrzeszenia Ewangelików-Polaków. Odznaczony Krzyżem Walecznych (dwukrotnie), Legią Honorową i czechosłowackim Orderem Białego Lwa IV klasy[4].

Zmarł w Woli Krokockiej, został pochowany na cmentarzu w Szadku w części przeznaczonej dla ewangelików..[5]

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

Był encyklopedystą. Został wymieniony w gronie 180 edytorów pięciotomowej Ilustrowanej encyklopedii Trzaski, Everta i Michalskiego wydanej w latach 1926-1928 gdzie zredagował hasła związane z ekonomią[6]. Napisał również:

  • Teoria i praktyka radykalizmu 1906.
  • Dobro i zło. Studia etyczne, Lwów-Warszawa 1907.[7]
  • Katolicyzm i polskość, Kielce 1907.[8]
  • O solidaryzmie, Warszawa 1908.[9]
  • Solidaryzm. Według wykładów prof. Karola Gide’a opracował Jerzy Kurnatowski, Lwów 1908.[10]
  • Zasady moralne, Warszawa 1909.[11]
  • Doktryny ekonomiczne, Warszawa 1909.[12]
  • Pomoc wzajemna, Warszawa 1910.[13]
  • Robotnicze związki zawodowe: praktyka i teoria., Warszawa 1911.[14]
  • Przyczyny wojny europejskiej, Warszawa 1915.[15]
  • Solidaryzm jako doktryna demokracji, Warszawa 1922.[16]
  • Sejm a miasta, Warszawa 1922.[17]
  • Polacy w Niemczech i Niemcy w Polsce, Warszawa 1925[18] (tłumaczenie francuskie i angielskie)[19][20].
  • Zagadnienie Prus Wschodnich, Warszawa 1925[21] (również tłumaczenie francuskie i włoskie).
  • Czechosłowacja i Czechosłowacy 1926.[22]
  • Kaszubi, ich rozwój kulturalny i gospodarczy, Warszawa 1929.[23]
  • Polskie kandydatury na tron czeski, Warszawa 1932.[24]
  • Współczesne idee społeczne, Warszawa 1933.[25]
  • Pozyskanie korony czeskiej przez Jagiellonów, Warszawa 1933.[26]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Ludwik Hass, Ambicje, rachuby, rzeczywistość : wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905-1928, Warszawa 1984, s. 367.
  2. Wolna Wszechnica Polska. W: Szkoły wyższe Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 1930, s. 312.
  3. Tadeusz Marszał "Jerzy Karol Kurnatowski" [w:] "Biuletyn Szatkowski" tom 5 wyd. 2005 s 7-29
  4. Stanisław Konarski Jerzy Karol Kurnatowski [w:] Polski Słownik Biograficzny tom XVI wyd. 1971
  5. Informacje o nagrobku
  6. Trzaska 1939 ↓.
  7. Jerzy Kurnatowski, Dobro i zło : studja etyczne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  8. Jerzy Kurnatowski, Katolicyzm i polskość [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  9. Jerzy (1874-1934) Kurnatowski, O solidaryzmie, nakł. P. Z. P., 1908 [dostęp 2023-11-03].
  10. Charles Gide, Solidaryzm. Według wykładów prof. Karola Gide'a opracował Jerzy Kurnatowski, 1908 [dostęp 2023-11-03].
  11. Jerzy Kurnatowski, Zasady moralne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  12. Jerzy Kurnatowski, Doktryny ekonomiczne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  13. Jerzy Kurnatowski, Pomoc wzajemna [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  14. Jerzy Kurnatowski, Robotnicze związki zawodowe : praktyka i teorja [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  15. J. Kurnatowski, Przyczyny wojny europejskiej [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  16. Jerzy Kurnatowski, Solidaryzm jako doktryna demokracji, FBC, 1922 [dostęp 2023-11-03] (pol.).
  17. Jerzy Kurnatowski, Sejm, a miasta [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  18. Polacy w Niemczech i Niemcy w Polsce [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  19. Georges Kurnatowski, Les Polonais en Allemagne et les Allemands en Pologne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  20. George Kurnatowski, The Poles in Germany and the Germans in Poland [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  21. Jerzy Kurnatowski, Zagadnienie Prus Wschodnich [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  22. Jerzy Kurnatowski, Czechosłowacja i Czechosłowacy [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  23. Jerzy Kurnatowski, Kaszubi : ich rozwój kulturalny i gospodarczy [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  24. Jerzy Kurnatowski, Polskie kandydatury na tron czeski [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  25. Jerzy Kurnatowski, Współczesne idee społeczne [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].
  26. Jerzy Kurnatowski, Pozyskanie korony czeskiej przez Jagiellonów [online], polona.pl [dostęp 2020-03-27].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Trzaska, Katalog wydawnictw Trzaski, Everta i Michalskiego, Warszawa: Trzaska, Evert i Michalski, 1939.