Jerzy Kossowski (pilot)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jerzy Kossowski
Ilustracja
Zdjęcie portretowe z lat 30. XX wieku
pułkownik pilot pułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia

12 grudnia 1892
Grodno

Data i miejsce śmierci

6 sierpnia 1939
Kraków

Przebieg służby
Lata służby

1913–1929

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Błękitna Armia
Wojsko Polskie

Formacja

Carskie Siły Powietrzne
Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

11 pułk myśliwski

Stanowiska

dowódca pułku lotniczego

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Późniejsza praca

Departament lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych, główny oblatywacz PZL

Odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi Komandor Orderu Korony Rumunii Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza II klasy (Imperium Rosyjskie)
Multimedia w Wikimedia Commons

Jerzy Kossowski[a] (ur. 31 lipca?/12 sierpnia 1892 w Grodnie, zm. 6 sierpnia 1939 w Krakowie) – pułkownik pilot Wojska Polskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jerzy Kossowski urodził się 12 sierpnia 1892 w Grodnie, w rodzinie Włodzimierza i Olgi z Machajów. W 1910 zdał maturę w Korpusie Kadetów w Moskwie i podjął studia na Michajłowskiej Szkole Artylerii w Petersburgu[2]. 6 sierpnia 1913 po ukończeniu szkoły jako podporucznik skierowany został do służby w 5 Syberyjskiej Brygadzie Artylerii. 20 maja 1916 został obserwatorem w 17 oddziale lotniczym awansując na stopień kapitana. W tym samym czasie został skierowany na kurs pilotażu w Szkole Pilotów w Sewastopolu, który ukończył 3 maja 1917 otrzymując przydział do służby w 13 myśliwskim oddziale lotniczym[3].

W grudniu 1917 uciekł z Rosji ogarniętej rewolucją do USA[2]. 1 maja 1918 zgłosił się do komisji rekrutującej żołnierzy do armii polskiej tworzącej się we Francji[2]. Pod koniec maja 1918 znalazł się w Paryżu w Armii Hallera i przeszedł pozytywną weryfikację. Jako porucznik został przeszkolony na samolotach francuskich i skierowany do eskadry myśliwskiej[3].

W kwietniu 1919 znalazł się na ziemiach polskich, 1 czerwca 1919 awansowany do stopnia majora WP, z 39 eskadry Breguetów skierowany do 59 eskadry Breguetów. Uczestniczył w działaniach wojennych na terenie Galicji Wschodniej. 25 kwietnia 1920 został szefem lotnictwa 3 Armii, później przesunięto go na analogiczne stanowisko w 4 Armii[2]. 3 września 1920 odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari nr 3945. Odbył 126 lotów bojowych, spędzając w powietrzu 374 godziny. 17 września 1920 został skierowany na kurs dla wyższych dowódców w Warszawie. 1 lutego 1921 został dowódcą 5 dywizjonu myśliwskiego, we wrześniu przeniesiony na analogiczne stanowisko w 3 dywizjonie myśliwskim[2]. 8 czerwca 1921 został awansowany do stopnia podpułkownika. We wrześniu 1922 roku wziął udział w I Krajowym Locie Okrężnym, w klasyfikacji generalnej Konkursu zajął drugie miejsce[4]. 1 grudnia 1924 roku został mianowany pułkownikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 5. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[5]. Od maja 1925 do września 1927 był dowódcą 11 pułku myśliwskiego w Lidzie[2]. Znany był z tendencji do nadużywania alkoholu[6]. Po odwołaniu ze stanowiska pracował w Departamencie Lotnictwa Ministerstwa Spraw Wojskowych. W 1929 roku został przeniesiony w stan spoczynku[2].

Wizyta polskich lotników w Stanach Zjednoczonych w 1932 r. Płk Jerzy Kossowski przed samolotem PZL P-11.

W 1930 został oblatywaczem w Państwowych Zakładach Lotniczych. Oblatał licencyjny całkowicie metalowy samolot myśliwski Wibault 70. Prezentował w Bukareszcie samolot PZL P.1. Na przełomie sierpnia i września 1932 brał udział w narodowych wyścigach lotniczych (National Air Races) w Cleveland w USA na prototypie samolotu PZL P.11. Mimo rozwinięcia największej prędkości, zawodów nie wygrał, gdyż z powodu nieporozumienia nadleciał na metę z niewłaściwego kierunku[7]. W lipcu 1931 wykonał skok ratowniczy na spadochronie podczas badań samolotu Lublin R.XIII. Wykonał też oblot PZL.16 zakończony wypadkiem (skrzyżowanie linek do napędu lotek).

W 1937 porzucił pracę w lotnictwie i osiadł w Bydgoszczy. Zmarł 6 sierpnia 1939 w szpitalu w Krakowie, gdzie był leczony po tym jak kilka dni wcześniej strzelił do siebie z broni palnej[8][9]. Powodem samobójczej śmierci było odrzucenie wniosku o powrót do czynnej służby wojskowej. Został pochowany na cmentarzu wojskowym w Krakowie (kwatera 6-płn-1)[10].

Grób płka Jerzego Kossowskiego na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty

Postać pułkownika Kossowskiego, jednego z najlepszych pilotów polskiego lotnictwa myśliwskiego, posłużyła jako pierwowzór postaci pułkownika Rossowskiego w książce Marcina Wrońskiego Skrzydlata trumna.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Jerzy Kossowski w ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Jerzy II Kossowski”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 535, 546.
  2. ↑ a b c d e f g Kolekcja VM ↓, s. 4.
  3. ↑ a b Adam Siwek: Zapomniany bohater. Pułkownik pilot Jerzy Kossowski (1892–1939) [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 2023-01-31] (pol.).
  4. ↑ Tadeusz Malinowski: Pierwsze zawody. „Skrzydlata Polska”. 45/1989, s. 7, 5 listopada 1989. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. OCLC 839207783. 
  5. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 131 z 17 grudnia 1924 roku, s. 731.
  6. ↑ Janusz Meissner „Wiatr w podeszwach”. Wspomnienia pilota (1971).
  7. ↑ Andrzej Glass, Tomasz Kopański, Tomasz Makowski: PZL P.11. Cz. I. Gdynia: AJ-Press, 1997, s. 12, seria: Monografie lotnicze. 36. ISBN 83-86208-63-5.
  8. ↑ Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa – Dziennik Bydgoski [online], www.kpbc.ukw.edu.pl [dostęp 2020-01-03] (pol.).
  9. ↑ Janusz Kędzierski, Z kabiny obserwatora. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1981, s. 209.
  10. ↑ Zapomniany bohater. Pułkownik pilot Jerzy Kossowski (1892–1939). Przystanek Historia. [dostęp 2021-08-28]. (pol.).
  11. ↑ Rocznik oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923, s. 927, 943. [dostęp 2015-06-18].
  12. ↑ a b Rocznik oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924, s. 848, 861. [dostęp 2015-06-18].
  13. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1987 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 39, poz. 1831).
  14. ↑ Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 12, s. 371.
  15. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 435 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem czasie wojny 1918–1920”.
  17. ↑ Janusz Kędzierski, Kossowski Jerzy, [w:] Polski Słownik Biograficzny, tom XIV/2, zeszyt 62, Polska Akademia Nauk, Wrocław – Warszawa – Kraków 1969, s. 315.
  18. ↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 1717 z 28 maja 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 29, poz. 1208).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jerzy_Kossowski_(pilot)&oldid=71731815”