Czarnka
53°03′54″N 15°57′52″E/53,065000 15,964444 Widok z powietrza | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
53,4 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
17,5-19,48 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Długość linii brzegowej |
1900 m |
| Objętość |
2137,7 tys. m³[1] |
| Hydrologia | |
| Klasa czystości wody |
II (2003)[2] |
| Rzeki wypływające |
bezodpływowe |
| Rodzaj jeziora | |
Położenie na mapie gminy Dobiegniew  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie powiatu strzelecko-drezdeneckiego  | |
| 53°03′54″N 15°57′52″E/53,065000 15,964444
| |
Czarnka – jezioro leżące w Drawieńskim Parku Narodowym, koło jeziora Ostrowite w województwie lubuskim, powiecie strzelecko-drezdeneckim, gminie Dobiegniew.
_(Czarne_lake_in_Drawienski_National_Park).JPG)
Bezodpływowy akwen powstał około 10 000 lat temu jako pozostałość po bryle wytopionego martwego lodu. Jego brzegi są stosunkowo strome i w całości porośnięte lasem. Woda charakteryzuje się dużą przejrzystością, wynoszącą średnio 7 metrów. Czarne to jedno z trzech w Polsce jezior meromiktycznych. Ukształtowanie misy jeziornej i położenie w zagłębieniu terenowym powodują, że lokalne wiatry nigdy nie mieszają jego wód do samego dna. Poniżej głębokości 13 metrów woda nie zawiera tlenu – żyją tu tylko beztlenowe bakterie Desulfovibrio desulfuricans (producenci siarkowodoru) i rzadkie, purpurowe bakterie siarkowe Chromatium okenii (utleniające siarkowodór do wolnej siarki). Powyżej 13 metrów znajdują się wody mezotroficzne. Tylko wody powierzchniowe są mieszane przy pomocy wiatrów (wiosna i jesień), a pokrycie powierzchni makrofitami wynosi 27%. W różnych biotopach tego akwenu występują rzadkie i chronione rośliny, m.in. jezierza morska, zamętnica błotna, kłoć wiechowata, czy nadające mu purpurową barwę ramienice (m.in. krynicznik giętki)[3]. Z południowej części zbiornika wypływa niewielki ciek zasilający znajdujący się w pobliżu ponor. W jeziorze stwierdzono występowanie następujących ryb: leszcz, okoń, płoć, szczupak, wzdręga i sieja (ta ostatnia nie pochodzi z zarybień)[4]. Jezioro jest udostępnione do ruchu turystycznego od strony Ostrowitego – szlak niebieski prowadzi do drewnianego pomostu widokowego.
Dane morfometryczne[edytuj | edytuj kod]
Powierzchnia zwierciadła wody według różnych źródeł wynosi od 17,5 ha[1] przez 19,1 ha[5] do 19,48 ha[6].
Zwierciadło wody położone jest na wysokości 53,4 m n.p.m.[1] Średnia głębokość jeziora wynosi 11,2 m[5], natomiast głębokość maksymalna 26,5 m[5] lub 29[6][7].
Na podstawie badań przeprowadzonych w 2003 roku wody jeziora zaliczono do II klasy czystości[1][2].
Hydronimia[edytuj | edytuj kod]
Jezioro pojawia się w źródłach w 1532 roku – początkowo jako Czarne Jeziorko, a następnie: Schwarz See (1918), Schwarzer See (1937)[8][9]. Państwowy rejestr nazw geograficznych jako nazwę urzędową jeziora podaje Czarnka, jednocześnie wymienia nazwę oboczną: Czarne Jezioro[10]. Według spisu opracowanego przez Komisję Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjograficznych (KNMiOF) nazwa tego jeziora to Czarne Jezioro[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 211. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ a b Komunikat o jakości wód jeziora Czarne. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska, 2015. [dostęp 2016-01-30]. (pol.).
- ↑ Tablica informacyjna in situ.
- ↑ Elżbieta Hołubczat, Dariusz Janicki, Drawieński Park Narodowy. Ekosystemy wodne, DPN, Drawno, 2014, s. 17–18.
- ↑ a b c Według IRŚ za Adam Choiński: Katalog jezior Polski. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 211. ISBN 83-232-1732-7.
- ↑ a b Jezioro Czarne – opis w serwisie Drawieńskiego Parku Narodowego. [dostęp 2023-02-28].
- ↑ Mapa topograficzna dostępna w serwisie geoportal.gov.pl. [dostęp 2023-02-28].
- ↑ Regenthin, Meßtischblatt nr. 2961, 1:25 000, 1937.
- ↑ Czarne Jezioro. [w:] Elektroniczny słownik hydronimów Polski [on-line]. [dostęp 2024-01-18].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 19000
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 42, ISBN 83-239-9607-5.