Joaquín Murieta

Joaquín Murieta (również pisany jako Murrieta lub Murietta, ur. 1829 w Hermosillo^[1] lub na ranczu Tapizuelas w Pueblo de Murrieta, dzisiejsza gmina Álamos^[2], zm. 25 lipca 1853) – półlegendarna postać, kalifornijski banita z okresu tzw. gorączki złota w San Francisco.

Po publikacji powieści Johna Ridge'a pt. The Life and Adventures of Joaquín Murieta: The Celebrated California Bandit w 1854 roku pojawiły się legendy o osławionym bandycie w Kalifornii podczas kalifornijskiej gorączki złota w latach pięćdziesiątych XIX wieku, ale dowodów na istnienie historycznego Murriety jest niewiele. Ówczesne dokumenty odnotowują zeznania z 1852 roku dotyczące drobnego złodzieja koni o tym imieniu^[3]. Gazety donosiły o bandycie o imieniu Joaquin, który okradł i zabił kilka osób w tym samym czasie. Członek ówczesnych kalifornijskich organów ścigania (California Rangers) o imieniu Harry Love został przydzielony do wytropienia Murriety i podobno przyniósł jego głowę w zamian za nagrodę^[4].

Joaquin Murrieta w literaturze, sztuce i mediach[edytuj | edytuj kod]

jako bohater powieści Johna Ridge'a The Life and Adventures of Joaquín Murieta: The Celebrated California Bandit z 1854
jako pierwowzór Zorro^[5]^[6]
jako bohater rock-opery Aleksieja Rybnikowa Gwiazda i śmierć Joaquína Muriety (ros. Звезда и смерть Хоакина Мурьеты)^{[potrzebny przypis]}

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ "Review: Roaring Camp: The Social World of the California Gold Rush", American Scholar, 1 stycznia 2000 r., s. 142, nr 1 ISSN 0003-0937.
↑ Frank F. Latta, Joaquin Murrueta and His Horse Gangs, Santa Cruz, California: Bear State Books,1980.
↑ Daily Alta California 18 December 1852 — California Digital Newspaper Collection [online], cdnc.ucr.edu [dostęp 2024-03-04] .
↑ https://digitalcommons.usu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3058&context=etd
↑ The Real Zorro, Unmasking the Myth | [online], web.archive.org, 17 listopada 2015 [dostęp 2024-03-04] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-17] .
↑ a, El Bandito Joaquin Murrieta & The Legend of Zorro ! ~ [online], Federico de California, 30 grudnia 2009 [dostęp 2024-03-04] (ang.).

[1] "Review: Roaring Camp: The Social World of the California Gold Rush", American Scholar, 1 stycznia 2000 r., s. 142, nr 1 ISSN 0003-0937.

[2] Frank F. Latta, Joaquin Murrueta and His Horse Gangs, Santa Cruz, California: Bear State Books,1980.

[3] Daily Alta California 18 December 1852 — California Digital Newspaper Collection [online], cdnc.ucr.edu [dostęp 2024-03-04] .

[4] ttps://digitalcommons.usu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=3058&context=etd

[5] The Real Zorro, Unmasking the Myth | [online], web.archive.org, 17 listopada 2015 [dostęp 2024-03-04] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-17] .

[6] , El Bandito Joaquin Murrieta & The Legend of Zorro ! ~ [online], Federico de California, 30 grudnia 2009 [dostęp 2024-03-04] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Postacie	Zorro (don Diego de la Vega) don Alejandro de la Vega Bernardo sierżant Garcia
Książki	The Curse of Capistrano – powieść Johnstona McCulleya Zorro. Narodziny legendy – powieść Isabel Allende
Filmy i odtwórcy roli Zorro	Znak Zorro (1920, reż. Fred Niblo) oraz Człowiek z biczem (1925, reż. Donald Crisp) → Douglas Fairbanks Zorro (1936, reż. Wells Root) → Robert Livingston Zorro Rides Again (1937, reż. John English i William Witney) → John Carroll Zorro's Fighting Legion (1939, reż. John English i William Witney) → Reed Hadley Znak Zorro (1940, reż. Rouben Mamoulian) → Tyrone Power Ghost of Zorro (1949, reż. Fred C. Brannon) → Clayton Moore Niepokonany jeździec w masce oraz Zorro przeciw Maciste (obydwa 1963, reż. Umberto Lenzi) → Pierre Brice Znak Zorro (1974, reż. Don McDougall) → Frank Langella Zorro (1975, reż. Duccio Tessari) → Alain Delon Maska Zorro (1998, reż. Martin Campbell) → Anthony Hopkins i Antonio Banderas Zorro (2002, reż. Scott Heming) → Cusse Mankuma Legenda Zorro (2005, reż. Martin Campbell) → Antonio Banderas
Seriale telewizyjne i odtwórcy roli Zorro	Zorro (1957–1959) → Guy Williams Zorro (1990–1993) → Duncan Regehr Zorro (2007) → Christian Meier Zorro (2024) → Miguel Bernardeau
Inni aktorzy związani z filmami o Zorro	Gene Sheldon Henry Calvin George J. Lewis John Litel Catherine Zeta-Jones