John Dowland

John Dowland

Data i miejsce urodzenia	1562 lub 1563 Westminster (Anglia) lub Dalkey koło Dublina (Irlandia)
Data śmierci	20 lub 21 stycznia 1626
Instrumenty	lutnia
Gatunki	muzyka poważna (renesansowa)
Zawód	kompozytor, lutnista

{{Artysta muzyczny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | faksymile = | wydawnictwo = | nazwa oryginalna = | alt zdjęcia = | opis faksymile = Nieznane pola: "wytwórnia płytowa" oraz "podpis".

John Dowland (urodzony w 1562 lub 1563 – zmarł prawdopodobnie 20 lub 21 stycznia 1626, a jego pogrzeb odbył się 20 lutego tegoż roku) – angielski kompozytor schyłku renesansu, wirtuoz lutni.

Życiorys

Wiele wskazuje na to, iż urodził się w Westminster, chociaż niektórzy twierdzą, że miało to miejsce w Dalkey koło Dublina. Początkowo pobierał nauki gry na lutni we Francji, jednakże wkrótce powrócił do Anglii, gdzie po uzyskaniu bakalaureatu muzycznego próbował otrzymać stanowisko nadwornego lutnisty. Te starania nie przyniosły jednak efektu i Dowland wyruszył w podróż po Europie.

Bardzo istotny dla rozwoju stylu muzycznego Dowlanda był jego pobyt we Włoszech. Przybył tam w 1595; został przyjęty w Wenecji przez księcia Ferdynanda I Medyceusza. Później przebywał w innych miastach Italii; spotkał się osobiście z Giulio Caccinim, kompozytorem i poetą, założycielem Cameraty florenckiej. Dzięki pobytowi we Włoszech i kontaktom z włoskimi artystami Dowland miał okazję poznać nowe formy muzyczne, m.in. włoski madrygał. Wpływ stylu włoskiego jest dostrzegalny w późnych utworach Dowlanda.

W 1596 kompozytor wyruszył znów w podróż i bezskutecznie próbował uzyskać stanowisko nadwornego lutnisty landgrafa heskiego. W 1598 został nadwornym lutnistą króla Danii – Christiana IV, w którego służbie pozostawał do 1606. W tymże roku Dowland powrócił do Anglii, ale tytuł nadwornego lutnisty królewskiego otrzymał dopiero w 1612 i zachował go do śmierci. Od 1621 nosił zaszczytny tytuł Doctor of Music.

Jako wirtuoz lutni tworzył przede wszystkim utwory na lutnię oraz pieśni z akompaniamentem lutni, które do dziś są znane (najbardziej popularną pieśnią Dowlanda jest Come Again, Sweet Love) i wykonywane również w różnych aranżacjach. Pieśni Dowlanda łączą w sobie nastrój angielskiej melancholii z typowo "kontynentalną" formą (rytmika taktowa, periodyczne rozczłonkowanie utworu), którą Dowland jako pierwszy wprowadził do muzyki angielskiej.

Dowland komponował także wartościową muzykę kościelną oraz utwory przeznaczone do wykonania przez zespoły instrumentów. W jego dorobku znalazły się trzy księgi pieśni oraz utwory instrumentalne, m.in. fantazje oraz Lachrimae or Seven Tears na pięć viol i lutnię. Jest także autorem traktatów teoretycznych poświęconych muzyce. Często jest uznawany za najwybitniejszego kompozytora angielskiego przed Henry Purcellem.

Dzieła

pieśni:

• First Booke of Songes or Ayres of Foure Partes with Tableture for the Lute – 21 pieśni z towarzyszeniem lutni lub violi da gamba (wyd. 1597)
• Second Booke of Songs or Ayres 20 pieśni z tow. lutni lub violi (wyd. 1600)
• Third and Last Booke of Songs or Aires- 21 pieśni z tow. lutni lub violi (wyd. 1603)
• A Pilgrimes Solace – 19 pieśni z tow. lutni i violi (wyd. 1612)

na lutnię:

• 1 preludium
• 7 fantazji
• 10 pawan
• 30 galliard
• 10 almand
• 10 tańców i cyklów wariacji

na zespół instrumentalny:

• 10 pawan
• 9 galliard
• 2 almandy na 5 viol i lutnię (wyd. 1604)

na zespół wokalny:

• 13 psalmów i pieśni religijnych 4 i 5 głosowych
• Lamentatio Henrici Noel (wyd. 1597)

Zobacz też

• lutnia renesansowa
• muzyka renesansu
• Peter Pears – interpretator pieśni Dowlanda

Linki zewnętrzne

• Fine Knacks for Ladies – w projekcie Gutenberg