José Mendes Cabeçadas
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 sierpnia 1883 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 czerwca 1965 |
| 9. Prezydent Portugalii | |
| Okres |
od 31 maja 1926 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Premier Portugalii | |
| Okres |
od 31 maja 1926 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
      
| |
José Mendes Cabeçadas Júnior, znany też jako Mendes Cabeçadas (ur. 19 sierpnia 1883 w Loulé, zm. 11 czerwca 1965 w Lizbonie) – admirał, prezydent i premier Portugalii. Sprawował urząd jako dziewiąty prezydent Portugalii (a pierwszy Drugiej Republiki Portugalskiej) i jednocześnie premier tego kraju pomiędzy 31 maja i 19 czerwca 1926 r. Z przekonania republikanin, brał udział zarówno w utworzeniu Pierwszej Republiki Portugalskiej w 1910 r., jak i jej zlikwidowaniu po przewrocie z 28 maja 1926 r.
Studiował na Politechnice Lizbońskiej i w Szkole Morskiej, kończąc je w 1902 r. Wracając z Mozambiku na pokładzie krążownika Adamastor, znalazł się w gronie inicjatorów buntu, jaki miał miejsce podczas rewolucji republikańskiej 1910 r.[1]. Powstałe rządy republiki rozczarowały go jednak i w 1926 r. stanął na czele lizbońskich sił wkrótce po tym, jak Gomes da Costa zapoczątkował w Bradze zamach stanu.
Prezydent Bernardino Machado 31 maja powierzył mu funkcję premiera, a następnie złożył swój urząd. Mendes Cabeçadas uważał, że możliwe jest ograniczenie władzy dotychczas rządzącej Partii Demokratycznej przy zachowaniu dotychczasowego porządku konstytucyjnego, co zostało źle przyjęte przez pozostałych rewolucjonistów z Gomesem da Costą i Óscarem Carmoną na czele. Mendes Cabeçadas został zmuszony do ustąpienia ze stanowiska 19 czerwca 1926 r., zrzekając się urzędów na rzecz Gomesa da Costy. W latach 1926–1930 (do czasów rządów Unii Narodowej) był równocześnie ministrem wielu urzędów m.in. sprawiedliwości, obrony, marynarki, rolnictwa, kolonii i spraw zagranicznych.
W czasie rządów autorytarnego reżimu Nowego Państwa (port. Estado Novo) António de Oliveira Salazara uczestniczył w działaniach opozycji, podpisał także wiele listów protestacyjnych i manifestów przeciwko dyktaturze. W 1947 r. uwięziono go pod zarzutem spisku przeciw rządowi[2].
Był żonaty z Marią das Dores Formosinho Vieira, z którą miał cztery córki.
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Wielki Mistrz Trzech Orderów (ex officio)[3]
- Wielki Mistrz Wojskowego Orderu Wieży i Miecza (ex officio)[3]
- Wielki Mistrz Wojskowego Orderu Chrystusa (ex officio)[3]
- Wielki Mistrz Wojskowego Orderu Avis (ex officio)[3]
- Wielki Mistrz Wojskowego Orderu Świętego Jakuba od Miecza (ex officio)[3]
- Oficer Wojskowego Orderu Wieży i Miecza – 1926[4]
- Komandor Wojskowego Orderu Avis – 1919[4]
- Srebrne Medale Przykładnego Prowadzenia (medalhas de Prata de Comportamento Exemplar)[1]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Quem é Alguém (Who's Who in Portugal). Lizbona: Portugália Editora, 1947, s. 152.
- ↑ Michał Czajka: Słownik biograficzny XX wieku. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2004, s. 144. ISBN 83-214-1321-8.
- ↑ a b c d e As Ordens Honoríficas Portuguesas. [w:] Portugal Protocolo [on-line]. portugalprotocolo.com. [dostęp 2014-10-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-11)]. (port.).
- ↑ a b Cidadãos nacionais agraciados com Ordens portuguesas. [w:] Wyszukiwarka odznaczonych portugalskimi odznaczeniami [on-line]. presidencia.pt. [dostęp 2014-10-03]. (port.).
| Hrabstwo Portugalii |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo Portugalii |
|
.svg)
- 1910 - zniesienie monarchii, ustanowienie Republiki Portugalskiej.
| I Republika (1911–1926) | |
|---|---|
| II Republika Nowe Państwo (1926–1974) | |
| III Republika (od 1974) |
