Jusuf Salman Jusuf
 Lata 30. | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 lipca 1901 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 lutego 1949 |
| przewodniczący Irackiej Partii Komunistycznej | |
| Okres |
od 1941 |
| Przynależność polityczna |
Iracka Partia Komunistyczna |
| Poprzednik |
powstanie partii |
| Następca |
- |
Jusuf Salman Jusuf, ps. Fahd (z ar. Leopard; ur. 1901 w Bagdadzie, zm. 1949) – iracki polityk, współtwórca i przywódca Irackiej Partii Komunistycznej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z chrześcijańskiej rodziny wywodzącej się z północnego Iraku. Urodził się w Bagdadzie, następnie jego rodzina przeniosła się do Basry, gdzie ukończył szkołę syryjską, a następnie amerykańską[1].
W 1935 współtworzył Iracką Partię Komunistyczną i wszedł do jej Komitetu Centralnego. Gdy nielegalnie istniejąca partia została wykryta i poddana rządowym represjom, Jusuf Salman Jusuf wyjechał do Syrii, a następnie do Libanu, gdzie nawiązał kontakty z miejscowymi organizacjami o podobnym profilu politycznym. Następnie udał się do Francji, a stamtąd do ZSRR, gdzie uczył się w szkole prowadzonej przez Komintern. W 1937 przybył ponownie do Iraku i brał udział w reorganizacji partii[1]. Organizację osłabiała rywalizacja wewnętrzna o przywództwo; Salman Jusuf cieszył się w niej poparciem ZSRR, co umożliwiło mu pogodzenie walczących frakcji i objęcie kierownictwa[1]. Będąc od 1941 sekretarzem generalnym Fahd uczynił z partii dobrze zorganizowane i aktywne ugrupowanie, w ramach którego działali szyici, Żydzi i chrześcijanie i która była popierana przez znaczny odsetek inteligentów[2]. Salman Jusuf starał się poszerzyć bazę partyjną o robotników kolejowych i naftowych, pracowników portu w Basrze i mieszkańców mniejszych miast. Utworzył pierwsze organizacje komunistyczne w sektorze edukacji oraz w mniejszym stopniu w wojsku[3].
Został aresztowany w końcu 1946 i w czerwcu roku następnego skazany na karę śmierci, którą zamieniono mu na dożywotnie pozbawienie wolności[4]. W lutym 1949 postępowanie w jego sprawie zostało wznowione przed sądem wojskowym na podstawie zeznań innych aresztowanych komunistów, wymuszonych podczas przesłuchań[5]. Oskarżono go o kierowanie działalnością antypaństwową z więzienia. Po raz drugi skazany na śmierć, został stracony publicznie kilka dni później. Jego egzekucja stanowiła część kampanii przeciwko komunistom i ich sympatykom zorganizowana przez premiera Nuriego as-Sa’ida[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 69-70. ISBN 978-0-8108-6568-6.
- ↑ Jamsheer H. A.: Współczesna historia Iraku. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2007, s. 84. ISBN 978-83-89899-82-8.
- ↑ Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 148. ISBN 978-83-05-13567-2.
- ↑ a b Tripp Ch.: Historia Iraku. Warszawa: Książka i Wiedza, 2009, s. 158-159. ISBN 978-83-05-13567-2.
- ↑ Ghareeb E., Dougherty B.: Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press, 2004, s. 108-110. ISBN 978-0-8108-6568-6.