Józef Brzowski
.jpg)
| |
| Data i miejsce urodzenia |
przed 18 kwietnia 1805 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
3 lub 4 grudnia 1888 |
| Instrumenty | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
Józef Brzowski (ur. przed 18 kwietnia 1805 w Warszawie[1], zm. 3 lub 4 grudnia 1888 tamże[1]) – polski kompozytor, pedagog, dyrygent, wiolonczelista i publicysta muzyczny.
Urodził się w domu przy ulicy Leszno w Warszawie jako syn Karola Brzowskiego i Tekli z domu Przeździeckiej, został ochrzczony w warszawskim kościele św. Andrzeja 18 kwietnia 1805 roku[1]. Nauki pobierał w Liceum Warszawskim, potem uczył się muzyki u swojego szwagra Karola Kurpińskiego, a od 1821 harmonii u W. Würfla i gry na wiolonczeli u J. Wagnera w konserwatorium w Warszawie. Osiągnął też biegłość w grze na fortepianie. Od 1824 grał na wiolonczeli w orkiestrze operowej, od 1827 był korepetytorem w balecie i asystentem dyrygenta, a w latach 1830–1833 dyrygentem opery i baletu w Warszawie.
Około 1833 zrezygnował z pracy w teatrze i poświęcił się kompozycji. W latach 1836–1837 występował we Francji i Niemczech. Opinię dobrego pedagoga zyskał Brzowski dzięki sukcesom pianistycznym córki Jadwigi Brzowskiej-Méjean. W 1857 został współpracownikiem „Ruchu Muzycznego”. W 1861 objął w Instytucie Muzycznym w Warszawie stanowisko inspektora, a od 1866 prowadził klasę fortepianu dla śpiewaków. W tym okresie wyjeżdżał kilkakrotnie do Brukseli, gdzie wykonano z dużym powodzeniem kilka jego kompozycji (2 msze, kantatę, Te Deum). Sukcesy belgijskie skłoniły Brzowskiego do napisania opery o bohaterze Flandrii Jacobie van Artevelde pt. Ruvaert Flandrii czyli Piwowar z Gandawy.
Twórczość Brzowskiego była oceniana różnorako: spotykała się zarówno z wielkim uznaniem, jak i ostrą krytyką. Był wielokrotnie wyróżniany i odznaczany, w kraju i za granicą, m.in. w Belgii i Hiszpanii. Po śmierci został zapomniany.
Życie rodzinne[edytuj | edytuj kod]
Brzowski był dwukrotnie żonaty: 22 sierpnia 1835 ożenił się z Anną Elżbietą Dückert z domu Ketschon (ok. 1795–1843), zaś 25 sierpnia 1849 z Florentyną Górecką (ok. 1819–1905)[1]. Kompozytor miał dwoje dzieci: z pierwszą żoną córkę Jadwigę (1830–po 1892), znaną pianistkę i kompozytorkę, a z drugą – syna Aleksandra (1843–1858), zmarłego w młodości ucznia Szkoły Dramatycznej[1].
Ważniejsze kompozycje[edytuj | edytuj kod]
- Opera komiczna Hrabia Weseliński (Warszawa 1833)
- Opera Rejent z Flandrii czyli Piwowar z Gandawy (nie wystawiona)
- Requiem (1845)
- Messe Solennelle (1861, wyk. Bruksela 1867)
- La Foi Messe (Bruksela 1868)
- Te Deum (Bruksela 1867)
- Symfonia dramatyczna (wyk. 1860)
- Elegia d-moll na skrzypce i fort. (wyd. 1885)
- Utwory fortepianowe i pieśni
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Tomasz Fatalski, „Nestor muzyków polskich”? Józef Brzowski i jego rodzina w świetle dokumentów metrykalnych, „Muzyka”, 67 (3), 2022, s. 151–162, DOI: 10.36744/m.1408, ISSN 2720-7021 [dostęp 2022-12-02].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Ochlewski: Brzowski Józef. W: Polski Słownik Biograficzny. T. 3: Brożek Jan – Chwalczewski Franciszek. Kraków: Polska Akademia Umiejętności – Skład Główny w Księgarniach Gebethnera i Wolffa, 1937, s. 57–58. Reprint: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1989, ISBN 83-04-03291-0
- Stanisław Lachowicz: Brzowski Józef. W: Elżbieta Dziębowska: Encyklopedia muzyczna PWM. T. 1: ab część biograficzna. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1979, s. 446. ISBN 83-224-0113-2. OCLC 468356768. (pol.).
- Ewa Talma-Davous, Józef Brzowski [online], pl.chopin.nifc.pl, styczeń 2010 [dostęp 2015-03-14] (pol.).
- Tomasz Fatalski, „Nestor muzyków polskich”? Józef Brzowski i jego rodzina w świetle dokumentów metrykalnych, „Muzyka”, 67 (3), 2022, s. 151–162, https://doi.org/10.36744/m.1408.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Józef Brzowski – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Kompozycje Józefa Brzowskiego w bibliotece Polona