Józef Sebastian Pelczar

Święty
Józef Sebastian Pelczar

biskup
Zdjęcie Józefa Sebastiana Pelczara (ok. 1920)
Data i miejsce urodzenia	17 stycznia 1842 Korczyna
Data i miejsce śmierci	28 marca 1924 Przemyśl
Beatyfikacja	2 czerwca 1991 Rzeszów przez Jana Pawła II
Kanonizacja	18 maja 2003 Rzym przez Jana Pawła II
Wspomnienie	19 stycznia
Atrybuty	mitra, strój biskupi

{{Święty infobox}} Nieoczekiwana grafika: "podpis grafiki".

Józef Sebastian Pelczar

Data urodzenia	17 stycznia 1842
Data śmierci	27 marca 1924
Miejsce pochówku	Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela w Przemyślu
Biskup diecezjalny przemyski
Okres sprawowania	1900–1924
Biskup pomocniczy przemyski
Okres sprawowania	1899–1900
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Prezbiterat	17 lipca 1864
Nominacja biskupia	20 lutego 1899
Sakra biskupia	19 marca 1899
Odznaczenia

{{Duchowny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = | faksymile = | imię i nazwisko org = | opis grafiki = | miejsce pochówku = | kraj działania = | opis faksymile = Nieznane pola: "imię przybrane oryginalne", "imię i nazwisko oryginalne", "państwo" oraz "podpis".

Sukcesja apostolska

Data konsekracji	19 marca 1899
Konsekrator	Łukasz Solecki
Współkonsekrowani biskupi Anatol Nowak 30 grudnia 1900 Józef Bilczewski 20 stycznia 1901 Władysław Bandurski 30 grudnia 1906 Achille Ratti 28 października 1919

Józef Sebastian Pelczar (ur. 17 stycznia 1842 w Korczynie, zm. 28 marca 1924 w Przemyślu) – polski biskup rzymskokatolicki, biskup pomocniczy przemyski w latach 1899–1900, biskup diecezjalny przemyski w latach 1900–1924, założyciel Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, święty Kościoła katolickiego. W latach 1882–1883 rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Życiorys

Józef Sebastian Pelczar urodził się i wychował w podkarpackiej wsi Korczyna. Jego rodzice Wojciech i Marianna z domu Mięsowicz, widząc, że syn dobrze się uczy, po dwóch latach nauki w korczyńskiej szkole ludowej posłali go do Rzeszowa, do szkoły głównej. W 1860 zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Przemyślu. Po maturze podjął studia teologiczne w Wyższym Seminarium Duchownym w Przemyślu.

17 lipca 1864 przyjął święcenia kapłańskie. W Samborze, jego pierwszej placówce, pracował półtora roku jako wikariusz, następnie wysłano go do Rzymu, gdzie w latach 1866–1868 studiował równocześnie na dwóch rzymskich uczelniach: Collegium Romanum (dziś Uniwersytet Gregoriański) i w Instytucie św. Apolinarego (dziś Uniwersytet Laterański). Po powrocie do kraju wykładał w seminarium przemyskim, a następnie przez 22 lata pracował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pełnił tam obowiązki profesora i dziekana Wydziału Teologicznego a w latach 1882–1883 został rektorem krakowskiej uczelni.

W 1891 poddał myśl utworzenia Bractwa NMP Królowej Korony Polskiej, które oprócz celów religijnych opiekowało się rzemieślnikami, biednymi, sierotami i sługami (zwłaszcza chorymi i pozbawionymi pracy). W 1894 założył w Krakowie Zgromadzenie Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego, „stawiając mu za cel szerzenie Królestwa miłości Serca Jezusowego”. Siostry miały być „znakiem i narzędziem tej miłości wobec dziewcząt, chorych i wszystkich ludzi potrzebujących pomocy”.

W 1899 został mianowany biskupem pomocniczym diecezji przemyskiej i biskupem tytularnym Miletopolis, a po śmierci bp. Łukasza Soleckiego biskupem diecezjalnym. Przez 25 lat pracował jako biskup.

Pomimo słabego zdrowia bp Pelczar wiele czasu poświęcał swoim diecezjanom. Przeprowadzał częste wizytacje parafii, zachęcał wiernych do udziału w nabożeństwach eucharystycznych, dbał o wysoki poziom moralny i umysłowy duchowieństwa. Skutecznie starał się o budowę nowych kościołów i kaplic, podczas jego rządów odnowiono wiele świątyń. Przeprowadził trzy synody diecezjalne, które uregulowały prawnie różnorodne inicjatywy. Miał wielkie nabożeństwo do Najświętszego Sakramentu, Serca Pana Jezusa i Matki Bożej.

Dbał o najuboższych mieszkańców swej diecezji. Z jego inicjatywy powstawały ochronki dla dzieci, kuchnie dla ubogich, schroniska dla bezdomnych, szkoły gospodarcze dla dziewcząt, bezpłatna nauka w seminarium duchownym dla chłopców z ubogich rodzin. W publikacjach szerzył i promował naukę społeczną papieża Leona XIII. Starał się zaradzić problemom emigracji i alkoholizmu. Aktywnie działał jako członek Towarzystwa św. Wincentego à Paulo oraz Towarzystwa Oświaty Ludowej. W tym ostatnim przez 16 lat pełnił funkcje prezesa. Towarzystwo to w tym czasie zajmowało się zakładaniem czytelni i wypożyczalni książek, wydawaniem i rozprowadzaniem książek wśród ludu, przeprowadzaniem bezpłatnych wykładów, otworzyło również szkołę dla służących. Był zaangażowanym działaczem okręgu lwowskiego Polskiego Czerwonego Krzyża, a za swoje zasługi – jako pierwszy w Polsce – otrzymał tytuł „Dozgonnego Członka PCK”.

Zmarł 28 marca 1924 i zgodnie z własną wolą został pochowany w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa w Przemyślu w podziemiach pod kaplicą Matki Boskiej Częstochowskiej 1 kwietnia 1924. W 1991 szczątki biskupa zostały przeniesione do przemyskiej katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jana Chrzciciela.

Jego spuścizna pisarska obejmuje dzieła teologiczne, historyczne, z dziedziny prawa kanonicznego, podręczniki, modlitewniki, listy pasterskie, mowy i kazania.

Kult

Józef Sebastian Pelczar został beatyfikowany w Rzeszowie przez papieża Jana Pawła II 2 czerwca 1991 podczas IV pielgrzymki do Polski. Jego kanonizacja odbyła się 18 maja 2003 na placu św. Piotra w Rzymie. W dzieciństwie ofiarowany został Matce Bożej Pocieszenia w jej sanktuarium w Leżajsku. Relikwie świętego znajdują się w kościele archikatedralnym pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Przemyślu. W Krakowie czczony jest w sposób szczególny w kościele Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego. Pierwsza na świecie parafia i kościół pod jego wezwaniem powstały w Przeworsku.

Po utworzeniu diecezji rzeszowskiej został jej patronem.

Wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim obchodzone jest 19 stycznia.

Publikacje

• Kazanie o królowaniu i opiece Bogarodzicy nad narodem polskim, miane w dniu 2gim września 1877 r. przy złożeniu koron przed obrazem N. Panny w Starejwsi, jako wstępnym akcie koronacyi tegoż obrazu (1885)
• Życie duchowne czyli Doskonałość chrześcijańska. Tom 1 (1886)
• Życie duchowne czyli Doskonałość chrześcijańska. Tom 2 (1886)
• Konferencje apologetyczne o przyczynach niedowiarstwa w naszych czasach i o potrzebie religii miane w roku 1884 w Krakowie. Wydanie drugie przejrzane i pomnożone (1890)
• Zarys dziejów kaznodziejstwa w kościele katolickim. Cz. 1. Kaznodzieje greccy do IX. wieku, łacińscy do XVI. wieku (1896)
• Zarys dziejów kaznodziejstwa w kościele katolickim. Cz. 2. Kaznodzieje polscy (1896)
• Rozmyślania o życiu zakonnem dla zakonnic (1898)
• Czytania duchowne o Najśw. Pannie Maryi (1904)
• Masoneria. Jej początki, organizacja, ceremoniał, zasady i działanie (1905)
• Pius IX i jego pontyfikat na tle dziejów kościoła w XIX wieku. Tom 1 (1907)
• Pius IX i jego pontyfikat na tle dziejów kościoła w XIX wieku. Tom 2 (1908)
• Pius IX i jego pontyfikat na tle dziejów kościoła w XIX wieku. Tom 3 (1908)
• Masoneria. Jej istota, zasady, dążności, początki, rozwój, organizacja, ceremoniał i działanie. Według pewnych przeważnie masońskich źródeł (1914)

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)

Bibliografia

• Nota biograficzna Józefa Sebastiana Pelczara na stronie brewiarz.pl [dostęp 2010-01-12]
• Nota biograficzna Józefa Sebastiana Pelczara na stronie Watykanu [dostęp 2010-12-28]
• Nota biograficzna Józefa Sebastiana Pelczara na stronie sercanki.org.pl [dostęp 2012-02-28]
• {{{tytuł}}} [online], catholic-hierarchy.org  (ang.).data dostępu?{{Catholic-hierarchy}} Brakujące pola: id, tytuł oraz data dostępu. Nieznane pola: 1 oraz 2. [dostęp 2010-12-28]