Józef Sidor (kapitan)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Lowdown (dyskusja | edycje) o 12:54, 9 lut 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Józef Sidor
Ilustracja
kapitan pilot kapitan pilot
Data i miejsce urodzenia

10 stycznia 1896
Przedmieście Góry

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

do 1940

Siły zbrojne

I Korpus Polski w Rosji
Lotnictwo wojskowe II RP

Jednostki

75 Pułk Piechoty
3 Pułk Lotniczy
4 Pułk Lotniczy
Wyższa Szkoła Pilotów
Oddział Służby Lotnictwa
Batalion Lotnictwa

Stanowiska

dowódca eskadry
dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa (kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941, dwukrotnie)

Józef Sidor (ur. 9 kwietnia 1895 w Przedmieściach Góry, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – kapitan lotnictwa Wojska Polskiego II RP, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się w Przedmieściach Góry (ówczesny powiat krasnostawski, obecnie sołectwo Krasnegostawu), jako syn Jana i Katarzyna, z domu Bojarska. Podczas I wojny światowej był żołnierzem I Korpusu Polskiego w Rosji. Po zakończeniu wojny wstąpił do Wojska Polskiego. Wziął udział w walkach podczas wojny polsko-bolszewickiej w szeregach 75 Pułku Piechoty. W 1922 ukończył Niższą i Wyższą Szkołę Lotniczą w Bydgoszczy. Został awansowany na stopień porucznika w korpusie oficerów aeronautycznych ze starszeństwem z 1 czerwca 1919[1], a następnie na stopień kapitana ze starszeństwem z 1 lipca 1923[2]. Jako oficer nadetatowy 3 Pułku Lotniczego w 1923, 1924 służył w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu., w tym w 1923 pełnił funkcję oficera ordynansowego[3][4]. Służył także w 4 Pułku Lotniczym, Wyższej Szkole Pilotów w Poznaniu. W 1928 był oficerem Oddziału Służby Lotnictwa Poznaniu[5]. W 1928 był przydzielony do Batalionu Lotnictwa, gdzie służył w kolejnych latach[6]. Pracował na stanowiskach dowódcy eskadry, dowódcy kompanii. W 1933 został przeniesiony w stan spoczynku.

Jego żoną była Zofia, z domu Wroniecka, z którą miał córkę Hannę.

Po wybuchu II wojny światowej 1939, w okresie kampanii wrześniowej był dowódcą rzutu kołowego Bazy Lotniczej Nr 3 (dołączyła do niego m. in. ppor. pilot Janina Lewandowska). Po agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939, został aresztowany przez Sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu, gdzie w 1943 jego ciało zidentyfikowano podczas ekshumacji prowadzonych przez Niemców[7]. 17 kwietnia 1943 Niemcy wysłali do Katynia grupę polskich oficerów, przetrzymywanych wówczas w oflagach. Wśród nich był podporucznik pilot, który znał kpt. Sidora i rozpoznał w masowych grobach w Katyniu autentyczny dokument przy jego zwłokach[8]. Było to pismo odmowne wobec wniosku kpt. Sidora o reaktywację wydane w imieniu dowódcy 3 Pułku Lotniczego, podpisane w zastępstwie przez mjr. Mateusza Iżyckiego (we wcześniejszych latach ww. podporucznik wiedział o staraniach kpt. Sidora celem przywrócenia do służby).

Upamiętnienie

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia majora[9]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[10].

W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” Józefowi Sidorowi poświęcono Dąb Pamięci w Krasnymstawie[11].

Odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 945.
  2. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 864.
  3. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 932, 1528.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 853, 1388.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 539, 550.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 230, 746.
  7. ↑ Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 146. ISBN 83-7001-294-9.
  8. ↑ Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów. Londyn: Gryf, 1982, s. 197.
  9. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  10. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 5 sierpnia 2014].
  11. ↑ Bohaterowie. katyn-pamietam.pl. [dostęp 2018-02-09].

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Józef_Sidor_(kapitan)&oldid=52443539”