Język bradź

ब्रज भाषा
bradź bhasza

Obszar	Indie
Liczba mówiących	44 tys.
Pismo/alfabet	dewanagari
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki indoirańskie Języki indoaryjskie Język bradź
Status oficjalny
Ethnologue	5 rozwojowy↗
Kody języka
ISO 639-2	bra
ISO 639-3	bra
IETF	bra
Glottolog	braj1242
Ethnologue	bra
SIL	HND
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Wikipedia w języku hindi
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język bradź, bradź bhasza (hindi ब्रज भाषा) – język w środkowych Indiach, jeden z głównych dialektów literackich języka hindi używany w tzw. „regionie bradź” (bradź bhumi) w obszarze hindi zachodniego (paścim hindi).

Lokalizacja

Słowo bradź dosłownie znaczy „obora, zagroda”. Bradź bhumi to pojęcie bardziej kulturowe niż polityczne. Obejmuje, znany z tradycji pasterskich w stanie Uttar Pradesh, region następujących miast: Agra, Aligarh, Badayu, Bareli, Dhaulapur, Eta, Mainnpur, Mathura. W okresie wojen, opisanych w Mahabharacie, był odrębnym państwem. Kojarzony jest przede wszystkim z miejscem narodzin i dzieciństwa Kryszny.

Historia

Powstał z dialektu apabharanśi śauraseni na początku drugiego tysiąclecia n.e. Preferowany był, jako medium ekspresji poetyckiej, zwłaszcza w ramach ruchu religijnego bhakti. Funkcję wiodącego dialektu literackiego prozy hindi przejął następnie dialekt khariboli w XIX w. W poezji bradźbhasza rolę dominującego dialektu utrzymał do początków XX wieku.

Podobne warianty językowe

• bradźbuli – dialekt hindi pośredni pomiędzy maithili i bengali z wpływami słownictwa bradź bhasza, używany przez średniowiecznych poetów krisznaickich w Bengalu, Asamie i Orisie.

Przedstawiciele

Tworzyli w nim wielcy poeci:

• Asztaćhapa;
• Amir Chusru;
• Biharilal (1595–1664);
• Bhuszan (1612–1714);
• Bhai Gurdas;
• Ćaube Bihari Lal (1603–1663);
• Dhruwadas (1563–1643):
• Hariaudh (1865–1941);
• Hariśćandra (1850–1885):
• Mira Bai;
• Surdas (1478–1582);

jak również pisarze:

• Bharatendu (1850–1855);
• Indradźit;
• Lallulal (1763–1825);

Bradź jest również głównym językiem pieśni należących do tradycji tzw. klasycznej muzyki hindustani.

Bibliografia

• Danuta Stasik: Język hindi cz.1 i 2, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 1994/97, ISBN 83-86483-01-6
• Tatiana Rutkowska, Danuta Stasik, Zarys historii literatury hindi, Warszawa, 1992

Linki zewnętrzne

• Dane Ethnologue dla bradź