Język mewari
| Klasyfikacja genetyczna | |||
|---|---|---|---|
|
{{{klasyfikacja}}} | |||
| Status oficjalny | |||
| Ethnologue | 5 rozwojowy↗ | ||
| Kody języka | |||
| ISO 639-1 | brak | ||
| ISO 639-2 | raj | ||
| ISO 639-3 | mtr | ||
| IETF | mtr | ||
| Glottolog | mewa1249 | ||
| Ethnologue | mtr | ||
| W Wikipedii | |||
| |||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||
Język mewari - język używany we wschodniej części indyjskiego stanu Radżastan zwłaszcza miasta Udaipur i Chittaurgarh. Stanowi jeden z głównych języków składających się na tzw. makrojęzyk radźasthani.
System fonologiczny
Język Mewari posiada 31 spółgłosek, 10 samogłosek i 2 dyftongi. Typowe dla tego języka jest zastąpienie zębowych spółgłosek szczelinowych przez zwarcie krtaniowe na początku i w środku wyrazu.
Morfologia
Marwari posiada dwie liczby, pojedynczą i mnogą, dwa rodzaje - męski i żeński oraz trzy przypadki - prosty, zależny i wołacz. System przypadków został w dużym stopniu zastąpiony przez postpozycje.
Czasownik - odmienia się przez 3 czasy: teraźniejszy, przeszły i przyszły, oraz 4 tryby . Występują 3 rodzaje imiesłowów: teraźniejszy, przeszły i dokonany.
Składnia
Podobnie jak inne języki indoaryjskie, mewari jest językiem typu SOV (czasownik występuje na końcu zdania)
Słownictwo
Mewari wykazuje od 50 do 70% podobieństwa leksykalnego w stosunku do innych języków zaliczanych do makrojęzyka radźasthani.
Dialekty
Główne dialekty: gorawati, sarwari, khairari. Podobieństwo między dialektami 70-80%. (Za Etnologue)
Przykłady zdań (potoczne mewari)
"Ae, tu kayi karirio he?" 'Co robisz?'
"Tamein hu kaririya ho?" 'Co Pan/Pani robi?'
"Baayaji kathe gaya he?" 'Gdzie poszedł ojciec?'
"Katra waji riya he?" 'Która godzina?'
"Ka shah" 'Jak leci?'
"Hu thai rayo he?" 'Co się dzieje?'
"Kai ni" 'Nic]'
"Hu thiyo?" 'Co się stało?'
"Tamein jamya?" 'Czy Pan/Pani już jadł/a ?'
"Kai khaado?" 'Czy już jadłeś?'
"Gaadi aaje dus waje aawega" 'Autobus/pociąg/samochód przyjedzie dzisiaj o dziesiątej'
"Tamein hu kai riya, samajh ni padti" 'Nie rozumiem nic z tego co Pan/pani mówi'
"Kaale apne waage jawanga" 'Jutro pojedziemy do Waage'
"Kiyan jai riya?" Gdzie Pan/pani idzie/jedzie?'
"Mane tu ghani acchi laage" 'Bardzo mi się podobasz' (powiedziane do kobiety)
System pisma
Aktualnie do zapisu mewari używa się alfabetu dewanagari. W przeszłości posługiwano się również dwoma innymi rodzajami pisma.
Status prawny
W chwili obecnej władze stanowe uznają za język jedynie język radźasthani jako całość.
Bibliografia
- Majewicz, Alfred F., Języki świata i ich klasyfikacja, PWN, Warszawa, 1989, ISBN 83-01-08163-5.