Język nahuatl
| Klasyfikacja genetyczna | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
{{{klasyfikacja}}} | |||||||
| Status oficjalny | |||||||
| Organ regulujący | ?↗ | ||||||
| Kody języka | |||||||
| ISO 639-1 | - | ||||||
| ISO 639-2 | nah | ||||||
| ISO 639-5 | nah | ||||||
| IETF | nah | ||||||
| Glottolog | azte1234 | ||||||
| GOST 7.75–97 | ацт 075 | ||||||
| SIL | NAI | ||||||
| Występowanie | |||||||
 Liczba użytkowników języka nahuatl w poszczególnych stanach Meksyku | |||||||
| W Wikipedii | |||||||
| |||||||
| Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. | |||||||
Język nahuatl ['naːwatɬ] (również język meksykański lub aztecki; nazwa własna nāhuatlàtōlli, „prosty język”) – najbardziej rozpowszechniony język z grupy uto-azteckiej. Do czasów konkwisty stanowił lingua franca na obszarze Meksyku i główny język Azteków. Obecnie posługuje się nim około 1,6 miliona mieszkańców Meksyku, głównie w stanach Puebla, Guerrero, Hidalgo, Veracruz i Meksyk), ponad 200 000 mieszkańców Stanów Zjednoczonych, 20 000 mieszkańców Salwadoru a także kilkuset mieszkańców Gwatemali i Nikaragui.
Historycznie Aztekowie do zapisu swojego języka używali pisma piktograficznego z elementami logograficznymi. Obecnie stosowany jest alfabet łaciński w dwóch wersjach transkrypcyjnych.
Nahuatl jest językiem aglutynacyjnym i polisyntetycznym. Posiada liczne formy grzecznościowe.
Zapożyczenia w polszczyźnie to wyrazy takie jak awokado, kakao, chilli, czekolada, kopal, kojot, guacamole, mezcal, ocelot, pulque, quetzal oraz wiele toponimów, m.in. Meksyk.
Fonetyka
Klasyczny nahuatl posiada 13 spółgłosek, 2 półsamogłoski i 4 samogłoski. Charakterystyczny jest brak spółgłoski [r]. Akcent jest paroksytoniczny (pada na drugą sylabę od końca).
Spółgłoski
| Wargowe | Dziąsłowe | Podniebienne | Miękko- podniebienne |
Krtaniowe | |
|---|---|---|---|---|---|
| Zwarte | p | t | k / kʷ | ʔ | |
| Szczelinowe | s | ʃ | |||
| Zwarto- szczelinowe |
tɬ / ʦ | ʧ | |||
| Półotwarte | w | l | j | ||
| Nosowe | m | n |
Samogłoski
| Przednie | Centralne | Tylne | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Długie | Krótkie | Długie | Krótkie | Długie | Krótkie | |
| Wysokie | iː | i | ||||
| Środkowe | eː | e | oː | o | ||
| Niskie | aː | a | ||||
Zobacz też
Linki zewnętrzne
- Samouczek języka nahuatl (hiszp.)
- Wikipedia w nahuatl
- Gramatyka klasycznego języka nahuatl (1645) (hiszp.)
- Strona poświęcona językom prekolumbijskiej Ameryki Środkowej duża ilość materiałów – słowniki, teksty źródłowe, (hiszp. • fr.)
- Kurs nahuatl (ang.)
- Zarys gramatyki (ang.)
- Zbiór materiałów poświęconych nahuatl (ang.)