Kątki (powiat sztumski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kątki
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

sztumski

Gmina

Stary Targ

Liczba ludności (2022)

76[2]

Strefa numeracyjna

55

Kod pocztowy

82-410

Tablice rejestracyjne

GSZ

SIMC

0157374

Położenie na mapie gminy Stary Targ
Mapa konturowa gminy Stary Targ, na dole znajduje się punkt z opisem „Kątki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Kątki”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Kątki”
Położenie na mapie powiatu sztumskiego
Mapa konturowa powiatu sztumskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kątki”
Ziemia53°54′24″N 19°09′08″E/53,906667 19,152222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Kątki (niem. Kantken, Kontken) – wieś w Polsce w województwie pomorskim, w powiecie sztumskim, w gminie Stary Targ. Wieś jest siedzibą sołectwa Kątki, w którego skład wchodzą również miejscowości Klecewo i Mleczewo.

Dwór w Kątkach

Miejscowość powstała jako osada folwarczna składająca się z dworu, parku oraz budynków gospodarczych i inwentarskich; na zachód od folwarku istniał niewielki zespół czworaków. Były to dobra rycerskie. Wieś należała do dóbr czernińskich. Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1345, kiedy to nosiła nazwę die Kante i należała do Klausa von dem Kante. W XV wieku nosiła już nazwę Kantke. W I połowie XVI wieku była własnością Oswalda Branta. Wówczas nosiła nazwę Kandtke, a następnie Kantichen. Wieś szlachecka położona była w I Rzeczypospolitej w województwie malborskim[3]. Przed 1626 podzielono ją na dwa majątki, oddzielone głębokim rowem. Potem przyjęła nazwę Kądki, jako właściciel w połowie XVII wieku wymieniany jest Szeliski. W czasie konfederacji barskiej w latach 1768–1772 miejscowość i jej okolica uległy mocnym zniszczeniom. Przez trzy lata stacjonowały we wsi wojska rosyjskie. Zubożono wówczas lasy i wycieńczono wieś. Właścicielami wsi w XVIII i XIX wieku byli m.in.: Jan Szeliski, Fabian Ciborski, Teodor Sierakowski, Stefan Zalewski, Kajetan Sierakowski, Marianna z Lubomirskich Niewieścińska, Michał Kalkstein i Ignacy Tolkemitt. Pod koniec XIX wieku w miejscowości mieszkało około 120 osób, głównie katolików (było też niewielu ewangelików). W 1925 ówczesny właściciel Ingo Springborn wybudował stajnię. Większość przedwojennych mieszkańców zamieszkała w Niemczech. W latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego, a w latach 1975–1998 do województwa elbląskiego. Większość mieszkańców osiadłych w Kątkach po 1945 pochodzi z Lubelszczyzny.

Dawny układ przestrzenny wsi nie został zachowany. Zachowało się wiele przedwojennych budynków, m.in. dwór, w okolicy którego znajdują się posiadające tajemniczy charakter dwa kamienie, z których jeden nazywany jest „diabelskim”. Od ok. 1876 przez wieś przebiega odcinek linii kolejowej łączący Iławę z Malborkiem. Główna droga przebiegająca przez wieś posiada nawierzchnię z trylinki.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 51845
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  3. ↑ Prusy Królewskie w drugiej połowie XVI wieku: suplement. Cz. 1, Mapy, plany, Warszawa 2021, k. 1

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Gmina Stary Targ
Wsie
Kolonia
Osady
Przysiółki
Części wsi

Herb gminy Stary Targ

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kątki_(powiat_sztumski)&oldid=72561343”