Ka-50

Ka-50

Dane podstawowe
Państwo	Rosja
Producent	Arseniewskie Zakłady Lotnicze "Progress"
Konstruktor	Kamow
Typ	Śmigłowiec szturmowy/przeciwpancerny wsparcia
Konstrukcja	stalowo-kompozytowa (ponad 1/3 konstrukcji to kompozyty)
Załoga	1
Historia
Data oblotu	17 czerwca 1982
Liczba egz.	32
Dane techniczne
Napęd	2 × silnik turbinowy Klimow TW3-117WK
Moc	2 x 1640 kW
Wymiary
Średnica wirnika	2 × 14,5 m
Długość	16 m
Wysokość	4,93 m
Masa
Własna	7800 kg
Startowa	9800 kg
Zapas paliwa	1870 l
Osiągi
Prędkość maks.	350 km/h
Prędkość wznoszenia	10 m/s
Zasięg	450 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
Działka: 30mm działko Szipunow 2A42 (460 pocisków), 4 × 23mm działko pod skrzydełkami szczątkowymi (940 pocisków) Rakiety: AT-12 Wichr, R-73, pociski niekierowane 80mm (40 szt.) Broń zrzucana: 4 × bomba (500 kg.)
Użytkownicy
Rosja
Rzuty

Ka-50 (ros. Ка-50) – jednomiejscowy śmigłowiec wojskowy produkcji rosyjskiej, zaprojektowany jako szturmowy.

Wstęp

Ka-50 został stworzony w biurze konstrukcyjnym Kamowa we wczesnych latach 80., a wprowadzony do służby w armii Federacji Rosyjskiej w roku 1995. Jego nazwa w terminologii NATO to Hokum, a w Rosji "Czarny Rekin (Чёрная акула)". Stworzono dwie wersje śmigłowca, Ka-50 Hokum-A jest jednomiejscowym śmigłowcem bliskiego wsparcia, a Ka-52 Hokum-B jest dwumiejscowym helikopterem dowodzenia i organizowania pola walki oraz bojowym i pierwszym w historii helikopterem wyposażonym w fotel wyrzucany. Do tej pory wyprodukowano 15 sztuk Hokum-A oraz 10 sztuk Hokum-B na potrzeby Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej.

Opis

Ka-50 ma być używany do likwidowania celów naziemnych, w tym celów opancerzonych, wolno poruszających się pojazdów oraz piechoty. Został wyprodukowany by wspólnie z Mi-28 "Havoc" zastąpić wysłużonego Mi-24 "Hind" w roli bojowego śmigłowca z możliwością walki nocnej. W jego projektowaniu uwzględniono ewentualne starcie z amerykańskim AH-64 "Apache". Ze względu na smukłe kształty kadłuba przypomina nieco samolot z podwójnym śmigłem ponad kadłubem. Helikopter ma dwa współosiowe wirniki (z trzema łopatami każdy) wykonanymi z bardzo wytrzymałych i odpornych na przestrzelenie materiałów kompozytowych.

Taka konfiguracja wirników, nazywana "układem Kamowa" jest powszechnie stosowana w rosyjskich śmigłowcach morskich konstrukcji biura konstrukcyjnego Kamowa, jak np. w popularnym Ka-27, jednak raczej rzadko występuje w konstrukcjach innych producentów. Z racji posiadania dwóch przeciwbieżnych wirników głównych, śmigłowiec ten nie potrzebuje śmigła ogonowego, które w tradycyjnych konstrukcjach równoważy moment obrotowy pojedynczego wirnika głównego. Powoduje to, że ogon jest niezwykle krótki, a po odstrzeleniu go, śmigłowiec może nadal lecieć, choć z poważnymi problemami.

Pancerz Ka-50 jest prawie idealnie aerodynamiczny. Ma umieszczone pośrodku skrzydła do podwieszania rakiet różnego rodzaju. Za kabiną pilota po obu bokach maszyny znajdują się dwa silniki. W razie uszkodzenia układu smarowania, śmigłowiec jest w stanie kontynuować zadanie przez 30 minut, dzięki zastosowaniu w układach przeniesienia napędu elementów pokrytych tworzywem zbliżonym do teflonu - o niskim współczynniku tarcia.

Kabina pilota jest całkowicie opancerzona, ma także rewolucyjny system katapultowania (pierwszy raz na świecie, kiedy zastosowano tę możliwość w śmigłowcu) Zwiezda K-37-800. Katapultowanie może nastąpić na dowolnej wysokości i przy maksymalnej prędkości. W pierwszej fazie lotu fotela wyrzucanego z przypiętym do niego pilotem jego tor przebiega przez płaszczyzny obrotu wirników. Konstruktorzy rozwiązali ten problem przez zastosowanie systemu odstrzeliwującego łopaty wirników tuż przed wystrzeleniem fotela, oczywiście cała sekwencja katapultowania jest w pełni automatyczna. Mechanizm ten wymusił opracowanie specjalnej taktyki dla Ka-50 działających w parach lub większych zespołach: odstrzelone łopaty są bowiem rozrzucane siłą odśrodkową w przypadkowych kierunkach i trzeba było liczyć się z ryzykiem ich uderzenia w inną maszynę w szyku. Pilot znajduje się też w specjalnym łożu wykonanym z kewlaru. Zapewnia to pełne bezpieczeństwo dla załogi, nawet pod silnym ostrzałem.

Śmigłowiec ma wiele unikatowych cech służących zmniejszeniu kosztów jego użytkowania i zwiększeniu wytrzymałości konstrukcji. Pojemniki do przechowywania amunicji i wszystkie systemy wewnątrz maszyny są chronione przez zrobioną w 35% z kompozytów "zbroję" z kevlaru i nomexu.

Awionika jest podobna do stosowanej w jednoosobowych samolotach bojowych. Dzięki niej pilot może używać satelitarnego systemu nawigacji w każdą pogodę, 24 godziny na dobę. Kamery TV oraz laserowy system namierzania pozwala na likwidację celu zarówno w dzień jak i w nocy. Jednak najważniejszym elementem jest system nakierowywania, dzięki któremu brak strzelca nie jest problemem. Komputer pokładowy można ustawić tak by wciąż trzymał cel na muszce. Pilot może namierzyć, oznaczyć i zaatakować cel z odległości do 10 km.

Uzbrojenie

Uzbrojenie stanowi szybkostrzelne działko 30 mm, zamontowane z boku kadłuba, oraz sześć punktów podwieszenia rakiet powietrze-ziemia (2x6 szt. rakiet Wichr lub cięższe rakiety po jednej na węzeł), powietrze-powietrze (głównie rakiety Igła), kierowane lub niekierowane bomby różnych wagomiarów, dodatkowe pojemniki na amunicję, rakiety niekierowane (S8, S13, s24), zewnętrzne dwulufowe działka kalibru 23mm (250 szt. naboi na lufę) oraz zasobniki z amunicją kasetową. Udźwig wynosi 2300 kg. Typowym układem broni w formacji przeciwczołgowej jest 12 rakiet AT-16, 460 sztuk amunicji do działka kaliber 30 mm oraz dwa pojemniki z rakietami niekierowanymi 80 mm po 20 sztuk każda. W razie potrzeby można go wyposażyć w rakiety powietrze-powietrze Igła-C. Ciekawostką jest, że helikopter używa zmodyfikowanej wersji działka 30-milimetrowego, używanego na Bojowym Wozie Piechoty BMP-2. W BMP2 używane było działko 2A42, a w śmigłowcu zastosowano 2A72.

Historia

W styczniu 2001 roku 2 Ka-50 odbyły chrzest bojowy w Czeczenii. Piloci tych śmigłowców zniszczyli 30 ważnych strategicznie celów (duże grupy rebeliantów, pojazdy ukryte w trudno dostępnych górskich bazach). Helikoptery wykazały się ogromną skutecznością, wspaniałymi zdolnościami akrobatycznymi nawet na wysokości 5000 m (tego wszystkiego nie dokonałby Mi-24, wcześniej używany w rosyjskiej armii).

Wersje eksportowe

Dwumiejscowa wersja Ka-50 o nazwie Ka-50-2 Erdogan brała udział w konkursie na śmigłowiec bojowy dla armii tureckiej. Pod wieloma względami był to zupełnie nowy śmigłowiec - z fotelami operatora uzbrojenia i pilota ustawionymi w tandem oraz działkiem w ruchomym stanowisku pod przednią częścią kadłuba. Ka-50-2 przegrał wówczas z AH-1 Cobra. Przetarg ten został jednak unieważniony w roku 2004.

Wersje

• V-80 – prototyp
• Ka-50 Czarny Rekin- wersja bojowa 1 osobowa
• Ka-50Sz – prototyp Nocnego rekina
• Ka-50 Nocny Rekin – nocna wersja Ka-50
• Ka-52 Aligator – śmigłowiec dowodzenia i organizowania pola walki dla formacji Ka-50
• Ka-50-2 Erdogan – wersja produkowana wraz z Israel Aircraft Industries Ltd. Pod wieloma względami jest zupełnie innym helikopterem

Ciekawostki

Powstał komputerowy symulator lotu (DCS: Ka-50 Black Shark) wiernie odwzorowujący awionikę oraz model lotu Ka-50.