Kalendarium Mirocic

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Mirocice – wieś położona obok Baszowic 3 km na N od klasztoru świętokrzyskiego

Nazwy lokalne wsi - 1351 „Miroczicze”, 1368 „de Miroczicz”, 1427 „Miroczycze”, 1439 „Miroczyce”, 1441 „Mirocicze”, „Mÿroczycze”, 1442 „Mÿrocicze”, „Mirocicze”, „Miroczice”, 1450 „Miroczicze”, Miroczensem, 1470-80 „Myroczycze”, „Myroczicze”, 1504 „Miroczycze”, „Myroczÿcze”, 1506 „Miroczicze”, 1510 „Myroczyce”, 1529 „Myroczicze”, „Myrocicze”, 1530 „Mÿroczÿcze”, 1538 „Miroczice”, 1564-5 „Myrkowice”, 1569 „Miroczicze”, 1650 „Mirocice”, 1650-2 „Mierocicie”, w „Mierocicach”, „Mierocanie”, 1662 „Mirocice”[1][2][3].

Podległość administracyjna świecka i kościelna[edytuj | edytuj kod]

W roku 1351 było to ziemia sandomierska[4], 1442 powiat sandomierski[5], 1827 powiat opatowski (Tabela II 23); 1470-80 parafia Nowa Słupia (obie Słupie) (Długosz L.B. II 490), ale w roku 1571 parafia Stara Słupia[6].

Opis granic[edytuj | edytuj kod]

  • 1442 – granica biegnie między wsiami klasztorowi świętokrzyskiemu Bielów i Mirocice a częścią Bostowa należącą do Jana z Bostowa wiedzie w dużej odległości od granic posiadłości Niemierzy z Bostowa i jego braci oraz ich potomstwa, nie narusza granic włości klasztoru. Prowadzi do narożnicy, czyli wjezdnicy. wzdłuż znaków „alias pasmukem” do lasu (łęgu), a stąd przez łęg do potoku Dębnica[7].
  • 1450 – w sporze między klasztorem świętokrzyskim a dziedzicami Bostowa o łąki i las, zalewane przez położony wyżej staw w Mirocicach potwierdzone zostają 2 dokumenty graniczne między Mirocicami i Bostowem, bez przytoczenia ich treści[8].
  • 1450 – granica z Łomnem
  • 1476 – granica ze Świętym Krzyżem;
  • 1470-80 – graniczy z Jeziorkiem, Baszowicami i Bostowem (Długosz L.B. III 233).

Kalendarium - przywileje i obciążenia ekonomiczne[edytuj | edytuj kod]

Własność klasztoru świętokrzyskiego.

  • 1351 - Kazimierz III Wielki przenosi na prawo średzkie imiennie wymienione posiadłości klasztoru świętokrzyskiego, między innymi Baszowice, Mirocice i Wolę Pluskaną (obecnie Serwis)[4]
  • 1427 - opat Mikołaj przeznacza na utrzymanie konwentu między innymi Baszowice, Wolę koło młyna [obecnie Serwis] i Mirocice wraz z należącymi do nich czynszami, stawami, łąkami, młynem, poradlnym, sepem i dziesięciną[9]
  • 1441 – opat i konwentu świętokrzyskiego zapisują w dożywocie Bartłomiejowi niegdyś dziedzicowi Bielowa i jego żonie Helenie wieś Mirocice z wszystkimi pożytkami i dochodami, z dziesięcinami, sepem, stawem Gołbiów (Golbiow), ale bez karczmy, którą dzierży Smarz, a ponadto zobowiązują się dawać Helenie co 2 lata aż do jej śmierci kożuch zajęczy; po śmierci obojga Mirocice z majątkiem ruchomym i nieruchomym, z nierogacizną, bydłem i końmi wrócą do klasztoru[10].
  • 1441 – Bartłomiej niegdyś dziedzic Bielowa potwierdza warunki tego zapisu [11][12].
  • 1442 - Władysław Warneńczyk przenosi na prawo średzkie imiennie wymienione posiadłości klasztoru świętokrzyskiego, w tym Baszowice, Mirocice, Bielów i Wolę [obecnie Serwis][5][13]
  • 1442 - Mikołaj z Taczowa podkomorzy sandomierski wydaje w Baszowicach dokument w sprawie rozgraniczenia Bielowa i Mirocic od części Bostowa[7].
  • 1450 – spór między klasztorem świętokrzyskim a dziedzicami z Bostowa
  • 1470-80 – według opisu Długosza Mirocice stanowią własność klasztoru świętokrzyskiego. Było 6 łanów kmiecych, były 2 zagrody. Kmiecie płacą po 1 fertonie czynszu i 3 grosze poradlnego, dają po 30 jaj, 2 koguty oraz sep w wymiarze po 1 miara żyta i 2 miary owsa, pracują po 1 dniu tygodniowo własnym wozem lub pługiem, zagrodnicy płacą po 2 grosze czynszu, pracują po 1 dniu tygodniowo pieszo. Wszyscy odrabiają powabę wiosenną i zimową (Długosz L.B. III 233; II 490).
  • 1504 – pobór z 3 łany i karczmy [14];
  • 1504 – pobór z 3 łanów, od 1 zagrodnika i z karczmy[15].
  • 1506 – pobór z 2,5 łanów i karczmy[16].
  • 1510 – pobór z 2,5 łanów i karczmy z półłankiem[17].
  • 1529 – własność klasztoru świętokrzyskiego, pobór z 3,5 łana[14].
  • 1529 – wieś należy do stołu konwentu, płaci 1 grzywnę czynszu[18].
  • 1530 – pobór z 2.5 łanów i półłanka oraz młyna dorocznego „Lasnyk Nowy”o 1 kole[19].
  • 1531-2 pobór z 2,5 łanów i młyna dorocznego o 1 kole (ib. 456v, 600);
  • 1538 – pobór z 2,5 łanów, od 3 komorników i z młyna (ib. III 191);
  • 1538 – klasztor świętokrzyski uzyskuje 1 grzywnę czynszu z młyna zwanego Księżek (ib. 210);
  • 1553 – Zygmunt II August przenosi na prawo niemieckie wyliczone dobra klasztoru świętokrzyskiego, w tym Baszowice, Mirocice, Bielów i Wolę (Zerwikaptur) (obecnie Serwis)[20]
  • 1564-5 –wieś w posiadaniu klasztoru świętokrzyskiego[21].
  • 1569, 1571 – opat świętokrzyski daje pobór z 3 łanów i młyna dorocznego o 1 kole[22].
  • 1577-8 – klasztor świętokrzyski daje pobór od 6 kmieci na 3 łanach i z młyna dorocznego o 1 kole[23][24].
  • 1629 – klasztor świętokrzyski daje pobór od 6 kmieci na 3 łanach i z młyna dorocznego o 1 kole[25].
  • 1650 – wieś należy do stołu konwentu świętokrzyskiego[26].
  • 1650 – konwent świętokrzyski daje pobór z 11 domów, od 6 kmieci na 3 łanach i z młyna dorocznego o 1 kole[27].
  • 1651 – należy do stołu konwentu, 5 kmieci, 5 zagrodników, 4 chałup, młynarz górny, kołodziej, krawiec [?!], jak również rola i place. Powinności poddanych jak w Baszowicach. Kołodziej płaci 10,2 florenów czynszu lub zamiast czynszu ma robić „stampę wszelką około wozów, kolas, sani itp. do Baszowskiego folwarku”, pomocne wykonuje z innymi. Powinności krawca niewyszczególnione. Młynarz górny pracuje 4 dni tygodniowo siekierą, odrabia pomocne z innymi, daje 22 korcy żyta miary lubelskiej, rocznie karmi 1 wieprza dworskiego, a w razie odejścia ma swemu następcy wysiać pod nadzorem 22 korcy żyta ozimego (ib. 10, 17-7v);
  • 1662 – opat świętokrzyski daje pogłówne od 107 mieszkańców wsi[28].
  • 1673 – pogłówne od 106 mieszkańców wsi (ib. 238v);
  • 1674 – pogłówne od 92 mieszkańców wsi[29].
  • 1691-2 klasztor skarży Stanisława Paska o zbrojny najazd na łąki i grunty należące do Baszowic, Mirocic i Bielowa oraz napad z bronią na poddanych klasztoru i zakonników pracujących przy sianokosach, za co sąd Grodzki sandomierski skazuje Paska zaocznie na banicję[30]
  • 1787 – wieś liczy 101 mieszkańców, w tym 4 Żydów (Spis I 399; II 118);
  • 1819 – Mirocice z karczemką należą do stołu konwentu[31].
  • 1827 – Mirocice miały 16 domów i 129 mieszkańców (Tabela II 23).

Powinności dziesięcinne[edytuj | edytuj kod]

Dziesięcina należy do klasztoru świętokrzyskiego.

  • 1427 – dziesięcina pobierana jest podobnie jak w Baszowicach,
  • 1470-80 –z całej wsi dziesięcina snopowa i konopna wartości do 6 grzywien dowożą klasztorowi świętokrzyskiemu (Długosz L.B. II 490; III 233, 243).
  • 1529 – z Mirocic i Woli Pluskanej (obecnie → Serwis) dziesięcina snopowa wartości 2 grzywien należy do stołu konwentu świętokrzyskiego[32].
  • 1652 – dziesięcina snopowa należy do stołu konwentu[33].

Pochodzą z Mirocic[edytuj | edytuj kod]

Badania archeologiczne[edytuj | edytuj kod]

W Mirocicach zarejestrowano 76 stacji żużla, z czego zbadano 5 stacji hutniczych, w tym 4 uporządkowane i jedną stację o numerze Mirocice 1, nieuporządkowaną. Na stacji Mirocice 4 natrafiono na ułamki ceramiki datowane na środkowy i późny okres wpływów rzymskich [35][36].
Odkryta w Mirocicach osada kultury przeworskiej datowana jest na młodszą fazę późnego okresu wpływów rzymskich i powiązana z okolicznymi stacjami dymarskimi. W wykopaliskach znaleziono brązową monetę Marka Aureliusza.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Kam. ↓, s. 125.
  2. ↑ Rym. ↓, s. 43.
  3. ↑ Kop.K ↓, s. 243.
  4. ↑ a b Derwich 1992 ↓, s. 278.
  5. ↑ a b Mp. ↓, s. IV 1434.
  6. ↑ ASK ↓, s. I/7 267, 341.
  7. ↑ a b Mp. ↓, s. IV 1424.
  8. ↑ ZDM ↓, s. III 854.
  9. ↑ ZDM ↓, s. t.II s.390.
  10. ↑ Mp. ↓, s. t.IV s.1392.
  11. ↑ AG ↓, s. 1836.
  12. ↑ Mp. ↓, s. t.IV s.1060 z błędną datą.
  13. ↑ AG ↓, s. 1843.
  14. ↑ a b RP ↓.
  15. ↑ ASK ↓, s. I/7 100v.
  16. ↑ ASK ↓, s. I/7 130v.
  17. ↑ ASK ↓, s. I/10 22v.
  18. ↑ LS ↓, s. 350.
  19. ↑ ASK ↓, s. I/10 222v.
  20. ↑ AG ↓, s. 1909.
  21. ↑ LS ↓, s. 1564-5 329.
  22. ↑ ASK ↓, s. I/7 267, 341, 415v.
  23. ↑ ASK ↓, s. I/10 587,779.
  24. ↑ Paw. ↓, s. 194.
  25. ↑ RS ↓, s. r.1629 s.65.
  26. ↑ AG ↓, s. 1953-5, 1917.
  27. ↑ AG nab. ↓, s. 936 9-9v.
  28. ↑ ASK ↓, s. I/67 35.
  29. ↑ ASK ↓, s. 408v, 461.
  30. ↑ Gacki ↓, s. 243.
  31. ↑ AOkup. ↓, s. 6v, 9v.
  32. ↑ LS ↓, s. 351.
  33. ↑ AG nab. ↓, s. 936 1, 2v.
  34. ↑ KK ↓, s. t.II s.267.
  35. ↑ Bielenin 1970 ↓, s. 107n..
  36. ↑ Bielenin 1992 ↓, s. 231, 240-1.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. I-IV, F. Piekosiński (wyd.), „Poloniae Summaria”, (skrót: Mp.).
  • M. Kamińska, Nazwy miejscowe dawnego województwa sandomierskiego, Wrocław 1964–1965, (skrót: Kam.).
  • K. Rymut, Patronimiczne nazwy miejscowe w Małopolsce, Wrocław 1971, (skrót: Rym.).
  • D. Kopertowska, Nazwy miejscowe województwa kieleckiego. Nazwy miast i wsi, nazwy części miast i wsi oraz nazwy alei, placów, ulic i osiedli mieszkaniowych, Warszawa-Kraków 1984, (skrót: Kop.K).
  • Zbiór dokumentów Małopolskich, S. Kuraś, I. Sułkowska-Kurasiowa (wyd.), t. I-VIII, Kraków-Wrocław 1962–1975, (skrót: ZDM).
  • Marek Derwich, Benedyktyński klasztor św. Krzyża na Łysej Górze w średniowieczu, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992, ISBN 83-01-10300-0.
  • Rejestry poborowe, wykorzystane za kartoteką Słownika historyczno-geograficznego Małopolski w średniowieczu, (skrót: RP).
  • Archiwum Skarbu Koronnego, dział w AG, Archiwa Państwowe, (skrót: ASK).
  • J. Gacki, Benedyktyński klasztor na Łysej Górze.
  • Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber retaxationum), Z. Leszczyńska-Skrętowa (wyd.), 1968, (skrót: LR).
  • Akta Okupacji klasztoru świętokrzyskiego, 1819 r., ZDP rps 1456., (skrót: AOkup.).
  • Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej Ś. Wacława, t. I-II, wyd. F. Piekosiński (Mon.MAe., 1, 8), Kraków 1874–1883, (skrót: KK).
  • Z. Guldon, L. Stępkowski, Z. Trawicka, Rejestr poborowy powiatu sandomierskiego z roku 1629, „Teki Archiwalne”, 21, Kraków 1989, s. 17-108, (skrót: RS).
  • Kazimierz Bielenin, Łysogórski rejon starożytnego i wczesnośredniowiecznego hutnictwa świętokrzyskiego, 1970, s. 106-117.
  • Kazimierz Bielenin, Starożytne górnictwo i hutnictwo żelaza w Górach Świętokrzyskich, Kielce 1992.
  • A. Pawiński, Polska XVI w. pod względem geograficzno-statystycznym. Małopolska, t. III-IV, „Źródła dziejowe”, 14-15, Warszawa 1886, (skrót: Paw.).
  • Rejestry dziesięcin, czynszów i wyderkafów, powinności poddanych i poborów z dóbr i dochodów konwentu świętokrzyskiego z lat 1650-1689, AG, nabytki Oddziału I, nr 936., Archiwum Główne, (skrót: AG nab.).
  • Lustracja województwa sandomierskiego 1564-1565, W. Ochmański (wyd.), Wrocław 1963, (skrót: LS).
  • Archiwum Główne Akt Dawnych w W.; jeśli nie zaznaczono inaczej, cyfra arabska oznacza numer dokumentu ze zbioru dokumentów pergaminowych., Archiwa Państwowe, (skrót: AG).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kalendarium_Mirocic&oldid=72497142”