Kalendarium historii Siemianowic Śląskich

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kalendarium historii Siemianowic Śląskich

  • 1273 – prawdopodobnie najstarsza wzmianka o Siemianowicach.
  • 1298 – dokument biskupa krakowskiego Jana Muskaty o dziesięcinie ze wsi Bytków na szpital w Sławkowie.
  • 12901310 – przypuszczalnie założenie parafii i budowa drewnianego kościoła w Michałkowicach.
  • 1313 – wymienienie wsi Przełajka w akcie darowizny księcia bytomsko-kozielskiego Siemowita.
  • 1421 – w Michałkowicach jako na pierwsza na terenie dzisiejszego powiatu powstała przykościelna szkoła.
  • 1490 – według legendy Mieroszewscy zakupili Jakubowice; po nabyciu w XVI wieku Siemianowic, Bańgowa i Michałkowic byli ich właścicielami aż do 1692.
  • 1515 – Siemianowice zostały wymienione w spisie wsi, które są zobowiązane do prac na potrzeby książęcego zamku w Świerklańcu.
  • 1586 – wieś Jakubowice (dawna wieś leżąca w okolicach dzisiejszego parku Pszczelnik) została doszczętnie zniszczona w czasie tak zwanej wojny sukcesyjnej.
  • 1692 – panem dóbr siemianowickich został Kasper Hunter von Grandon.
  • 1718 – hrabina Maria Józefa von Donnersmarck, w imieniu męża Karla Josepha, kupuje od Huntera von Grandona Siemianowice, Bańgów i opustoszałe Jakubowice.
  • 17601778 – na miejscu starego dworu Mieroszewskich i Hunterów powstała rezydencja Hencklów. Na jej terenie została również wybudowana kaplica, która była pierwszym obiektem sakralnym w Siemianowicach.
  • 1786 – na terenie dzisiejszego Lasku Bytkowskiego powstała pierwsza kopalnia węgla kamiennego „Waldgrube”[1] („Leśna”) założona przez Johanna Nepomucena von Klocha[2].
  • 1786 – pierwszy murowany kościół w Michałkowicach.
  • 1787 – w Lasku Bytkowskim powstały kolejne kopalnie węgla kamiennego.
  • 1789 – spisano urbarz siemianowicki, a także ustanowiono pieczęć gminy, który był pierwowzorem przyszłego herbu Siemianowic Śląskich[3][4]
  • 1803 – założenie przez Rheinbabenów na zachód od Sadzawek, kopalni „Fanny”
  • 1804 – na terenie bytkowskiego Wełnowca powstała huta „Hohenlohe”.
  • 1818 – powstała pierwsza w Siemianowicach huta cynku „Georg” („Jerzy”).
  • 18201822 – na polach bytkowskich powstały kolejne huty cynku: „Helene”, „August”, „Friederike”.
  • 1827 – uruchomienie kopalni „Carlshoffnung”
  • 1830 – pierwsza w Siemianowicach jednoklasowa szkoła.
  • 18301832 – rozbudowa pałacu; powstało zachodnie skrzydło.
  • 18331835 – budowa huty „Laura”.
  • 1839 – powstała pierwsza poczta.
  • 1842 – powstanie pierwszej szkoły w Hucie Laura.
  • 18521855Towarzystwo Kolei Górnośląskiej buduje linię wąskotorowej kolei towarowej z Tarnowskich Gór i Bytomia przez: Bytków, Hutę Laura, Hutę Jerzego aż do Brzęczkowic.
  • 1855 – połączenie kopalni i pól górniczych „Eugeniensglück”, „Carlshoffnung”, „Leokadia” i „Guter Arthur” w Vereinigte Siemianowitzer Steinkohlengruben (Zjednoczone Siemianowickie Kopalnie Węgla Kamiennego, 27 VII)[5]
  • 1856 – powiększenie przez księdza Stabika michałkowickiego kościoła i budowa cmentarza.
  • 1861 – otwarcie szkoły ewangelickiej w Hucie Laura.
  • 1863 – przeniesienie generalnego zarządu hrabiowskich dóbr i zakładów przemysłowych z pałacu siemianowickiego do Karłuszowca pod Tarnowskimi Górami.
  • 1866 – został zakupiony grunt pod szpital na nowej ulicy Bytomskiej (dziś Śląska).
  • 1868 – produkcję rozpoczęła Fabryka Śrub i Nitów Fitznera. Poświęcenie pierwszego siemianowickiego cmentarza.
  • 1870Kolej Prawego Brzegu Odry buduje w Siemianowicach dworzec Laurahütte na nowo otwartej linii Wrocław-Tarnowskie Góry-Bytom-Dziedzice.
  • 1872 – powstała rzymskokatolicka parafia w Siemianowicach (wcześniej Siemianowice należały do parafii w Czeladzi).
  • 1873 – teren kolonii Laurahütte (Huta Laura) powstałej wokół huty „Laura” został wydzielony i przekształcony w samodzielny obszar dworski.
  • 1876 – w Hucie Laura powstała Ochotnicza Straż Pożarna.
  • 1877 – powstał pierwszy browar w Hucie Laura.
  • 1882 – w Siemianowicach powstała pierwsza biblioteka ze 157 książkami w języku polskim.
Kościół pw. Świętego Krzyża w Siemianowicach
  • 1884 – zakończenie budowy murowanej fary św. Krzyża w Siemianowicach.
  • 1886 – założenie cmentarza ewangelickiego przy drodze do Pszczelnika.
  • 1887 – w Michałkowicach powstała kopalnia „Max” (później „Michał”).
  • 1888 – erygowanie parafii ewangelicko-augsburskiej w Siemianowicach.
  • 1890 – obszar dworski Huty Laura został gminą.
  • 1891 – pierwsze brukowane ulice w Hucie Laura.
  • 1895 – konsekracja ewangelickiego kościoła Marcina Lutra w Siemianowicach.
  • 1896 – otwarcie linii tramwaju parowego Huta Laura–Katowice (Huta Marta) wraz z zajezdnią w Hucie Laura. Uruchomienie połączenia kolejowego Siemianowice–Bogucice–Katowice.
  • 1897 – oddanie do użytku gmachu ratusza Huty Laury (ob. ul. Sobieskiego 2). Uruchomienie pierwszego miejskiego omnibusu Huta LauraMichałkowice
  • 1898 – elektryfikacja Huty Laura oraz linii tramwajowej po uruchomieniu najnowocześniejszej w ówczesnych Niemczech elektrowni w Chorzowie. Na głównej ulicy Huty Laura rozbłysły żarówki elektryczne.
  • 1900 – otwarcie linii tramwaju elektrycznego Huta LauraChorzówKrólewska Huta
  • 19021903 – przy nowym placu targowym powstał gmach magistratu siemianowickiego (ratusz w Siemianowicach)
  • 1904 – została oddana świątynia pw. św. Michała Archanioła w Michałkowicach na miejscu starego barokowego kościoła.
  • 1907 – w Hucie Laura powstaje pierwszy klub piłkarski pod nazwą „FC Hohenzollern 07 Laurahütte”, w późniejszym okresie klub zmienia nazwę na „FC 07 Laurahütte”.
Herb klubu „FC 07 Laurahütte”
  • 1908 – rozdzielenie kopalni „Laurahütte” na dwa zakłady: kopalnie „Richter” i „Laurahütte”.
Kościół pw. św. Antoniego w Hucie Laura
  • 1914 – rozpoczęcie budowy kościoła św. Antoniego w Hucie Laura.
  • 1919 – wiece robotnicze. W marcu oddział wojska z pobliskiej granicy składa broń przed wiecującymi robotnikami. Na stronę manifestantów przeszło 200 żołnierzy. Manifestanci zajmują stację kolejową i bank. W wyniku walk z nadciągającymi oddziałami wojska ginie jeden robotnik a dwóch zostaje rannych[6].
  • 1922 – rząd pruski łączy gminy Siemianowice i Huta Laura. W czerwcu gminy z terenu dzisiejszych Siemianowic Śl. zostają przyłączone do II Rzeczypospolitej, a w Siemianowicach następuje powitanie Wojska Polskiego. Powstała Górnośląska Fabryka Czekolady i Cukrów „Hanka”. Powstała pierwsza szkoła średnia.
  • 1925 – połączenie kopalni „Richter” i „Huta Laura”.
  • 1927 – uchwałą Sejmu Śląskiego (II Rzeczypospolitej) dotychczasowa gmina wiejska Huta Laura-Siemianowice została przemianowana na Siemianowice Śląskie[7].
  • 1929 – z udziałem gminy Siemianowice Śląskie powstają Śląskie Linie Autobusowe, pierwsze połączenie autobusowe na trasie Siemianowice–Katowice.
  • 1932 – rozporządzeniem Rady Ministrów gmina Siemianowice Śląskie zostaje zaliczona do rzędu miast[8].
  • 1934 – otwarcie huty szkła w dawnej kolonii robotniczej Hugo.
Wieże wyciągowe trzech szybów Richter podczas II wojny światowej
  • 1936 – zmiana nazw kopalni „Richter” na „Siemianowice” i „Max” na „Michał”.
  • 1939 – na terenie kopalni Michał początek II wojny światowej. Dywersyjny oddział Freikopsu zajął kopalnię i został wyparty po ciężkich walkach przez oddziały wojska polskiego, miejscowych powstańców oraz harcerzy.
  • 8 września 1939Freikorps rozstrzelał 6 Polaków: Gerarda Drzymałę, Wilhelma Jendrusia, Franciszka Niedworka, Maksymiliana Rolnika, Jana Rudzińskiego, Teodora Szewczyka
  • 1944 – Niemcy założyli podobóz KL Auschwitz – Laurahütte.
  • 1945 – wojska radzieckie weszły do Siemianowic. Na terenie dawnego hitlerowskiego obozu przetrzymywani są jeńcy niemieccy.
  • 1948 – zmiana nazwy huty „Laura” na „Jedność”.
  • 1951 – włączenie do Siemianowic Michałkowic, Bytkowa, Bańgowa i Przełajki, powstanie powiatu miejskiego Siemianowice Śląskie.
  • 1952 – zbudowano I etap osiedla mieszkaniowego Tuwim[9]
  • 1968 – Siemianowice tracą pasażerskie połączenia kolejowe.
  • 1975 – w wyniku reformy administracyjnej państwa Siemianowice Śląskie znajdują się na terenie województwa katowickiego.
  • 1990 – pierwsze wolne wybory samorządowe w Siemianowicach. Prezydentem zostaje Piotr Madeja.
  • 1994 – uroczyste „pożegnanie” kopalni „Siemianowice” (likwidacja w 1998 roku)
  • 1998 – w pobliżu Bażantarni powstał cmentarz żołnierzy niemieckich poległych w regionie południowej Polski w czasie II wojny światowej.
  • 1998 – uruchomienie połączenia sezonowego koleją wąskotorową na trasie Siemianowice (szyb „Richter”)–BytkówBytomTarnowskie GóryMiasteczko Śląskie Wąskotorowe. Końcowy etap likwidacji kopalni „Siemianowice”.
  • 1999 – reforma administracyjna kraju. Siemianowice Śląskie powiatem grodzkim.
  • 2001 – ostatni sezon funkcjonowania kolei wąskotorowej.
  • 2002 – fala demonstracji pracowników likwidowanej Huty „Jedność” SA. Upadek fabryki czekolady „Hanka”.
  • 2019 – ruszyła sieć wypożyczalni rowerów miejskich – Siemianowicki Rower Miejski obsługiwana przez Nextbike[10]
  • 2023 – wmurowano kamień węgielny pod nową walcownię w Siemianowicach Śląskich[11].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Historia miejscowości – Siemianowice Śląskie – Wirtualny Sztetl.
  2. [Władysław Chłądzyński: 200 lat Kopalni Węgla Kamiennego „Siemianowice”. Siemianowice Śląskie, Główny Instytut Górnictwa, 1986, s. 12.]
  3. W. Koenig, Chronik von Siemianowitz, Laurahütte, Fannygrube und Georgshütte. Mit Einschluss des Wichitigsten aus der Kulturgeschichte Schlesiens und insbesondere des Oberschlesischen Industriebezirks, Laurahütte 1902, s. 155–176.
  4. Urbarze śląskie. T. 2. Urbarze śląskie z końca XVIII wieku, oprac. K. Orzechowski, Z. Szkurłatowski, Wrocław – Warszawa – Kraków 1961, s. 259–269.
  5. Jerzy Jaros, Słownik historyczny kopalń węgla na ziemiach polskich, wyd. 2 popr. i zaktualiz., Katowice: Śląski Instytut Naukowy, 1984, s. 94.
  6. Dariusz Zalega „Gdy zmiotło trony” „Le monde diplomatique” listopad 2016, s. 38.
  7. Ustawa z dnia 9 lutego 1927 roku w sprawie zmiany nazwy gminy „Huta Laura-Siemianowice” na „Siemianowice Śląskie” [online], Dz.U. Śl. 1927 Nr 5, poz. 9.
  8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 czerwca 1932 r. o zaliczeniu gminy Siemianowice Śląskie w powiecie katowickim, w województwie śląskiem do rzędu miast. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2021-09-30].
  9. Osiedle Tuwim za rok będzie obchodzić 60-lecie swojego istnienia.
  10. Siemianowice Śląskie i Świętochłowice: Ruszył rower miejski. System wypożyczeń już czynny [online], www.portalsamorzadowy.pl, 1 lipca 2018 [dostęp 2023-11-20] (pol.).
  11. Kamień węgielny pod nową walcownię za 800 milionów złotych w Siemianowicach Śląskich. Zdjęcia z placu budowy.