Kalendarium powstania warszawskiego – 14 września

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kalendarium
powstania warszawskiego
lipiec
  30
31  
sierpień
  1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31  
wrzesień
  1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30  
październik
  1
2 3 4 5 6 7 8

14 września, czwartek[edytuj | edytuj kod]

Park Kaskada
Ulica Gdańska 2

Rozpoczęło się natarcie niemieckie na Górny Czerniaków. Nieprzyjaciel zmusił powstańców do odwrotu z ulicy Czerniakowskiej i odskoku na ulicę Zagórną. W tym samym czasie Niemcy zajęli również ulicę Przemysłową i jej okolice. Blisko 400 cywilów zostało wyciągniętych z piwnic i spędzonych do Portu Czerniakowskiego, gdzie Niemcy zamordowali większość młodych mężczyzn. Zginął m.in. kierownik portu, Feliks Słoczyński. Resztę ludności Niemcy pognali ulicą Łazienkowską ku Agrykoli[1].

Nocą na Czerniaków przeprawili się pierwsi zwiadowcy z 1 Armii Wojska Polskiego.

Po dwugodzinnym przygotowaniu artyleryjskim, wspierani przez czołgi Niemcy zaatakowali z dwóch stron powstańcze pozycje na Marymoncie. Wobec przewagi wroga wykrwawione oddziały powstańcze były zmuszone wycofać się na Żoliborz[2]. W zajętych przez siebie kwartałach Niemcy wymordowali około 500 cywilów, jak również rannych i personel z powstańczego szpitala przy ulicy Rudzkiej 4[3].

Polskie Radio nadało odezwę PKWN w Lublinie, która była odbierana także w Warszawie. Można w niej było usłyszeć m.in., iż rzekomo: Chwila wyzwolenia jest bliska. Kończą się Wasze męki i cierpienia. Niemcy drogo zapłacą za krew przelaną i ruiny Warszawy i w zakończeniu: Pomoc nadchodzi! Wytężcie wszystkie siły. W rzeczywistości „wyzwolenie”, czyli wejście armii sowieckiej do pustego i zburzonego miasta, nastąpiło 17 stycznia 1945.

Niemiecka obrona przeciwlotnicza strąciła nad parkiem Skaryszewskim samolot Consolidated B-24 Liberator ze 178 dywizjonu RAF[4]. Maszyna wpadła do Jeziorka Kamionkowskiego, zginęli wszyscy poza jednym członkiem załogi[4].

Tego dnia został ciężko ranny Jerzy Zborowski (ps. „Jeremi”). Później został schwytany i zamordowany przez Niemców w nieznanych okolicznościach. Podczas niemieckiego bombardowania Szpitala Ujazdowskiego zginął generał WP Mikołaj Majewski. W rejonie ul. Szarej poległ 19-letni kapral pchor. Zdzisław Wasserberger. Na Czerniakowie zginęli m.in. Jerzy Niedzielski, Jan Kozubek, Alicja Czerwińska i Irena Schirtładze, zaś pod ruinami Poselstwa Chińskiego na Czerniakowie zginęli byli więźniowie Gęsiówki Dawid Goldman i Józef Filar. W szpitalu powstańczym zmarła łączniczka Bożenna Rażniewska.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Adam Borkiewicz, Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1969 r., str. 450.
  2. Adam Borkiewicz, Powstanie warszawskie... s. 416-417
  3. Adam Borkiewicz, Powstanie warszawskie... s. 418
  4. a b Lesław M. Bartelski: Praga. Warszawskie Termopile 1944. Warszawa: Fundacja „Wystawa Warszawa Walczy 1939–1945”, 2000, s. 119. ISBN 83-87545-33-3.