Kamienica (dopływ Nysy Kłodzkiej)
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Potok | |
| Długość | 15 km |
| Źródło | |
| Miejsce | Północne zbocze Borówkowej w Górach Złotych w Czechach |
| Wysokość |
810 m |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Nysa Kłodzka |
| Miejsce | |
| Wysokość |
214 m |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie powiatu nyskiego  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie Sudetów  | |
Kamienica (czes. Bílá voda, niem. Kamitzbach) – górski potok w Czechach i w południowej Polsce, prawy dopływ Nysy Kłodzkiej.
Inne nazwy: Kamienna[1], Kamienicki potok, Bílý Potok (czes.)[2] i Biała Woda. Kamienica swój początek bierze w Czechach, w północno-zachodniej części łańcucha Gór Złotych w dwóch źródłach. Źródło zachodnie wypływa z zalesionych borem świerkowym zboczy Krowiej Góry (806 m.), natomiast zachodnie pomiędzy szczytem Borówkowej (900 m.) a wierzchołkiem z grupą skalną Biała Skała (864 m.) Po około 300 metrach i znacznym spadku cieki łączą się spływając na północ w głęboką, zalesioną buczyną dolinę (cz. Hluboký Důl). Potok w dalszej części mija od północy szczyty: jeleń (702 m) i Malnik (576 m) oraz od zachodu Muflon (573). Pierwszą osadą zlokalizowaną nad Kamienicą jest Karlovy (Karlshof), obecnie nieistniejąca. Niżej Kamienica gwałtownie zmienia bieg w kierunku wschodnim, gdzie osiąga ulokowaną wzdłuż doliny część wiejską Białej Wody oraz niżej miejską. Dalej Kamienica przekracza granicę państwa i tracąc na swoim spadku wypływa na Przedgórze Paczkowskie. Tutaj potok płynie wzdłuż całej wsi Kamienica, dzielnicę Paczkówek (dawny Bogunów), przepływa przez północno-zachodnią część Paczkowa uchodząc do Nysy Kłodzkiej pomiędzy sztucznym zbiornikiem Zalewem Paczkowskim a północnymi przedmieściami Paczkowa.
Kamienica na odcinku 7,4 km płynie Czechach oraz 7,6 w Polsce. Czeska część zlewni obejmuje 12,12 km² i jest zamieszkana przez około pół tysiąca mieszkańców, natomiast polska przez ponad 10 tysięcy. Średnia prędkość przepływu potoku mierzona na granicy państw wynosi 0,156 m/s. Po czeskiej stronie, na jednym z niewielkich dopływów zbudowany jest zbiornik retencyjny małej pojemności. Na całym polskim i częściowo czeskim odcinku jest uregulowana.
Powodzie[edytuj | edytuj kod]
Kamienica wielokrotnie występowała ze swoich brzegów, głównie w dolnym biegu łącznie z Nysą Kłodzką (zalewając przede wszystkim przedmieścia Paczkowa) i środkowym (zalewając Kamienicę). Kroniki odnotowują powodzie w 1333, 1501, 1539, 1560, 1602, 1775 roku oraz aż dwie w 1777 (w lutym i maju). Miasto było zalewane kilkakrotnie w XIX oraz dwukrotnie w XX wieku (w 1938 oraz 1997 roku. Przyczyną powodzi w głównej mierze była Nysa Kłodzka, jednak zachowało się źródło dowodzące, że również i potok powodował ogromne zniszczenia: „(…) Kamitzbach na odcinku Paczków – Złoty Stok w kierunku Kamienicy wypełnił się rwącym nurtem (…) Strumyk przerodził się we wściekły nurt, był w stałym przyborze i wystąpił z brzegów, oraz zagroził wszystkim przyległym domom (…) masy wody porwały ze sobą mosty, płoty, stajnie, drewno budowlane itp. Szczególnie groźne było położenie przy moście na Kamienicy przy (dzisiaj ulica Pocztowa w Paczkowie). Tutaj nurt mógł zaledwie pomieścić się pod łukiem mostu, zerwał masywne mury i wyrwał kawałek gruntu (…) Następnie fala powodziowa wyrwała z korzeniami wielometrowej wysokości drzewa, wszystko co leżało na jej drodze – ogrody, parcele – zostało pod wodą. W Kamienicy droga częściowo została podmyta tak, że można było poruszać się tylko jedną stroną (…) Nie było światła z powodu zerwania przez powódź masztów przesyłowych. (…)Potok w obrębie miasta wyżłobił sobie nowe koryto."[3]Powódź w 1997 roku w znacznej części uszkodziła utwardzone brzegi, wodospady, mosty, w wielu miejscach podmyła drogę biegnącą przy rzece i wystąpiła wraz z dopływami z brzegów zalewając zlokalizowane przy korycie tereny.
Fauna[edytuj | edytuj kod]
W Kamienicy po II Wojnie Światowej żyły Lipienie oraz Strzeble potokowe, lecz na skutek braku kanalizacji domostw położonych nad ciekiem oraz kłusownictwa prawdopodobnie całkowicie wyginęły. Potok jest zanieczyszczony. Obecnie w Kamienicy i jej dopływach spotykane są:
Dopływy[edytuj | edytuj kod]
- Jelenský potok
- Kamenička
- Olchowiec
- Wierzbica
- Głośny potok
- Panský potok
Turystyka[edytuj | edytuj kod]
Niemal wzdłuż całej długości potoku, w części czeskiej, przebiega zielony szlak turystyczny (od byłego przejścia małego ruchu granicznego Złoty Stok/Bílá Voda do drogowego przejścia granicznego Bílý Potok/Paczków.
Regulacja[edytuj | edytuj kod]
Koryto Kamienicy jest częściowo uregulowane po stronie czeskiej oraz po stronie polskiej na całej długości swojego biegu. Brzegi umocniono kamiennymi brzegosłonami, opaskami brzegowymi oraz kilkunastoma progami wodnymi (pionowymi oraz ukośnymi) o wysokości poziomów 1-5 m. Po powodzi w 1997 roku zniszczone umocnienia brzegowe oraz progi wodne odbudowano. Brzeg cieku, na odcinkach od kilku do kilkunastu metrów poniżej wszystkich progów wodnych umocniono nadając im formę klauz.