Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku
Symbol zabytku nr rej. A-1239 z 17 kwietnia 2014[1]
Ilustracja
Widok od zachodu
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Sanok

Adres

ul. Jana III Sobieskiego 12
(Śródmieście)

Typ budynku

kamienica

Rozpoczęcie budowy

1888

Ukończenie budowy

1889

Ważniejsze przebudowy

1929-1930
2005–2008

Pierwszy właściciel

Szymon Pijanowski

Kolejni właściciele

Zygmunt Edelheit, Maria i Tadeusz Trendota

Obecny właściciel

Agnieszka Jankowska

Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku”
Ziemia49°33′42,6″N 22°12′15,7″E/49,561833 22,204361
Multimedia w Wikimedia Commons

Kamienica przy ul. Jana III Sobieskiego 12 w Sanoku – kamienica położona w Sanoku.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek wybudował Szymon Pijanowski w latach 1888-1889[1], a kierownikiem jego budowy był inż. Henryk Stoy[2]. W 1907 od jego żony-wdowy Emilii odkupił budynek Zygmunt Edelheit[2][3]. Pierwotnie budynek figurował pod numerem konskrypcyjnym 370[4].

Projekt nadbudowy kamienicy wykonał w 1927 Władysław Chomiak[5]. Przebudowa została wykonana od 1929 do 1930[6][1]. Przed II wojną światową właścicielkami kamienicy były Eugenia Edelheit i jej córka Maria Edelheit[7] (później po mężu Trendota)[4]. Przed 1939 budynek figurował pod numerem 8 ulicy Jana III Sobieskiego[4]. Do tego roku pod tym adresem byli przypisani: nadleśnictwo[4], kopalnia nafty „Artur” w Tyrawie Solnej, inż. Leon Friedländer, adwokat Augustyn Nowotarski[8]. Podczas II wojny światowej i trwających walk w Sanoku w ramach frontu wschodniego obecna ulica Jana III Sobieskiego (w okresie okupacji niemieckiej przemianowana na Kasernenstrasse[9]) była terenem zmagań zbrojnych; w budynku położonego naprzeciw od południowego zachodu gimnazjum bronili się Niemcy, którzy w lipcu 1944 spalili budynek poczty, umiejscowiony naprzeciw od północnego zachodu; sama kamienica została uszkodzona[10]. Po zakończeniu wojny budynek nadal istniał pod numerem 8[11]. Własność kamienicy posiadali członkowie rodzin Edelheitów i Trendotów do 1959[12]. W 1975 nastąpiło wywłaszczenie dużego ogrodu położonego za kamienica[13]. Po 1989 starania o zwrot nieruchomości podjęła Agnieszka Jankowska, spadkobierczyni Trendotów[14]. Budynek został wyremontowany przez nią w latach 2005–2008[15]. Decyzją z 2012 część nieruchomości (byłego ogrodu i garażu) została prawomocnie zwrócona Annie i Marii Jankowskim[16]. Aktualnie Agnieszka Jankowska jest jedyną właścicielką kamienicy i gruntu byłego ogrodu, gdzie stworzyła parking[17].

W latach 90. w budynku funkcjonował sanocki oddział Porozumienia Centrum[18].

Historia budynku i jej mieszkańców (rodzin Edelheitów, Trendotów i Jankowskich) została opisana w książce pt. Kamienica. Edelheitowie — Trendotowie — Jankowscy w Sanoku, wydanej w 2013 i autorstwa Stanisława Dobrowolskiego[19][20][21]. Dwie pierwsze rodziny w 1924 połączyło małżeństwo Tadeusza Trendoty (doktora praw, sędziego, porucznika Wojska Polskiego) i Marii Edelheit[22].

Budynek został wpisany do wojewódzkiego (A-1239 z 17 kwietnia 2014)[1] oraz do gminnego rejestru zabytków[23][24].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 30 czerwca 2021 r. Woj. podkarpackie. nid.pl. s. 147. [dostęp 2021-09-25].
  2. ↑ a b Kamienica 2013 ↓, s. 122-123.
  3. ↑ Historia budynku. sobieskiego12.org. [dostęp 2016-04-29].
  4. ↑ a b c d Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 47.
  5. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 120.
  6. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 130-131.
  7. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 93.
  8. ↑ Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-05-26].
  9. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 94.
  10. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 179.
  11. ↑ Marcin Smoter. Próba reaktywacji Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w latach 1945-1949. „Rocznik Sanocki”, s. 142, 2011. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  12. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 133, 262.
  13. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 205.
  14. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 207-209.
  15. ↑ Sobieskiego 12. sobieskiego12.org. [dostęp 2014-10-30].
  16. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 209.
  17. ↑ Właściciel. sobieskiego12.org. [dostęp 2018-08-09].
  18. ↑ Królewskie Wolne Miasto Sanok. Informator miejski. Bydgoszcz: Journal, 1995, s. 18. ISBN 83-86002-54-9.
  19. ↑ Kamienica. Edelheitowie — Trendotowie — Jankowscy w Sanoku. ruthenus.pl. [dostęp 2014-10-30].
  20. ↑ Kamienica – promocja książki. muzeum.sanok.pl. [dostęp 2014-10-30].
  21. ↑ Anna Sawa: Kamienica trzech rodów - premiera książki. isanok.pl, 30 października 2014. [dostęp 2014-10-30].
  22. ↑ Kamienica 2013 ↓, s. 58.
  23. ↑ Burmistrz miasta Sanok. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego terenu położonego w dzielnicy Śródmieście m. Sanoka o nazwie „Śródmieście - II”. Edycja do wyłożenia do publicznego wglądu. bip.um.sanok.pl, Luty 2014. s. 8. [dostęp 2015-07-18].
  24. ↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 3. [dostęp 2016-10-20].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Stanisław Dobrowolski: Kamienica. Edelheitowie – Trendotowie – Jankowscy w Sanoku. Krosno – Sanok: Ruthenus, 2013. ISBN 978-83-7530-234-9.
  • Historia budynku. sobieskiego12.org. [dostęp 2016-04-29].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kamienica_przy_ul._Jana_III_Sobieskiego_12_w_Sanoku&oldid=67922813”