Kamień runiczny z Ledberg
Kamień runiczny z Ledberg (Ög 181) – granitowy kamień runiczny o wysokości 2,87 m, znajdujący się w Ledberg koło Malmslätt w szwedzkiej prowincji Östergötland[1].
Zabytek pochodzi z początku XI wieku. Jego pierwotna lokalizacja jest nieznana, do XIX wieku był wmurowany w ścianę kościoła romańskiego z Ledberg. Po rozbiórce kościoła w 1847 roku został wyciągnięty i ustawiony na cmentarzu, gdzie znajduje się do dziś[2]. Przedstawione na kamieniu sceny figuralne obrazują walkę bogów podczas Ragnaröku. Widoczny jest m.in. wilk Fenrir atakujący Odyna i statek Nagelfar. Zabytek stanowi interesujący przykład wczesnośredniowiecznego skandynawskiego synkretyzmu religijnego, na prawym boku kamienia przedstawiony jest bowiem krzyż, z którego niczym z Yggdrasila, germańskiego axis mundi, wyrastają korzenie świata[3]. Na powierzchni wyryte są dwie inskrypcje runiczne. Pierwsza z nich głosi:
- Bisi satti stæin þannsi æftiR Þorgaut ..., faður sinn ok þau Gunna baði
- („Bisi postawił ten kamień ku pamięci Thorgauta ... swojego ojca a także Gunny”)
Druga, o treści:
- þmk : iii : sss : ttt : iii : lll
ma natomiast charakter zaszyfrowanego zaklęcia, które należy czytać þistill, mistill, kistill („oset, jemioła, szkatuła”)[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ RAÄ-nummer Ledberg 6:1. fmis.raa.se. [dostęp 2014-05-29]. (szw.).
- ↑ Ledberg, Kulturmiljöenhete, 2002, s. 10 [dostęp 2014-05-29] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-18] (szw.).
- ↑ Paulina Horbowicz, Gert Kreutzer, Witold Maciejewski, Dominika Skrzypek: Runy. Warszawa: Wydawnictwo TRIO, 2011, s. 146. ISBN 978-83-7436-259-7.
- ↑ Mindy MacLeod and Bernard Mees: Runic Amulets and Magic Objects. Woodbridge: Boydell Press, 2006, s. 145. ISBN 1-84383-205-4.