Kaniów (województwo śląskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kaniów
wieś
Ilustracja
Ul. Batalionów Chłopskich przy kościele
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

bielski

Gmina

Bestwina

Wysokość

240 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

3500[2]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

43-514[3]

Tablice rejestracyjne

SBI

SIMC

0212328

Położenie na mapie gminy Bestwina
Mapa konturowa gminy Bestwina, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Kaniów”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Kaniów”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kaniów”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Kaniów”
Ziemia49°56′07″N 19°02′19″E/49,935278 19,038611[1]

Kaniówwieś w południowej Polsce w województwie śląskim, w powiecie bielskim, w gminie Bestwina, w obrębie aglomeracji bielskiej. Leży na terenie historycznej Małopolski.

Powierzchnia sołectwa wynosi 1251 ha, a liczba ludności 3446[4], co daje gęstość zaludnienia równą 318 os./km².

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Geograficznie położony jest na pograniczu Podgórza Wilamowickego i Doliny Górnej Wisły – mezoregionów Kotliny Oświęcimskiej. Granice wsi wyznaczają[5]: rzeka Białą (od zachodu, z Czechowicami-Dziedzicami), Wisła (od północy, z Grzawą i Rudołtowicami w powiecie pszczyńskim), Łękawka Bestwińska (od wschodu, z Dankowicami) i linia kolejowa nr 93 (od południa, z Bestwinką i Bestwiną).

Przez miejscowość przebiega linia kolejowa nr 93 z Zebrzydowic przez Czechowice-Dziedzice, Oświęcim, Libiąż i Chrzanów do Trzebini. Znajduje się tu stacja kolejowa Kaniów.

Części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Kaniów: Alej Borowa, Alej Kaniowska, Gałuszkowice, Kaniówek, Krzywe, Miasteczko, Mirowiec, Młyńskie, Na Głębokim, Nowe Domy, Ochmanowiec, Podborowiec, Podpolec, Potoczny, Powyżki, Wisła[6][7]. Niestandaryzowanymi nazwami częściami wsi są: Płończok, Podedwór, Sosnowiec[8].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Starszą osadą od Kaniowa leżącą na jej obszarze był Żebracz. W epoce nowożytnej obie miejscowości występowały obok siebie, lecz z czasem Żebracz został wchłonięty przez Kaniów.

W 1972 wieś została odznaczona Krzyżem Partyzanckim.

W latach 1954-1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kaniów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

7 czerwca 2020 r. przez miejscowość przeszła trąba powietrzna, która uszkodziła ponad 20 budynków[9][10].

Park Technologiczny[edytuj | edytuj kod]

W Kaniowie znajduje się Park Technologiczny Przemysłu Lotniczego, składający się z lotniska Kaniów, hangarów, stacji paliw, a także hal produkcyjnych, w których produkowane są szybowce, awionetki i samoloty ultralekkie[11].

Religia[edytuj | edytuj kod]

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi Kościół Rzymskokatolicki (parafia Niepokalanego Serca NMP).

Sport[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Kaniowa działa założony w 1949 roku klub sportowy LKS Przełom Kaniów.

Gra tutaj także powstały w 1996 roku UKS "Set" Kaniów grający w Kajak Polo.

Restauracje[edytuj | edytuj kod]

Na terenie Kaniowa działa Pizzeria Prowansja Kaniów.

Mieszkańcy Kaniowa w XVIII w.[edytuj | edytuj kod]

Z dokumentu Metryki Józefińskiej dot. wsi Kaniów w Państwie Bestwina pt. „Konsygnacja nr 1 Wszystkich Poddanych wraz z przychodem z nich gróntów i Dominikalnemi Inwentarskimi Powinnościami, którzy księdzu Plebanowi swemu Dziesięciny nie dają”, można się dowiedzieć, że w 1789 r. w Kaniowie Górnym mieszkało mających chałupy 185 mężczyzn i 5 kobiet.

Postacie[edytuj | edytuj kod]

Pomnik Adolfa Gascha

Z Kaniowa pochodził Adolf Gasch[12], który wyhodował nową rasę ryb – Karpia królewskiego (lustrzeń).

Z Kaniowa pochodził Franciszek Krawczyk ur. 1804 r. w Kaniowie nr 23, zm. po 1872 r. s. Jana (młynarza) i Marianny z d. Janeczko. Poseł do Sejmu Krajowego Galicji I kadencji (18611867), włościanin. Wybrany w IV kurii obwodu Wadowice, z okręgu wyborczego nr 72 Kenty–Biała–Oświecim.

Z Kaniowa pochodził Michał Janeczko (ur. 29 września 1858 w Kaniowie, zm. 9 lutego 1923 we Lwowie) – leśnik polski, wykładowca Wyższej Szkoły Lasowej we Lwowie. Pochodził z rodziny chłopskiej, był synem Franciszka.

Z Kaniowa pochodził Mieczysław Brożek (ur. 11 kwietnia 1911 w Kaniowie (Kaniowie Starym), zm. 29 lutego 2000 w Krakowie) – polski filolog klasyczny, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 50082
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 427 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. Gmina Bestwina: Podstawowe informacje. [w:] bestwina.pl [on-line]. 2013. [dostęp 2013-01-02].
  5. Informacje o wsi na stronie gminy
  6. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  8. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
  9. "Na strychu wyrwało cały dach. Wnuk leżał w pokoju, gdyby nie uciekł, to nie wiadomo, co by było". TVN24, 2020-06-07. [dostęp 2020-06-08].
  10. Maciej Maliczewski: Trąba powietrzna nad Kaniowem. Ponad 20 budynków bez dachów. Gazeta Wyborcza, 2020-06-07. [dostęp 2020-06-08].
  11. Starostwo Powiatowe w Bielsku-Białej: Bielski Park Techniki Lotniczej – mocnym wejściem w XXI wiek. [dostęp 2008-12-31].
  12. Sławomir Lewczak: chatkanadstawem.blogspot.com.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]