Kar-Aszurnasirpal

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Kar-Aszurnasirpal (akad. Kār-Aššur-nāṣir-apli, zapisywane uruKar-mAŠ.PAB.A[1], tłum. „Przystań/nabrzeże Aszurnasirpala”) – starożytne miasto wzniesione na wschodnim brzegu Eufratu, w rejonie jego środkowego biegu, przez asyryjskiego króla Aszurnasirpala II (883-859 p.n.e.) w trakcie jednej z jego wypraw wojennych, poprowadzonej przez niego w te okolice pomiędzy 877 a 867 r. p.n.e.[2] Na przeciwnym, zachodnim brzegu Eufratu, król ten polecił wznieść drugie miasto, które nazwał Nebarti-Aszur[2]. O budowie obu miast Aszurnasirpal II wspomina w swych rocznikach:

„Założyłem dwa miasta nad Eufratem, jedno na tym (tj. wschodnim) brzegu Eufratu, (które) nazwałem Kar-Aszurnasirpal, (i) jedno na drugim brzegu Eufratu, (które) nazwałem Nebarti-Aszur”[1]

Kar-Aszurnasirpal i Nebarti-Aszur miały niewątpliwie za zadanie kontrolować dostęp do ważnego brodu przez Eufrat[2]. Za rządów jednego z późniejszych asyryjskich królów, Adad-nirari III (810-783 p.n.e.), Kar-Aszurnasirpal znalazło się wśród miast i krain przekazanych przez tego władcę w zarządzanie jednemu z jego dostojników, Nergal-eriszowi, gubernatorowi Rasappy[2].

Kar-Aszurnasirpal identyfikowane jest obecnie z leżącym na wschodnim brzegu Eufratu stanowiskiem Tell Masaikh, natomiast Nebarti-Aszur z leżącym naprzeciw niego, po drugiej stronie Eufratu, stanowiskiem Tell Graya[3]. Oba te stanowiska położone są w Syrii, pięć kilometrów w górę rzeki od również leącego nad Eufratem stanowiska Tell Ashara (starożytna Terqa, Sirqu)[3]. Tell Masaikh jest dużym tellem zajmującym powierzchnię ponad 20 hektarów[3]. W trakcie prowadzonych na nim wykopalisk odnaleziono w jego zachodniej części pozostałości asyryjskiego pałacu, natomiast w jego części wschodniej pozostałości dolnego miasta[3]. Zarówno pałac jak i dolne miasto otoczone były w starożytności potężnym murem miejskim[3]. Wyniki wykopalisk wskazują, iż miasto wzniesione tu przez Aszurnasirpala II przetrwało bardzo krótko i wkrótce po założeniu zostało opuszczone[3]. Na początku VIII w. p.n.e., za rządów Adad-nirari III, cały teren zawierający ruiny asyryjskich budynków z połowy IX w. p.n.e. został zniwelowany, a miasto wzniesiono ponownie od podstaw[3]. Osobą, która wydała rozkaz odbudowy miasta, był najprawdopodobniej Nergal-erisz, gubernator Rasappy[3]. W nowo wzniesionym mieście najważniejszym budynkiem był pałac, zbudowany na wzór królewskiego pałacu w Kalchu[3]. W trakcie wykopalisk prowadzonych w miejscu, gdzie kiedyŝ stał ten pałac, odkryto pozostałości monumentalnej sali tronowej[4]. Pod jej podłogą odnaleziono duży fragment steli z inskrypcją klinową dedykowaną bogu Nabu przez niejakiego Adad-bela, najprawdopodobniej jednego z asyryjskich zarządców miasta[5]. W inskrypcji tej wzmiankowane jest "Kar-Aszurnasirpal (leżące) na brzegu Eufratu" oraz wymieniane są imiona Adad-nirari III i Nergal-erisza[5]. Wkrótce po wybudowaniu pałacu jego plan został zmodyfikowany: salę tronową podzielono na dwa mniejsze pomieszczenia, a część pomieszczeń mieszkalnych w północnej części pałacu wypełniono ziemią i przykryto od góry platformą z cegły mułowej, wznoszącą się wyżej od oryginalnego dachu[6]. Na platformie tej wzniesiono kolejną, niestety nie zachowaną do dziś budowlę, być może wieżę[4]. Tak przebudowany pałac zniszczony został przez armię asyryjską, najprawdopodobniej w czasie panowania Tiglat-Pilesera III (744-727 p.n.e.)[4]. Powodem ataku była najprawdopodobniej nieudana próba uniezależnienia się któregoś z ówczesnych zarządców miasta spod władzy asyryjskiego króla[7]. Po zajęciu miasta i zniszczeniu pałacu Asyryjczycy wznieśli w pobliżu tego ostatniego nową monumentalną rezydencję dla asyryjskiego zarządcy miasta[7]. Nie wiadomo jeszcze dokładnie kiedy Kar-Aszurnasirpal zostało porzucone - przypuszcza się, iż mogło to nastąpić wkrótce po upadku państwa asyryjskiego[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Grayson A.K., Assyrian..., s. 216.
  2. ↑ a b c d hasło Kar-Ashurnasirpal, w: Bryce T., The Routledge..., s. 371.
  3. ↑ a b c d e f g h i Masetti-Rouault M.G., Globalization..., s. 59.
  4. ↑ a b c Masetti-Rouault M.G., Globalization..., s. 63.
  5. ↑ a b Masetti-Rouault M.G., Globalization..., s. 63-64.
  6. ↑ Masetti-Rouault M.G., Globalization..., s. 62-63.
  7. ↑ a b c Masetti-Rouault M.G., Globalization..., s. 64.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Grayson A.K., Assyrian Rulers of the Early First Millennium B.C. I (1114–859 B.C.), tom 2 z serii The Royal Inscriptions of Mesopotamia. Assyrian Periods (RIMA 2), University of Toronto Press 1991.
  • Masetti-Rouault M.G., Globalization and Imperialism: Political and Ideological Reactions to the Assyrian Presence in Syria (IXth–VIIIth Century BCE), w: Geller M.J. (ed.), Melammu: The Ancient World in an Age of Globalization, 2014, s. 49-68.
  • hasło Kar-Ashurnasirpal, w: Bryce T., The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge 2013, s. 371.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kar-Aszurnasirpal&oldid=52193252”