Karabin maszynowy Schwarzlose M.7/12
| |
| Państwo |
{{{państwo}}} |
|---|---|
| Projektant | |
| Rodzaj | |
| Historia | |
| Prototypy |
1905 |
| Dane techniczne | |
| Kaliber |
8 mm |
| Nabój | |
| Wymiary | |
| Długość |
945 mm |
Schwarzlose M.7/12 – ciężki karabin maszynowy znajdujący się na uzbrojeniu armii Austro-Węgier w okresie pierwszej wojny światowej, w Polsce oznaczany jako wz. 07/12.
Historia konstrukcji
Na początku XX wieku Andreas Wilhelm Schwarzlose opatentował broń samoczynną o lufie nieruchomej i zamku niezaryglowanym. Opóźnienie otwarcia zamka osiągnął stosując zamek półswobodny, w którym ruch trzonu zamkowego był opóźniany przez zespół dwóch kolankowych dźwigni.
W 1902 roku zgłosił swój pierwszy patent na karabin maszynowy. Początkowo problemem było pękanie łusek w czasie wyciągania ich po strzale, ale rozwiązano go oliwiąc łuski nabojów przed strzałem. Skrócono także lufę, co przyśpieszyło spadek ciśnienia gazów prochowych.
Nowy ckm został przyjęty do uzbrojenia armii Austro-Węgier w roku 1907 jako MG (Maschinengewehr - karabin maszynowy) M.7[1]. Broń była przystosowana do strzelania nabojami 8 x 50 mm R. Zasilanie zapewniała taśma parciana na 250 naboi. Szybkostrzelność cekaemu była dość niska i wynosiła 400 strz/min. W następnych latach broń udoskonalono. Wydłużono chłodnicę, która łączyła się teraz z komorą zamkową, oraz zmieniono konstrukcję tylców (składały się w górę, a nie w bok)[2]. Zmiany w konstrukcji zamka (przekonstruowano zarówno trzon zamkowy jak i dźwignie) pozwoliły zwiększyć szybkostrzelność do 520 strz/min (faktycznie sięgała 600 strz/min, możliwe że w karabinach produkowanych od 1918 roku)[3]. Udoskonalony karabin maszynowy przyjęto do uzbrojenia w 1912 roku jako MG (Schwarzlose) M.7/12[2]. Jednocześnie rozpoczęto produkcję taśm stunabojowych pakowanych w drewniane skrzynki. Do karabinu opracowano podstawę trójnożną z rur stalowych o bardzo udanej konstrukcji. Umożliwiała ona łatwą regulację wysokości. W trakcie pierwszej wojny światowej opracowano nowe, lżejsze podstawy – tzw. lekką z nóżkami z prętów stalowych oraz tzw. szturmową w postaci drewnianej ramy z uchwytem metalowym dla ckm. Karabin wyposażono także w prętową kolbę. Standardową podstawę z rur wyposażono w adapter do strzelań przeciwlotniczych.
Karabin Schwarzlose MG M.7/12 okazał się konstrukcją udaną. Prosta konstrukcja, łatwe rozkładanie bez użycia narzędzi i niewielka liczba części ułatwiały eksploatację. Największą wadą okazała się konieczność oliwienia naboi. Przy braku oliwy karabin bardzo często się zacinał. Łączna produkcja w OEWG (Steyr) km-ów M.7 i M.7/12 szacowana jest na 49.739 sztuk, w tym część na eksport[4].
Po pierwszej wojnie światowej i rozpadzie Austro Węgier ckmy MG M.7/12 znalazły się na uzbrojeniu armii Austrii, Węgier, Włoch, Czechosłowacji i Polski. W Polsce były użytkowane do roku 1929 (w 1924 roku było ich 1424 egz.). Po wycofaniu większość egzemplarzy skasowano (360 sztuk sprzedano Chinom).
Wersje
- Wersje austro-węgierskie
- MG M.7
- MG M.7/12
- MG M.7/31 (inne oznaczenie MG M. 7/12/31) wersja dostosowana do amunicji 8 × 56 mm R z pociskiem ostrołukowym (M.31)
- Wersje holenderskie
- M08 – wersja kalibru 6,5 × 54 mm R, produkowana przez OEWG (300 sztuk)[5]
- M08/13 – zmodernizowany M08, produkowany w Holandii, później przekalibrowywany na nabój 7,92 × 57 mm Mauser [5]
- M08/15 – wersja o zmniejszonej masie przeznaczona dla kawalerii
- Wersja czechosłowacka
- vz. 07/24 – wersja przekalibrowana na nabój 7,92 × 57 mm Mauser[6] (czasem oznaczana jako Schwarzlose-Janeček)
- vz. 24 - nowo produkowana wersja na nabój 7,92 x 57 mm dla czechosłowackiej armii (wyprodukowano 2253)[6]
- M. 24 - oznaczenie wersji eksportowej na nabój 7,92 x 57 mm[7]
- Wersja polska
- wz. 1907/24 – zmodernizowana w Częstochowie, przedłużona lufa do 630 mm, przystosowana do naboju 7,92 mm Mauser[potrzebny przypis]
- Wersje szwedzkie
- kspm/14 (Kulspruta m/14) - wersja na nabój 6,5 x 55 mm[7]
Opis konstrukcji
Ciężki karabin maszynowy Schwarzlose M.7/12 był zespołową bronią samoczynną.
Automatyka działała na zasadzie odrzutu zamka półswobodnego. Opóźnienie otwarcia zamka następowało w wyniku pozornego zwiększenia masy zespołu odrzutowego na skutek włączenia między trzon zamkowy i komorę zamkową układu przegubowo-kolankowego o przełożeniu znacznie większym od jedności.
Zasilanie z taśmy parcianej o pojemności 250 lub 100 nabojów. Donośnik bębnowy wprowadzany był w ruch przez zamek.
Lufa z czterobruzdowym gwintem chłodzona była wodą i zakończona tłumikiem płomieni. Każdy nabój przed wprowadzeniem do komory był automatycznie naoliwiony, przy pomocy pompki napędzanej przez zamek. Zapobiegało to pękaniu łusek wyciąganych pod znacznym ciśnieniem.
Broń była wyposażona w trójnożną podstawę, przy czym każda noga miała regulację długości.
Przypisy
- ↑ Nowakowski 2014 ↓, s. 5.
- ↑ a b Nowakowski 2014 ↓, s. 7.
- ↑ Nowakowski 2014 ↓, s. 7-8.
- ↑ Nowakowski 2014 ↓, s. 9.
- ↑ a b Nowakowski 2014 ↓, s. 16.
- ↑ a b Nowakowski 2014 ↓, s. 14.
- ↑ a b Nowakowski 2014 ↓, s. 15.
Bibliografia
- Tomasz Nowakowski. Karabin maszynowy systemu Schwarzlosego – dzieje niezwykłej konstrukcji. „Nowa Technika Wojskowa”. 3(9)/1992, s. 11-14, 1992.
- Tomasz Nowakowski. Śmiercionośne narzędzie I wojny światowej - karabin maszynowy Schwarzlose M. 07/12. „Poligon”. 3(44)/2014, s. 4-17, maj-czerwiec 2014. Magnum-X.
- Andrzej Ciepliński, Ryszard Woźniak: Encyklopedia współczesnej broni palnej(od połowy XIX wieku). Warszawa: Wydawnictwo WiS, 1994, s. 200. ISBN 83-86028-01-7.