Katedra w Mariestad
58°42′45″N 13°49′21″E/58,712500 13,822500| kościół parafialny | |||||||||||||
 Katedra z zewnątrz | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia |
Mariestads församling | ||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Västra Götalandu  | |||||||||||||
Położenie na mapie Szwecji  | |||||||||||||
| 58°42′45″N 13°49′21″E/58,712500 13,822500
| |||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||
Katedra w Mariestad (szw. Mariestads domkyrka) – kościół położony w Mariestad, region terytorialny Västra Götaland, region historyczny Västergötland. Kościół parafialny szwedzkiego kościoła ewangelicko-luterańskiego w parafii Mariestad w gminie Mariestad w diecezji Skara.
Kościół w Mariestad jest jednym z dwóch kościołów w Szwecji noszących miano katedry, chociaż nie ma podporządkowanej sobie żadnej diecezji; drugim jest katedra w Kalmarze.
Katedra ma status zabytku sakralnego według rozdz. 4 Kulturminneslagen (pol. Prawo o pamiątkach kultury) ponieważ została wzniesiona do końca 1939 (3 §)[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Miasto Mariestad, założone w 1583 przez księcia Karola, późniejszego króla Szwecji Karola IX wzięło swą nazwę od jego żony, księżniczki palatynatu reńskiego Anny Marii Wittelsbach[2]. Miasto wyłamało się spod zwierzchnictwa diecezji w Skarze i stanowiło w latach 1584-1647 superintendenturę, typ kościelnej jednostki administracyjnej powstałej po reformacji z superintendentem a nie biskupem na czele.
Kościół w Mariestad wybudowano w latach 1593-1625 z polecenia księcia Karola[3] w następstwie religijnych sprzeczności między nim a jego bratem Janem III, który polecił wybudować w 1590 kościół św. Klary w Sztokholmie; kościół ten zresztą stał się wzorem architektonicznym dla mającego powstać kościoła w Mariestadzie.
W 1658 superintendentura została przeniesiona z Mariestad do Karlstad.
List królewski z 9 stycznia 1696 stwierdzał, iż kościół w Mariestad nie może być już traktowany jako katedra.
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Okazała katedra w Mariestad jest jedną z najwybitniejszych budowli powstałych w Szwecji na przełomie XVI i XVII w.
Została wzniesiona jako świątynia jednonawowa z transeptem na planie krzyża łacińskiego w stylu późnogotyckim, z obszernymi, ostrołukowymi oknami i wysoką wieżą (82 m) od zachodu.
Z zewnątrz budowla jest nieotynkowana, obłożona ociosanym, nieregularnym kamieniem polnym oraz czerwonym, gładko ciosanym wapieniem w narożnikach. Dach mansardowy świątyni jest pokryty, podobnie jak wieża, blachą miedzianą.
Obecny wygląd kościoła jest rezultatem jego restauracji przeprowadzonej w latach 1903-1905 przez architekta Folke Zettervalla.
Wewnątrz świątynia ugina się od nadmiaru ozdób. Uwagę zwraca barokowa ambona udekorowana srebrnymi i czarnymi aniołami oraz witraże z zielonymi lub żółtymi snopkami, po których spacerują realistycznie przedstawione owady[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sveriges riksdag: Svensk författningssamling (SFS) Lag (1988:950) om kulturminnen m.m.. [dostęp 2012-02-26]. (szw.).
- ↑ Nina Ringbom w: Historiesajten: Maria av Pfalz. [dostęp 2011-05-11]. (szw.).
- ↑ James Proctor, Neil Roland: Szwecja praktyczny przewodnik. Wyd. 3. Bielsko-Biała: Pascal, 2000, s. 173. ISBN 83-88355-04-X. (pol.).
- ↑ James Proctor, Neil Roland: Szwecja praktyczny przewodnik. Wyd. 3. Bielsko-Biała: Pascal, 2000, s. 174. ISBN 83-88355-04-X. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ann Catherine Bonnier, Göran Hägg, Ingrid Sjöström: Svenska kyrkor: En historisk reseguide. Sztokholm: Medströms Bokförlag, 2008. ISBN 978-91-7329-015-9. (szw.).
- Rasmus Wærn, Claes Caldenby, Olof Hultin, Gunilia Linde Bjur, Johan Mårtelius: Guide till Sveriges arkitektur: [byggnadskonst under 1000 år]. Stockholm: Arkitektur Förlag AB, 2001. ISBN 91-86050-559. (szw.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona katedry (szw.)