Kazimierz (województwo opolskie)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz
wieś
Ilustracja
Widok miejscowości
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Głogówek

Liczba ludności (2011)

349[2]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-250[3]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0493793

Położenie na mapie gminy Głogówek
Mapa konturowa gminy Głogówek, na dole znajduje się punkt z opisem „Kazimierz”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kazimierz”
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Kazimierz”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kazimierz”
Ziemia50°17′48″N 17°53′37″E/50,296667 17,893611[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Kazimierz (niem. Kasimir[4], cz. Kaziměř[5], śl. Kaźimjyrz) – wieś (dawniej miasto) w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek[6][7]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Doliny Górnej Straduni, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Stradunia,

Kazimierz uzyskał lokację miejską w 1393 roku, zdegradowany około 1430 roku[8].

W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kazimierz, po jej zniesieniu w gromadzie Klisino. W latach 1973–1975 miejscowość należała do gminy Lisięcice w powiecie głubczyckim[9]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

W 2011 r. wieś była zamieszkana przez 349 osób[2].

Przysiółkiem wsi jest Anachów[6][7]. Nieoficjalną częścią wsi jest Damasko[10].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 10 km od granicy z Czechami, w Dolinie Górnej Straduni, tuż przy granicy powiatu prudnickiego z powiatem kędzierzyńsko-kozielskim (gmina Pawłowiczki). Należy do Euroregionu Pradziad[11]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[12].

Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]

W Kazimierzu panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,4 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Kazimierza wynoszą 630 mm. Dominują wiatry zachodnie[13].

Integralne części wsi[edytuj | edytuj kod]

Integralne części wsi Kazimierz[6][10]
SIMC Nazwa Rodzaj
0493801 Anachów przysiółek
nie nadano Damasko część wsi

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa miejscowości pochodzi od staropolskiego imienia męskiego Kazimierz. Miejscowość wzmiankowana jest w źródłach pn. Jaroslav (1198 i 1202 r.), na cześć księcia opolskiego Jarosława, oraz Cazemiria (1213 r.) na cześć księcia opolskiego Kazimierza. W 1295 r. w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest jako Kazmir[14].

W historycznych dokumentach nazwę miejscowości wzmiankowano w różnych językach oraz formach: Jarozlav (1198), Jaroslaw (1201), Jarozlav (1201), Jarozlaue (1201), Jarozlau (1202), Jarozlaue (1202), Jarozlawe, Ierozlaue, que nunc Cazemiria dicitur (1212), Jarozlav (1218), Kasimir (1223), Kasimiria (1226), Jarozlau (1227), Cazimir (1244), Kazimir (1274), Kazmir, Kazimir (ok. 1300), Kasymir (1402), Casmir (1413), Casimir (1571), Kasimier (1605), Casimir (1784), Kasimir, Gräfl. (1845), Kazimierz, niem. Kasimir (1882), Kazimierz – Kasimir (1939), Kasimir – Kazimierz, -a, kazimierski (1946), Kazimierz, -rza (1981)[15].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Dawny herb Kazimierza

W Kazimierzu znajdują się stanowiska archeologiczne: neolityczne i kultury łużyckiej[16].

Wieś została założona na prawie zachodnim pod koniec XII wieku. W pierwszych źródłach występuje pod nazwą Jarosław (Jaroslav) – od księcia Jarosława opolskiego. Książę Jarosław sprowadził do wsi cystersów z Pforty w Saksonii. Po jego śmierci, cystersi z Pforty przekazali ten obszar cystersom z Lubiąża. W dokumencie papieża z 1201 wspomnieni zostali cystersi z Lubiąża, którzy jako spadkobiercy klasztoru w Pforcie „posiadają wieś Jarosław ze wszystkimi pożytkami”[17]. W 1213 pojawia się nowa nazwa miejscowości: Kazimierz (Cazemiria) – na cześć księcia Kazimierza opolskiego. Po 1213 roku (przed 1217) książę Kazimierz dokonał lokacji osady na niemieckim prawie miejskim. Miejscowy kościół parafialny pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny wzmiankowany był po raz pierwszy w 1223[18].

Kazimierz należał do miast posiadających charakter rolniczy. Większość jego mieszkańców utrzymywała się głównie z rolnictwa, a niewielki odsetek trudnił się rzemiosłem i handlem. Położony był z dala od szlaków handlowych, przez co pozostał małym ośrodkiem rolniczym z wąskim rynkiem zbytu. Miasto było słabo zaludnione i nie posiadało obwarowań[18]. W marcu 1428[19] husyci spalili niemal całe zabudowania Kazimierza, co doprowadziło miasto do ruiny. Około 1430 roku Kazimierz został pozbawiony przywileju pozwalającego na używanie tytułu miasta[18].

Pieczęć Kazimierza (1723)

Do 1945 w Kazimierzu istniały dwa majątki ziemskie: hrabiowski Kazimierz należący od 1642 do majoratu Głogówek i rodziny Oppersdorfów, oraz drugi – probostwo Kazimierz, zwane też Damasko[20], które po sekularyzacji w 1810 było w posiadaniu rodziny Prittwitzów. W 1783 w hrabiowskim Kazimierzu było: 18 chłopów, 24 ogrodników, 14 chałupników i 357 mieszkańców (wszyscy wiary katolickiej), natomiast w Damasku zarejestrowano: folwark, kościół, szkołę, 25 ogrodników, 15 chałupników; wszystkich mieszkańców było 224[18]. W latach 1540–1625 probostwo cystersów w Kazimierzu było w rękach protestantów. W 1572 na miejscowego pastora został ordynowany Michael Breuer z Prudnika[21]. Do 1742 wieś należała do powiatu sądowego głogóweckiego w Monarchii Habsburgów[22]. Po I wojnie śląskiej znalazła się w granicach Królestwa Prus i weszła w skład powiatu prudnickiego w prowincji Śląsk[23]. W 1816 Kazimierz został odłączony od powiatu prudnickiego i przyłączony do głubczyckiego[24].

Widokówka z Kazimierza z przełomu XIX i XX wieku

Prittwitzowie zbudowali w Kazimierzu pałac około połowy XIX wieku. W 1909 majątek rycerski Kazimierz z Anachowem i Górecznem liczył 699 ha[25]. Według Feliksa Triesta, w 1864 w Kazimierzu używany był język polski[26]. Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 462 mieszkańców Kazimierza 427 posługiwało się językiem niemieckim, 18 językiem polskim, a 17 było dwujęzycznych[27]. Do głosowania podczas plebiscytu na Górnym Śląsku uprawnionych było w Kazimierzu 391 osób, z czego 259, ok. 66,2%, stanowili mieszkańcy (w tym 258, ok. 66,0% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 387 głosów (ok. 99,0% uprawnionych), w tym 387 (100%) ważnych; za Niemcami głosowały 384 osoby (ok. 99,2%), a za Polską 3 osoby (ok. 0,8%). W majątku ziemskim Kazimierz rozkład głosów prezentował się następująco: uprawnionych było 198 osób, z czego 133, ok. 67,2%, stanowili mieszkańcy (w tym 128, ok. 64,6% całości, mieszkańcy urodzeni w majątku). Oddano 194 głosy (ok. 98,0% uprawnionych), w tym 194 (100%) ważne; za Niemcami głosowały 194 osoby (100%), za Polską 0 osób (0,0%). W majątku ziemskim Damasko rozkład głosów prezentował się następująco: uprawnionych było 287 osób, z czego 191, ok. 66,6%, stanowili mieszkańcy (w tym 189, ok. 65,9% całości, mieszkańcy urodzeni w majątku). Oddano 284 głosy (ok. 99,0% uprawnionych), w tym 284 (100%) ważne; za Niemcami głosowały 284 osoby (100%), za Polską 0 osób (0,0%)[28]. W 1922 w Kazimierzu otwarto dom sióstr zakonnych Zgromadzenia Sióstr Maryi Niepokalanej[29].

Według Głównej Komisji Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce, podczas II wojny światowej w Kazimierzu zamordowano 3 obywateli Polski[30]. 14 marca 1945, podczas gdy mieszkańcy Kazimierza przebywali w kościele na nabożeństwie pogrzebowym, rosyjskie lotnictwo zrzuciło bomby na wioskę. Rosjanie ponowili atak 17 marca. Tej nocy mieszkańcy i siostry zakonne opuścili wieś i udali się w kierunku Czechosłowacji[31]. Kazimierz został zdobyty 22 marca 1945 przez wojska 59 Armii ZSRR generała Iwana Korownikowa (1 Front Ukraiński)[18]. Po wyparciu oddziałów niemieckich wieś została przejęta przez polską administrację. Wówczas w Kazimierzu została osiedlona część polskich repatriantów z Kresów Wschodnich – z Głęboczka koło Tarnopola na terenie obecnej Ukrainy[32]. Zakonnice powróciły do Kazimierza, jednak polski sołtys zmusił ich do ponownego opuszczenia wsi[33]. Pozostali niemieccy mieszkańcy, którzy zdecydowali się zostać w Kazimierzu, zostali wysiedleni w 1946[25].

W latach 1945–1950 Kazimierz należał do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 i 1973–1975 wieś należała do gminy Lisięcice, w latach 1954–1959 do gromady Kazimierz, w 1959 do gromady Klisino, a w latach 1959–1972 do gromady Szonów. Od 1975 Kazimierz znajdował się w gminie Głogówek, a w 1999 został ponownie przyłączony do powiatu prudnickiego[24]. W 2005 Kazimierz przystąpił do Programu Odnowy Wsi Opolskiej[34].

Liczba mieszkańców wsi[edytuj | edytuj kod]

Zabytki[edytuj | edytuj kod]

Kościół (2012)
Pałac w Kazimierzu
Mauzoleum w parku
Ruina młyna

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[41]:

  • kościół parafialny pw. Wniebowzięcia Najśw. Panny Marii, z XVI wieku, jednonawowy z wieżą od frontu, przebudowany w 1755 i 1828 r. Pierwotny kościół z XII w. został spalony w 1428 r. Kolejny był kilkakrotnie przebudowywany i restaurowany. Obecny, barokowy, został wybudowany w 1775 r. Do 1810 r. pozostawał pod patronatem cystersów z Lubiąża. Wnętrze późnobarokowe, ołtarze boczne i ambona z XVIII w. Pamiątką po cystersach jest herb nad wejściem bocznym do kościoła. Najstarszy obiekt miejscowości.
  • zespół pałacowy, z XVIII wieku, z poł. XIX wieku:
  • zespół folwarczny, z XIX wieku:
    • oficyna
    • spichlerz
    • stajnia
    • stodoła
  • szkoła, z 1840 r.
  • dom nr 84 (d. 83), z XIX w.

Zgodnie z gminną ewidencją zabytków w Kazimierzu chronione są ponadto[42]:

  • cmentarz parafialny
  • ogrodzenie pałacu
  • mauzoleum w parku
  • oficyna w zespole pałacowo-parkowym
  • młyn w zespole folwarcznym, nr 89
  • dom mieszkalny nr 35
  • dom mieszkalny nr 40
  • dom mieszkalny nr 43
  • dom mieszkalny z bramą i furtą z zagrodzie nr 45
  • gospoda, ob. bar, nr 46
  • dom mieszkalny (wycużny) nr 47
  • dom mieszkalny w zagrodzie nr 51
  • dom mieszkalny w zagrodzie nr 53
  • dom mieszkalny z bramą i furtą w zagrodzie nr 59–61
  • dom mieszkalny nr 73
  • szkoła, ob. dom mieszkalny nr 80
  • dom mieszkalny nr 82
  • dom mieszkalny nr 85
  • dom mieszkalny nr 100
  • ruina młyna na północ od wsi

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Kazimierz jest wsią typowo rolniczą. Głównym źródłem utrzymania miejscowej ludności są indywidualne gospodarstwa rolne. Są tu dwa sklepy spożywcze, trzy zakłady mechaniki pojazdowej i firma remontowo-budowlana[43].

Kazimierz wraz z całą gminą Głogówek podlega pod inspektorat ZUS w Prudniku[44].

Transport[edytuj | edytuj kod]

Kazimierz posiada połączenia autobusowe z Głogówkiem, Głubczycami. We wsi znajduje się jeden przystanek autobusowy[45].

Kultura[edytuj | edytuj kod]

We wsi znajduje się świetlica wiejska i biblioteka. Działa tu m.in. zespół „Kazimiria” wykonujący pieśni ludowe i biesiadne, Koło Gospodyń Wiejskich (założone w 1961[46]) i Stowarzyszenie Odnowy Wsi[43]. Z Kazimierza pochodzi „jeż” – ciasto tortowe z masą kremową z czarnej porzeczki, wpisane w 2005 na listę produktów tradycyjnych[47]. Organizowane są tu festyny i rozgrywki sportowe, zawody strażackie, biesiady i zabawy, spotkania okolicznościowe, dożynki, święta kościelne[43].

Kazimierz wspomniany został w powieści Boży bojownicy autorstwa Andrzeja Sapkowskiego, której akcja rozgrywa się na Śląsku i w Czechach w okresie wojen husyckich[48].

Religia[edytuj | edytuj kod]

Cmentarz w Kazimierzu

W Kazimierzu znajduje się katolicki kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, który jest siedzibą parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (dekanat Głogówek)[49]. Są tu również dwie kapliczki i krzyże przydrożne[34]. Wieś posiada swój cmentarz[43]. W lipcu 1978 parafianie w Kazimierzu wznieśli krzyż upamiętniający przyjazd Jana Pawła II do Polski[50].

Sport[edytuj | edytuj kod]

Boisko w Kazimierzu

We wsi funkcjonuje klub piłkarski i tenisa stołowego LZS Partyzant Kazimierz, założony w 1954. Klub rozgrywa swoje mecze na boisku w Kazimierzu[51]. W 2005, z okazji 60. rocznicy istnienia Podokręgu Związku Piłki Nożnej w Prudniku, klub otrzymał pamiątkowy puchar[52]. W 2015 roku nastąpiło połączenie drużyny piłkarskiej Partyzanta Kazimierz z Rolnikiem Biedrzychowice[53].

Turystyka[edytuj | edytuj kod]

Oddział PTTK „Sudetów Wschodnich” w Prudniku ustanowił turystyczną Odznakę Krajoznawczą Ziemi Prudnickiej, którą zdobywa się poprzez zwiedzenie odpowiedniej liczby obiektów w miejscowościach położonych na ziemi prudnickiej, w tym w Kazimierzu[54].

Bezpieczeństwo[edytuj | edytuj kod]

Remiza OSP Kazimierz

W zakresie ochrony przeciwpożarowej oraz innych miejscowych zagrożeń w Kazimierzu działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej[55].

Miejscowość jest pod opieką dzielnicowego rejonu służbowego nr 13 Komendy Powiatowej Policji w Prudniku (Komisariat Policji w Głogówku)[56].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 51586
  2. ↑ a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 443 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  5. ↑ František Machát, Podrobná mapa Moravy a Slezska, digitalniknihovna.cz, 1922 [dostęp 2020-12-05] (cz.).
  6. ↑ a b c Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  7. ↑ a b GUS. Rejestr TERYT.
  8. ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 38–39.
  9. ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 35, poz. 197
  10. ↑ a b Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
  11. ↑ Mapa interaktywna [online], emapy.com [dostęp 2020-05-23].
  12. ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa [online], bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
  13. ↑ Klimat: Kazimierz: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org [online], pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-23].
  14. ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online.
  15. ↑ Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. IV, J-Kn, hasło „Kazimierz (4)”. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN, 2001, s. 387. ISBN 83-87623-36-9.
  16. ↑ Sołectwa Gminy Głogówek [online], gminaglogowek.info [dostęp 2022-05-06].
  17. ↑ Maler 2017 ↓, s. 30.
  18. ↑ a b c d e Damian Tomczyk, Kazimierz, „Kalendarz Głubczycki”, 1997, s. 113–114.
  19. ↑ Maler 2017 ↓, s. 37.
  20. ↑ Damasko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 897.
  21. ↑ Maler 2017 ↓, s. 49.
  22. ↑ Johann Wolfgang Wieland, Principatus Silesiae Oppoliensis exactissima Tabula geographica, sistens Circulus Oppoliensem Ober-Glogau Gros Strehliz, Cosel, Tost, Rosenberg, Falckenberg & Lubleniz, Norimbergae: ab Homannianis Heredibus. Cum Spec. S. Caes. Rque Mtis Privilegio, 1736.
  23. ↑ Andrzej Dereń, XVIII-wieczna rewolucja, „Tygodnik Prudnicki”, Antoni Weigt – redaktor naczelny, 18 (441), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 6 kwietnia 1999, s. 17, ISSN 1231-904X.
  24. ↑ a b Andrzej Dereń, Historia Powiatu Prudnickiego [online], powiatprudnicki.pl [dostęp 2022-04-12] (pol.).
  25. ↑ a b Jan Wac, Kalendarz Głubczycki 2001 [online], s. 137–138.
  26. ↑ Maler 2017 ↓, s. 95.
  27. ↑ Praca zbiorowa: Gemeindelexicon für die Regierungsbezirke Allenstein, Danzig, Marienwerder, Posen, Bromberg und Opplen Auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 1. Dezember 1910, Heft VI. Negierungsbezirk Oppeln. Berlin: Königlich preußischen Statistifchen Landesamte, 1912, s. 36.
  28. ↑ Odpis urzędowego dziennika Komisji Międzysojuszniczej Rządzącej i Plebiscytowej na Górnym Śląsku w Opolu „Journal Officiel de Haute-Silésie” Nr. 21 z dnia 7-go maja 1921 r., zawierającego wyniki plebiscytu na Górnym Śląsku.. Katowice: Biuro Sejmu Śląskiego, 1932-10-10, s. 15–17. [dostęp 2015-02-12]. (fr. • pol.).
  29. ↑ Maler 2017 ↓, s. 194.
  30. ↑ Zestawienie Miejsc Zbrodni Popełnionych na Ludności Cywilnej przez Okupanta Hitlerowskiego na Ziemiach Polskich w latach 1939–1945, Warszawa: Instytut Strat Wojennych im. Jana Karskiego, 1 września 2022, s. 191, ISBN 978-83-954388-3-7.
  31. ↑ Jan Wac, Kalendarz Głubczycki 2004 [online], s. 111.
  32. ↑ Miejscowości osiedleń grupowych ludności wiejskiej pochodzącej z obszaru Polski w granicach do 1939 r. [online], brozbar.cieplowizja.pl [dostęp 2022-10-09].
  33. ↑ Maler 2017 ↓, s. 241.
  34. ↑ a b Kazimierz [online], Rozwój Wsi Opolskiej Program Odnowy Wsi, 23 listopada 2020 [dostęp 2022-05-06] (pol.).
  35. ↑ Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., wyd. 2, Breslau: Graß, Barth und Comp., 1845, s. 276 (niem.).
  36. ↑ a b Śląska Biblioteka Cyfrowa [online], sbc.org.pl [dostęp 2020-05-23] (pol.).
  37. ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de [online], www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-23].
  38. ↑ a b Verwaltungsgeschichte.de & redaktionstest.net [online], Redaktionstest.net, 27 listopada 2019 [dostęp 2020-05-23] (niem.).
  39. ↑ Ludność wiejska. Wyniki badania struktury ludności wsi z dnia 15 X 1966, Opole: Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu, 1969, s. 34.
  40. ↑ a b c d Wieś Kazimierz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-05-23], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  41. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 106. [dostęp 2013-01-09].
  42. ↑ Studium 2016 ↓, s. 63–64.
  43. ↑ a b c d Plan odnowy miejscowości Kazimierz, gmina Głogówek, powiat prudnicki, województwo opolskie na lata 2016–2020 opracowany przez Grupę Odnowy Wsi Kazimierz [online], bip.glogowek.pl [dostęp 2022-05-06].
  44. ↑ ZUS Inspektorat w Prudniku [online], zus.pl [dostęp 2024-04-17] (pol.).
  45. ↑ Rozkład jazdy PKS na przystanku Kazimierz, gm. Głogówek [online], e-podroznik.pl [dostęp 2023-08-18].
  46. ↑ Jubileusz Koła Gospodyń Wiejskich w Kazimierzu [online], Nowa Trybuna Opolska, 5 czerwca 2011 [dostęp 2022-05-06] (pol.).
  47. ↑ „Jeż” – ciasto tortowe z masą kremową z czarnej porzeczki [online], Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, 3 czerwca 2018 [dostęp 2022-05-06] (pol.).
  48. ↑ Geoportal trylogii husyckiej Andrzeja Sapkowskiego [online], uj.maps.arcgis.com [dostęp 2022-10-23].
  49. ↑ Parafie według dekanatów [online], www.diecezja.opole.pl [dostęp 2022-05-06] (pol.).
  50. ↑ Zdjęcie krzyża.
  51. ↑ Partyzant Kazimierz [online], www.90minut.pl [dostęp 2022-05-06].
  52. ↑ Janusz Stefanko, Damian Wicher, Jubileusz Podokręgu, „Tygodnik Prudnicki”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, 48 (783), Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 30 listopada 2005, s. 19, ISSN 1231-904X.
  53. ↑ Jacek Nałęcz, Wyjazd tygodnia: Partyzanci bez amunicji. Lokalne derby dla Fortuny [online], pilkaopolska.pl, 24 września 2018 [dostęp 2022-05-06] (pol.).
  54. ↑ Regulamin Odznaki Krajoznawczej Ziemi Prudnickiej [online], prudnik.pttk.pl [dostęp 2024-01-01].
  55. ↑ Jednostki OSP oraz OSP KSRG – Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Prudniku [online], gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  56. ↑ Komisariat Policji w Głogówku [online], prudnik.policja.gov.pl [dostęp 2024-02-24] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Gmina Głogówek
Miasto
Wsie
Osada
Integralne
części wsi
Części
miasta

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_(województwo_opolskie)&oldid=73533645”