Kazimierz Dłuski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kazimierz Dłuski
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 listopada (lub 7 października) 1855
Sosnówka, gubernia podolska, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

6 września 1930
Otwock, Polska

Zawód, zajęcie

lekarz, polityk

Narodowość

polska

Małżeństwo

Bronisława Dłuska

Krewni i powinowaci

Maria Skłodowska-Curie

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Sanatorium dr. Dłuskiego w Zakopanem, pocztówka

Kazimierz Dłuski (ur. 1 listopada 1855, na grobie dzień i miesiąc ur.: 7 października w Sosnówce k. Mohylowa Podolskiego, zm. 6 września 1930 w Otwocku) – polski lekarz ftyzjatra i społecznik oraz działacz polityczny związany z polskim ruchem socjalistycznym (Polska Partia Socjalistyczna), szwagier Marii Skłodowskiej-Curie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Podczas studiów na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim w 1877 wstąpił do organizowanego kółka socjalistycznego. W 1878 udał się na emigrację do Szwajcarii, gdzie zetknął się z przebywającymi tam polskimi socjalistami. Publikował w piśmie socjalistycznym „Równość”, był autorem zamieszczonego w numerze 2 artykułu Patriotyzm i socjalizm, który wywołał duże kontrowersje w kręgach ówczesnych socjalistów. Dłuskiego posądzono o sympatie anarchistyczne (przeciwstawił te dwa określenia) i potępiono za krytykę walk politycznych. Po tej publikacji powstał konflikt pomiędzy Bolesławem Limanowskim a Dłuskim, który zakończył się zerwaniem współpracy Limanowskiego z redakcją. W październiku 1881 Dłuski brał udział w zjeździe delegatów partii i grup socjalistycznych w Chur, gdzie rozpatrywano kwestię zorganizowania nowej Międzynarodówki, zastępował tam Ludwika Waryńskiego. W październiku 1882 Kazimierz Dłuski udał się do Paryża z listem polecającym od Johanna Philippa Beckera, gdzie miał skontaktować się z Karolem Marksem. Marks był już wówczas ciężko chory i do spotkania nie doszło, Dłuski pozostał w Paryżu, gdzie ukończył kierunki nauk politycznych i medycynę[1]. Paryskie mieszkanie Dłuskich było otwarte dla emigrantów politycznych z Polski, ich gośćmi był m.in. późniejsi Prezydenci RP: Stanisław Wojciechowski i Ignacy Mościcki[2]. Członek Gminy Narodowo-Socjalistycznej w 1888 roku[3].

Po powrocie do kraju w 1902 stworzył w Zakopanem sanatorium dla ludzi z chorobami płuc m.in. gruźlicą (od 1928 Sanatorium Wojskowe w Zakopanem). Był również jednym z założycieli Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (oraz jego pierwszym prezesem 1910–1919) i Muzeum Tatrzańskiego im. Tytusa Chałubińskiego. Był członkiem Ligi Narodowej[4]. W 1919 został oddelegowany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego do składu Komitetu Narodowego Polskiego – w zastępstwie Ignacego Jana Paderewskiego został delegatem pełnomocnym na konferencji pokojowej w Paryżu[5].

Po powrocie zajął się działalnością w Warszawskim Towarzystwie Przeciwgruźliczym, Szkolnej Lidze Przeciwgruźliczej, Towarzystwie Zwalczania Raka i Związku Walki z Alkoholizmem. Był członkiem Obywatelskiego Komitetu Wykonawczego Obrony Państwa w 1920[6]. Wraz z żoną Bronisławą, starszą siostrą Marii Skłodowskiej-Curie, która również była lekarką, w drugiej połowie lat 20. XX wieku otworzyli w podwarszawskim Aninie przy obecnej ul. M. Kajki prewentorium przeciwgruźlicze. Nabyli także majątek na przedłużeniu obecnej al. Wilanowskiej, który w 1922 przekazali robotniczemu Wydziałowi Wychowania Dziecka i Opieki nad Nim działającemu przy PPS. W 1930 zamknięto prewentorium w Aninie. Bronisława zaangażowała się na prośbę siostry Marii w budowę Instytutu Radowego i zamieszkała tam, nadzorując budowę[7].

Zmarł w Otwocku, został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem[8] (sektor P-I-61I62)[9].

Grób Kazimierza Dłuskiego na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku z datą ur. 7 października

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Rokowanie w gruźlicy płuc, 1926
  • O Jamach jawnych w płucach gruźliczych

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Irena Koberdowa, Socjalno-Rewolucyjna Partia Proletariat, Książka i Wiedza, Warszawa 1981
  2. ↑ Ève Curie: Maria Curie Warszawa 1997, Wyd PWN, ISBN 83-01-12302-8.
  3. ↑ Wiesław Śladkowski, Gmina Narodowo-Socjalistyczna w Paryżu wobec tradycji 3-Majowej, w: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 40, 1991, s. 51.
  4. ↑ Stanisław Kozicki, Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907), Londyn 1964, s. 572.
  5. ↑ Eugeniusz Romer, Pamiętnik Paryski 1918–1919. przypisy Andrzej Garlicki, Ryszard Świętek, t. I Wrocław 2010, s. 25.
  6. ↑ Obrona państwa w 1920 roku, Warszawa 1923, s. 19.
  7. ↑ Maria Chodorek, Wołoszka Jadwiga. O siostrach Skłodowskich w Aninie. „Wiadomości Sąsiedzkie”. Nr 14. s. 6. ISSN 2082-3266. 
  8. ↑ Notatka biograficzna: Dłuski Kazimierz. Portal Zakopiański. [dostęp 2014-03-07].
  9. ↑ Cmentarze Parafii Najświętszej Rodziny w Zakopanem - wyszukiwarka osób pochowanych [online], zakopane-parafia.grobonet.com [dostęp 2020-11-01].
  10. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 629 „za wybitne zasługi na polu pracy niepodległościowej i społecznej oraz przysposobienia wojskowego”.
  11. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 100 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  12. ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 23.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kazimierz_Dłuski&oldid=72954352”