Kazimierz Kulwieć
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1 maja 1871 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
14 lutego 1943 |
| Zawód, zajęcie |
przyrodnik, krajoznawca |
Kazimierz Jakub Kulwieć (ur. 1 maja 1871 w Turbiszkach[1], pow. kalwaryjski, zm. 14 lutego 1943 pod Archangielskiem) – polski przyrodnik i krajoznawca. Był dziadkiem Grażyny Strumiłło-Miłosz[potrzebny przypis].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Wincentego i Leonii z Pawłowskich[1]. Ojciec Kazimierza Kulwiecia posiadał majątek na Litwie, jednak za udział w powstaniu styczniowym utracił swoje dobra[potrzebny przypis]. Kazimierz Kulwieć był absolwentem suwalskiego gimnazjum[1]. W 1897 roku ukończył studia przyrodnicze na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim ze stopniem kandydata nauk przyrodniczych[potrzebny przypis]. Rok później[potrzebny przypis] poślubił w Suwałkach[potrzebny przypis] Julię Stankiewicz[2], córkę notariusza[potrzebny przypis]. Rozpoczął pracę badacza flory i fauny, a teren jego badań był bardzo rozległy, od obszaru Morza Śródziemnego po Archangielsk. Z przyrodnikami Kazimierzem Czerwińskim i Romualdem Minkiewiczem przyjeżdżał w latach 1901–1903 nad Wigry. W 1903 roku dokonali oni „szeregu systematycznych pomiarów głębokości jezior należących do systematu wigierskiego”. Relacje z pobytów i wyniki badań zamieścił Kazimierz Kulwieć na łamach „Wszechświata” (1902 nr 21-23) i „Pamiętnika Fizjograficznego” (1904 t. XVIII)[potrzebny przypis].
Z inicjatywy Kazimierza Kulwiecia oraz m.in. Aleksandra Janowskiego powstało w roku 1906 Polskie Towarzystwo Krajoznawcze[1]. W 1910 roku pod redakcją Kulwiecia zaczął wychodzić organ PTK – „Ziemia”[2]. Był członkiem Zarządu Głównego Polskiej Macierzy Szkolnej w 1908 roku[3]. W 1907 został dyrektorem siedmioklasowej Żeńskiej Szkoły Handlowej Teodory Raczkowskiej[1]. W szkole uczył przyrody[4].
W 1915 roku wyjechał na badania naukowe na Polesie i Nowogródek. W latach 1915–1918 pełnił obowiązki dyrektora gimnazjum polskiego. Po powrocie do kraju utworzył gimnazjum w Warszawie[1]. Po wojnie bolszewickiej kupił majątek Rusocin (nad Świtezią, w granicach obecnej Białorusi). W latach dwudziestych XX wieku zabiegał o uruchomienie placówki krajoznawczej nad Wigrami. W 1929 roku oddano do użytku w Starym Folwarku schronisko PTK, którego patronem został Kazimierz Kulwieć[potrzebny przypis].
Od czerwca 1935 roku, przez jedną kadencję, pełnił funkcję prezesa Zarządu Oddziału Pomorskiego Ligi Ochrony Przyrody z siedzibą w Toruniu[5].
Kazimierz Kulwieć został deportowany w 1940 w głąb Archangielska. Mimo trudności Kulwieć badał florę i faunę tajgi[2].
Kazimierz Kulwieć zmarł na obczyźnie 14 lutego 1943 roku[2]. Pozostał po nim olbrzymi dorobek krajoznawczy (publikacje, fotografie) i pedagogiczny. Nie można było przewieźć go do Polski i rękopis córka Wanda z Kulwieciów-Strumiłłowa (1899–1991) musiała zniszczyć[potrzebny przypis].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Przybyszewski 2001 ↓, s. 139.
- ↑ a b c d Przybyszewski 2001 ↓, s. 140.
- ↑ Stemler 1935 ↓, s. 86.
- ↑ Dziesięciolecie kursów handlowych Teodory Raczkowskiej, „Nowa Gazeta”, 4 (436), 1909, s. 3.
- ↑ Leńkowa 1968 ↓, s. 105.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Antonina Leńkowa: Dzieje Ligi Ochrony Przyrody w Polsce. Warszawa: LOP Zakład Zadrzewień i Zieleni, 1968.
- Kazimierz Przybyszewski: Kulwieć Kazimierz Jakub. W: Krzysztof Mikulski (red.): Toruński Słownik Biograficzny. T. 4. Toruń: Towarzystwo Miłośników Torunia, 2001.
- Józef Stemler: Dzieło samopomocy narodowej. Polska Macierz Szkolna 1905-1935. Warszawa: 1935.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Kazimierz Kulwieć – publikacje w bibliotece Polona
- Kazimierz Kulwieć w DBN