Kip Thorne

Kip Stephen Thorne
	; Kip Thorne w Caltech (2007)
Państwo działania	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	1 czerwca 1940 ; Logan
	profesor nauk fizycznych
	Specjalność: astrofizyka
Alma Mater	California Institute of Technology
Doktorat	1965 ; Princeton University
	Nagrody
	Nagroda Nobla w dziedzinie fizyki
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kip Stephen Thorne (ur. 1 czerwca 1940 w Logan) – amerykański fizyk teoretyczny i astrofizyk^[1], noblista; popularyzator nauki i nauczyciel akademicki. Jego prace są związane z m.in. ogólną teorią względności i kosmologią. W 2017 roku uzyskał Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki wraz z Rainerem Weissem oraz Barrym C. Barishem – za zaobserwowanie fal grawitacyjnych^[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył California Institute of Technology w 1962, trzy lata później otrzymał doktorat w Princeton University, jego promotorem był John Archibald Wheeler.

Jest członkiem American Academy of Arts and Sciences, National Academy of Sciences (USA) i American Philosophical Society oraz laureatem wielu nagród i wyróżnień naukowych.

Pracował jako konsultant naukowy przy produkcji filmu Interstellar, nadzorując m.in. proces tworzenia widowiskowej wizualizacji czarnej dziury^[3]. W fandomie sci-fi znany z promocji hipotezy tuneli czasoprzestrzennych (wormholes)^[4]. W Polsce ukazały się jego książki „Czarne dziury i krzywizny czasu”^[5] i „Interstellar i nauka”^[6]. Wraz z polską astrofizyczką Anną Żytkow wymyślił i opracował teoretycznie istnienie nowego rodzaju gwiazd zwanych obiektami Thorne-Żytkow^[7].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

tunel Morrisa-Thorne’a

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Thorne Kip, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-29] .
↑ The Nobel Prize in Physics 2017. Nobelprize.org. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).
↑ Interstellar – naukowa recenzja filmu – Crazy Nauka [online], crazynauka.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).
↑ Piotr Cieśliński: Kip Thorne. Słucha, jak zderzają się czarne dziury. wyborcza.pl, 2015-12-08. [dostęp 2017-10-05]. (pol.).
↑ Czarne dziury i krzywizny czasu. Prószyński i S-ka. [dostęp 2017-10-05]. (pol.).
↑ INTERSTELLAR i nauka. Prószyński i S-ka. [dostęp 2017-10-05]. (pol.).
↑ K. Thorne, A. Zytkow: Stars with degenerate neutron cores. I – Structure of equilibrium models. Astrophysical Journal, 1977-03-15. [dostęp 2017-10-05]. (ang.).

[1] Thorne Kip, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-29] .

[2] The Nobel Prize in Physics 2017. Nobelprize.org. [dostęp 2017-10-03]. (ang.).

[3] Interstellar – naukowa recenzja filmu – Crazy Nauka [online], crazynauka.pl [dostęp 2017-11-15] (pol.).

[4] Piotr Cieśliński: Kip Thorne. Słucha, jak zderzają się czarne dziury. wyborcza.pl, 2015-12-08. [dostęp 2017-10-05]. (pol.).

[5] Czarne dziury i krzywizny czasu. Prószyński i S-ka. [dostęp 2017-10-05]. (pol.).

[6] INTERSTELLAR i nauka. Prószyński i S-ka. [dostęp 2017-10-05]. (pol.).

[7] K. Thorne, A. Zytkow: Stars with degenerate neutron cores. I – Structure of equilibrium models. Astrophysical Journal, 1977-03-15. [dostęp 2017-10-05]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

2012	Nima Arkani-Hamed Alan Guth Alexei Kitaev Maksim Koncewicz Andrei Linde Juan Maldacena Nathan Seiberg Ashoke Sen Edward Witten
Nagrody specjalne	Stephen Hawking Zespół, który odkrył cząstkę o cechach bozonu Higgsa: Peter Jenni Fabiola Gianotti Michel Della Negra Tejinder Singh Virdee Guido Tonelli Joe Incandela Lyn Evans
2013	Aleksander Polakow
2014	Michael Green John Schwarz
2015	Saul Perlmutter Supernova Cosmology Project Brian Schmidt Adam Riess High-Z Supernova Team
2016	Wang Yifang(inne języki) Kam-Biu Luk(inne języki) Atsuto Suzuki(inne języki) Koichiro Nishikawa(inne języki), (Team K2K(inne języki)/T2K) Arthur B. McDonald Takaaki Kajita, Yoichiro Suzuki(inne języki) (Team Super-Kamiokande) za fundamentalne odkrycia i badanie oscylacji neutrin, które ustanowiły nową granicę poza standardowym modelem fizyki cząstek elementarnych.
Nagroda specjalna	Ronald Drever(inne języki) Kip Thorne Rainer Weiss za obserwacje fal grawitacyjnych, otwierające nowe horyzonty w fizyce i astronomii.
2017	Joseph Polchinski Andrew Strominger(inne języki) Cumrun Vafa(inne języki) za rozwinięcie kwantowej teorii pola, teorii strun i kwantowej grawitacji
2018	Charles L. Bennett Gary Hinshaw(inne języki) Norman Jarosik(inne języki) Lyman Page(inne języki) David Spergel(inne języki) WMAP Science Team za szczegółową mapę wczesnego wszechświata, która znacznie poszerzyła wiedzę o ewolucji kosmosu i fluktuacjach, które zapoczątkowały tworzenie galaktyk
Nagroda Specjalna	Jocelyn Bell Burnell
2019	Charles Kane Eugene Mele
Nagroda Specjalna	Daniel Freedman Peter van Nieuwenhuizen Sergio Ferrara
2020	Sheperd Doeleman 347 naukowców pracujących nad projektem Event Horizon Telescope.
Nagroda Specjalna	Steven Weinberg
2021	Eric Adelberger Jens H. Gundlach Blayne Heckel
2022	Hidetoshi Katori Jun Ye
2023	Charles H. Bennett Peter Shor Gilles Brassard David Deutsch