Klasztor Dominikanów w Kownie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Klasztor Dominikanów w Kownie
Ilustracja
Widok na kościół klasztorny
Państwo

 Litwa

Miejscowość

Kowno

Kościół

Kościół łaciński

Rodzaj klasztoru

męski

Właściciel

Dominikanie

Klauzura

nie

Obiekty sakralne
Kościół

Kościół Przenajświętszego Sakramentu

Fundator

D. Narkiewicz, J. Białłozor, J. Worłowski

Styl

barok, po przebudowie: neobizantynizm

Materiał budowlany

kamień, cegła

Data budowy

II poł. XVII w.

Data zamknięcia

1845

Położenie na mapie Kowna
Mapa konturowa Kowna, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klasztor Dominikanów w Kownie”
Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Klasztor Dominikanów w Kownie”
Ziemia54°53′49″N 23°53′45″E/54,896828 23,895753

Klasztor Dominikanów w Kownie – dawny klasztor dominikanów w Kownie, powstały w XVII w. i zlikwidowany w 1845. W latach 1866–1915 należący do niego kościół funkcjonował jako gimnazjalna cerkiew prawosławna. Został on zwrócony katolikom w 1915.

Fundatorami klasztoru byli D. Narkiewicz, J. Białłozor i J. Worłowski, którzy w latach 1631 i 1641 przekazali zakonowi dominikanów posiadane przez siebie kamienice przy ul. Wileńskiej w Kownie[1]. Przebudowa tychże obiektów na kompleks klasztorny trwała od 1678 do ostatnich lat XVII w. W kolejnym stuleciu dobudowano dodatkowo kilka budynków gospodarczych[1].

Kościół w klasztorze po przebudowie na cerkiew w czasach zaborów

W 1845 klasztor dominikanów został zamknięty. Kościół Przenajświętszego Sakramentu został zamieniony w magazyn, zaś w latach 1863–1866 gruntownie przebudowany na cerkiew. [1]. Świątynię pod wezwaniem Czterech Świętych Cudotwórców Moskiewskich: św. Piotra, św. Aleksego, św. Jonasza i św. Filipa, ponownie wyświęcił 22 października 1866 biskup kowieński Aleksander (Dobrynin)[2]. W dawnym budynku klasztornym rozmieszczono gimnazjum męskie[2]. Po wejściu armii niemieckiej do Kowna w 1915 obiekt został zaadaptowany na kościół garnizonowy[2]. W 1919, po przebudowie, dawny kościół dominikański stał się katolicką świątynią akademicką[1]. W 1945 władze stalinowskie zlikwidowały kościół, w którym w 1965 zlokalizowano teatr. Wierni odzyskali obiekt po 1991[1].

Kościół Przenajświętszego Sakramentu jest wzniesiony na planie krzyża, z półkoliście zamkniętym prezbiterium. Jego fasada pierwotnie była utrzymana w stylu barokowym, przebudowanym w XIX w. na typowy dla rosyjskiej architektury sakralnej styl neobizantyjski. Centralnym punktem fasady jest mozaika z postacią Chrystusa[1]. Elewacja ta była pierwotnie dwuwieżowa, obydwie wieże wieńczyły cebulaste kopułki. Bęben z niewielką cebulastą kopułą znajdował się pierwotnie również w miejscu skrzyżowania się nawy głównej i transeptu[2]. W nawie znajduje się sklepienie kolebkowe, pod kościołem przetrwały krypty[1].

Budynki mieszkalne klasztoru to dwa zbudowane na planie prostokąta korpusy; jeden z nich łączy się z budynkiem kościoła. Od strony południowo-zachodniej na budynku klasztoru zachował się barokowy szczyt zwieńczony attyką[1]. Całość otacza ażurowe ogrodzenie[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h i J. Kucharska, Ilustrowany przewodnik po zabytkach na Wileńszczyźnie i Żmudzi, Burchard Edition, Warszawa 2004, 83-87654-15-9, ss.99–100
  2. a b c d G. Szlewis, Prawosławnyje chramy Litwy, Swiato-Duchow Monastyr', Vilnius 2006, ISBN 9986-559-62-6, s.204