Klocki Cuisenaire’a
Klocki Cuisenaire’a, zwane również kolorowymi liczbami lub liczbami w kolorach – zbiór kolorowych prostopadłościennych słupków o przekroju 1 cm² i długościach od 1 cm do 10 cm. Klocki zostały stworzone przez belgijskiego pedagoga Georges’a Cuisenaire’a w 1945 roku jako materiał dydaktyczny jego metody liczb w kolorach (nombres en couleurs). Cuisenaire opisał ją w swojej broszurze Les nombres en couleurs wydanej w 1951 roku[1].
Opis klocków[edytuj | edytuj kod]
Klocki tego samego koloru są jednakowej długości[2]. Każdy klocek-pałeczka symbolizuje liczbę równą jego długości. Jednocześnie kolorystyka klocków nie jest przypadkowa i podlega pewnym prawidłowościom:
- klocki, które reprezentują potęgi liczby 2 mają kolory zbliżone do barwy czerwonej: klocki o długości 2 cm są czerwone (kolor cynober), klocki o długości 4 centymetrów są różowe (karmin), klocki o długości 8 centymetrów są ciemnoczerwone (o barwie kasztanowej, brązowej).
- klocki, które reprezentują mnożniki liczby 3 mają kolory pochodne od niebieskiego. Klocki o długości 3 cm są koloru jasnozielonego, o długości 6 cm ciemnozielonego, natomiast o długości 9 cm koloru niebieskiego.
- klocki, które reprezentują mnożniki liczby 5 mają różne odcienie barwy żółtej: klocki o długości 5 cm są żółte, natomiast te o długości 10 cm są koloru pomarańczowego[3].
Zestawienie długości i kolorystyki klocków przedstawia się następująco:
| Długość klocków | Kolor |
|---|---|
| 1 cm | Biały |
| 2 cm | Cynober |
| 3 cm | Jasnozielony |
| 4 cm | Karmin |
| 5 cm | Żółty |
| 6 cm | Ciemnozielony |
| 7 cm | Czarny |
| 8 cm | Kasztanowy |
| 9 cm | Niebieski |
| 10 cm | Pomarańczowy |
- Tabela na podstawie zestawienia E. Puchalskiej i Z. Semadeniego[4].
Zastosowanie klocków w nauczaniu matematyki[edytuj | edytuj kod]
Klocki Cuisenaire’a używane są przede wszystkim w nauczaniu arytmetyki, podstawowych działań tej dziedziny matematyki: dodawania, odejmowania, mnożenia, dzielenia, ale również potęgowania, np. wykorzystywane w ćwiczeniach arytmetycznych z przedstawianiem liczby jako sumy innych liczb[4]; w ćwiczeniach wprowadzających prawa przemienności i łączności dodawania oraz przy porównywaniu długości[5]. Można je wykorzystać również przy wprowadzaniu wiadomości z zakresu geometrii: figur geometrycznych płaskich i przestrzennych – klocki o długości 1 cm są modelem sześcianu, pozostałe są prostopadłościanami. Jednym z ćwiczeń jest obliczanie objętości brył konstruowanych z klocków różnej długości[4].
Zastosowanie klocków Cuisenaire’a w nauczaniu języków obcych[edytuj | edytuj kod]
Pałeczki Cuisenaire’a znajdują zastosowanie w nauczaniu języków obcych. Stanowią nieodzowny element metody Silent Way, która została opracowana przez Caleba Gattegno, początkowo jako pomoc do nauczania matematyki i nauki czytania w języku ojczystym, a następnie nauczaniu języków obcych. Istotą tej metody jest ograniczenie bodźców docierających do ucznia i skupieniu jego uwagi na sytuacji dydaktycznej, którą prezentuje nauczyciel. Aby to osiągnąć, nauczyciel prezentuje materiał językowy za pomocą klocków Cuisenaire’a. Materiał jest wprowadzany stopniowo – są to proste zwroty i wyrazy. Metoda zakłada wprowadzenie około 800 wyrazów za pomocą klocków Cuisenaire’a[6].
Nauczanie języka obcego za pomocą kolorowych liczb zostało między innymi wykorzystane w programie European Language Label – Europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych w 2005 roku przez polskich nauczycieli w Szkole Podstawowej nr 25 w Kielcach. Powyższe doświadczenia zaowocowały popularyzacją klocków Cuisenaire’a wśród nauczycieli języka angielskiego; w latach 2006–2007 przeprowadzono szkolenia wśród nauczycieli języka angielskiego w województwie świętokrzyskim oraz warsztaty dla nauczycieli English with Cuisenaire Rods podczas IV Ogólnopolskiego Spotkania Nauczycieli Języka Angielskiego English Teaching Market w 2006 roku w Starych Jabłonkach[7].
Doświadczenia nauczycieli z nauczaniem języka angielskiego przy pomocy pałeczek Cuisenaire’a zostały opisane w licznych artykułach[8].
Metoda liczb w kolorach Henryka Moroza[edytuj | edytuj kod]
Polski pedagog Henryk Moroz stworzył własny zestaw klocków, nazwany liczbami w kolorach, wzorowany na materiale dydaktycznym Cuisenaire’a. W 1962 roku, klocki liczby w kolorach zostały zatwierdzone przez Ministerstwo Oświaty[9]. Zestaw przygotowany przez H. Moroza składa się z 69 pałeczek o przekroju 1 cm² i o długościach od 1 cm do 10 cm. Różni się nieznacznie kolorystyką od klocków Cuisenaire’a. Istotną różnicą pomiędzy obiema metodami jest natomiast to, jak podkreśla H. Moroz, że Cuisenaire traktował swoją metodę jako systematyczny i stały sposób pracy nauczyciela, natomiast metoda liczb w kolorach H. Moroza stanowi jedynie jeden z wielu środków dydaktycznych stosowanych przez nauczyciela[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Georges Cuisenaire. [w:] cuisenaire.eu [on-line]. Yves Cuisenaire. [dostęp 2014-12-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-07)].
- ↑ Krygowska Z., Zarys dydaktyki matematyki, WSiP, Warszawa, 1969, cz. 1., s. 97.
- ↑ Puchalska E., Semadeni Z. Przegląd pomocy naukowych [w :] „Nauczanie początkowe matematyki”, red. Z. Semadeni, WSiP, Warszawa, 1981, cz. 1, s. 82.
- ↑ a b c Puchalska, Semadeni, op. cit., s. 83.
- ↑ Krygowska, op. cit., s. 98.
- ↑ Komorowska H., Metodyka nauczania języków obcych, wyd. Fraszka edukacyjna, Warszawa 2005, s. 30.
- ↑ Jaros I., Kilka powodów, dla których warto uczestniczyć w programie European Language Label., [w:] „Języki Obce w Szkole”, nr 01/2012, s. 91.
- ↑ Patrz m.in.: I Jaros, Young Learners +Cuisenaire Rods +English+ Christmas, [w:] „The Teacher”, nr 12/44, Warszawa 2006, ss. 20–26. oraz Klocki Cusienaire’a na lekcji języka angielskiego – propozycje ćwiczeń [w:] „ Poliglota. Edukacja Językowa Dzieci”, Wyd. Wyższej Szkoły Lingwistycznej, Częstochowa, 2006, ss. 65–69.
- ↑ Moroz H., Współczesne środki dydaktyczne w nauczaniu początkowym matematyki, WSiP, Warszawa, 1986, s. 46.
- ↑ Moroz H., op. cit. s. 47.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jaros I., Kilka powodów, dla których warto uczestniczyć w programie European Language Label., [w:] „Języki Obce w Szkole”, nr 01/2012.
- Komorowska H., Metodyka nauczania języków obcych, wyd. Fraszka edukacyjna, Warszawa 2005.
- Krygowska Z., Zarys dydaktyki matematyki, WSiP, Warszawa, 1969, cz. 1.
- Moroz H., Współczesne środki dydaktyczne w nauczaniu początkowym matematyki, WSiP, Warszawa, 1986.
- Puchalska E., Semadeni Z. Przegląd pomocy naukowych [w:] „Nauczanie początkowe matematyki”, red. Z. Semadeni, WSiP, Warszawa, 1981, cz. 1.