Klęczany (powiat nowosądecki)
49°40′01″N 20°37′21″E/49,666944 20,622500| wieś | |
.jpg) Widok na wieś i kamieniołom na południowym zboczu Białowodzkiej Góry (lipiec 2007) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
1154[2] |
| Strefa numeracyjna |
18 |
| Kod pocztowy |
33-394[3] |
| Tablice rejestracyjne |
KNS |
| SIMC |
0420050 |
Położenie na mapie gminy Chełmiec  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
| 49°40′01″N 20°37′21″E/49,666944 20,622500[1]
| |
Klęczany – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Chełmiec.
W latach 1954–1960 wieś należała do gromady Marcinkowice, po przeniesieniu siedziby zmianie nazwy gromady, należała i była siedzibą władz gromady Klęczany. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa nowosądeckiego. W 2022 roku wieś liczyła 1154 mieszkańców.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Klęczany leżą u podnóża Pasma Łososińskiego w Beskidzie Wyspowym, w dolnym biegu potoku Smolnik (dopływu Dunajca). Wieś leży przy drodze powiatowej nr 1551K Limanowa – Chełmiec[4] oraz przy linii kolejowej nr 104 Nowy Sącz – Chabówka[5].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Klęczany były jedną z wsi, którą w 1257 Bolesław Wstydliwy oddał swojej żonie Kindze. Ta owdowiawszy, w 1280 ufundowała starosądecki klasztor Klarysek, ofiarowując na jego utrzymanie wszystkie swe folwarki na Sądecczyźnie. Od 1628 Klęczany należały do szlachty.
W 1858 właściciele Klęczan Apolinary i Eugeniusz Zielińscy rozpoczęli wydobycie ropy naftowej, początkowo z 3, a w 1861 z 41 szybów. W celu przeróbki ropy postawili rafinerię, początkowo w budynku drewnianym z 4 retortami, a potem murowanym (dwa magazyny, piwnica i iza destylacyjna) "o dziesięciu retortach żelaznych nitowanych"[6]. Wyroby fabryki (olej do lamp i maź do wozów) były wysyłane do Wiednia, Pragi, Pesztu, Krakowa, Tarnowa, Nowego Sącza i innych (koleją z Bochni)[7]. Rafineria działała do końca I wojny światowej.
16 grudnia 1884 oddana została do użytku Galicyjska Kolej Transwersalna, przechodząca przez wieś.
W 1912 zaczęto wydobywać tutaj piaskowiec.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
- Dworek – data budowy nie jest znana, po raz pierwszy wymieniony w dokumentach z 1911.
- Kapliczki przydrożne.
Kultura[edytuj | edytuj kod]
W muzeum szkolnym Szkoły Podstawowej w Klęczanach znajduje się zbiór wytworów rękodzielniczych, sprzętów domowych oraz starych fotografii, korespondencji i osobistych dokumentów mieszkańców okolicznych wsi z przełomu minionych wieków[8].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W Klęczanach w 1858 zaczęto wydobywać ropę naftową. Do dziś zachowały się ślady szybów i resztki rafinerii.
W 1912 miejscowa ludność rozpoczęła wydobycie piaskowca. W związku ze wzrostem zapotrzebowania na surowce skalne w latach 60. XX w. postanowiono przekształcić mały kamieniołom w dużą kopalnię odkrywkową produkującą kruszywa dla kolejnictwa. Zakład oddano do użytku w 1988. Aktualnie funkcjonuje on pod nazwą Kopalnia Surowców Skalnych „Klęczany” Sp. z o.o.[9]
Ochotnicza Straż Pożarna[edytuj | edytuj kod]
W 2009 roku powstała Ochotnicza Straż Pożarna, która dysponuje jednym samochodem pożarniczym Man 2.4/16 GBA 12.232[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 53845
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 481 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dane ewidencyjne.xlsx [online], limanowa.pl [dostęp 2024-04-23].
- ↑ Linia kolejowa 104 (PL) • Chabówka - Nowy Sącz / Atlas Kolejowy Polski, Czech, Słowacji i Podkarpackiej Rusi [online], atlaskolejowy.net [dostęp 2024-04-23].
- ↑ Czas 1861 nr 157
- ↑ tamże
- ↑ Tomasz Mazur: Prezentujemy naszą szkołę. spkleczany.chelmiec.pl > Parę słów o naszej szkole [on-line], 2012. [dostęp 2013-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-18)].
- ↑ Klęczany. chelmiec.pl > Sołectwa > Klęczany [on-line], 2012. [dostęp 2013-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-18)].
- ↑ OSP Klęczany – Nowy Sącz 112 [online], nowysacz112.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Klęczany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 142.
| Wsie | |
|---|---|
| Integralne części wsi |
|
| Historyczne obszary |
