Kościół św. Agnieszki i klasztor Karmelitanek Trzewiczkowych we Lwowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Agnieszki we Lwowie
Ilustracja
Były kościół św. Agnieszki
Państwo

 Ukraina

Obwód

 lwowski

Miejscowość

Lwów

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Agnieszki

Położenie na mapie Lwowa
Mapa konturowa Lwowa, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Agnieszki we Lwowie”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Agnieszki we Lwowie”
Położenie na mapie obwodu lwowskiego
Mapa konturowa obwodu lwowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Agnieszki we Lwowie”
Ziemia49°50′11,34″N 24°01′31,03″E/49,836483 24,025286

Kościół św. Agnieszki i klasztor Karmelitanek Trzewiczkowych we Lwowie – zabytkowy dawny kościół klasztorny, położony przy ulicy Stefanyka 2 (ukr. вул. Стефаника B., 2) (1827-1946 – ul. Ossolińskich 2).

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze starania o otwarcie placówki dla sióstr karmelitanek trzewiczkowych we Lwowie podjęto w latach 30. XVII wieku z poparciem arcybiskupa Stanisława Grochowskiego. W 1637 magistrat miasta wyraził zgodę, zastrzegając jednocześnie, aby budynki klasztorne powstały z drewna. Dla potrzeb mającego powstać klasztoru nabyto place na Przedmieściu Halickim, pomiędzy Góra Kaleczą a Szemberkowską. Budowę klasztoru umożliwiła fundacja ordynata ostrogskiego i wojewodzica krakowskiego, księcia Aleksandra Janusza Zasławskiego a także, szesnaście lat później, rodziny Macieja Strusia Gołockiego. Kościół wraz z klasztorem został wzniesiony w stanie surowym w latach 1671-1677 a ostateczne wykończenie budowy nastąpiło w 1729 i wtedy też arcybiskup Jan Skarbek konsekrował kościół. Zespół klasztorny ufortyfikowano. W 1735 (lub 11 maja 1732[1]) w zespole wybuchł pożar niszcząc znaczną część budynków co spowodowało konieczność ich odbudowy. Świątynię odbudował i przebudował w stylu rokokowym w latach 1743-1744 Bernard Meretyn.

Kościół św. Agnieszki był jednym z pierwszych w Polsce zbudowanych na planie elipsy. Stanowiła ona jego centralną część i poprzedzona była trzynawowym korpusem i otoczona kaplicami połączonymi w obejście. Ponad budowlą, na sześciu połączonych arkadowo filarach, umieszczono imponującą, monumentalną kopulę. Od strony ul. Kopernika znajdował się portyk kolumnowy. Świątynia była ozdobiona wazonami rokokowymi i parapetami a jej wyposażenie stanowiło 9 ołtarzy.

Można śmiało stwierdzić, że obok katedry św. Jura i kościoła Dominikanów, kościół św. Agnieszki był najładniejszą osiemnastowieczną świątynią we Lwowie[2].

W 1772, w momencie zajęcia Lwowa przez Austriaków w wyniku pierwszego rozbioru Polski w konwencie żyło 38 zakonnic.

W 1782 wyniku reform józefińskich przeprowadzonych przez cesarza Józefa II władze austriackie zlikwidowały zakon karmelitanek trzewiczkowych.

W 1783 gmachy poklasztorne przejęło seminarium łacińskie „Generalne Studium Duchowne”, które po 10 latach przeniosło się do dawnego klasztoru karmelitanek bosych. Na jego miejsce wprowadziły się instytucje wojskowe, m.in. magazyny wojskowe i piekarnia. Doprowadziło to kompleks kościelno-klasztorny do ruiny a dzieła zniszczenia dopełniły kolejne pożary: w 1804 i 1812.

Zrujnowany zespół klasztorny zakupił w 1817 hrabia Józef Maksymilian Ossoliński, z myślą adaptowania go na bibliotekę założonej przez siebie fundacji. Plany odbudowy sporządził Jerzy Głogowski – budowniczy, malarz i grafik, który do Lwowa przybył z Krakowa[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Antoni Schneider. Encyklopedya do Krajoznawstwa Galicyi. T. 1. Lwów : Drukarnia Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1871, s. 16.
  2. Jurij Smirnow: Historia świątyń rzymskokatolickich Lwowa, cz. I. [dostęp 2009-12-28]. (pol.).
  3. Polski Dom Aukcyjny 'SZTUKA' [online], sztuka.com.pl [dostęp 2017-11-24] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-09] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]