Kościół św. Klemensa w Ustroniu
 186/60 z dnia 2.03.1960 r.oraz A-352/78 z 7.07.1978 r.[1] | |||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Ustronia  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego  | |||||||||||
 49°43′12,3″N 18°48′34,8″E/49,720083 18,809667
| |||||||||||
Kościół pod wezwaniem św. Klemensa papieża i męczennika – rzymskokatolicki kościół parafialny w Ustroniu na Śląsku Cieszyńskim.
Pierwsze wzmianki o parafii ustrońskiej pochodzą z 1447 roku. Kościół, który wówczas istniał, zbudowany prawdopodobnie w 1444 r., był drewniany i zlokalizowany na obecnym starym cmentarzu katolickim przy ul. Daszyńskiego[2]. W okresie reformacji trafił w ręce ewangelików. Do Kościoła katolickiego powrócił w 1654 roku, jako filialny parafii w Goleszowie[3]. W 1784 r. z powodu fatalnego stanu budynku podjęto decyzję o jego zamknięciu[2]. Kościół rozebrano w 1787 r.[4]
W 1785 roku utworzono nową, samodzielną parafię, a za świątynię posłużyła kaplica zlikwidowanego sierocińca jezuickiego[3]. Po jej przebudowie na kościół późnobarokowo-klasycystyczny, poświęcono go 23 września 1788 roku - pierwszym proboszczem został były jezuita, pochodzący ze Skoczowa ksiądz Franciszek Teodor Entzendorfer[3].
W latach 1835-1837 roku w miejsce dotychczasowej wieży drewnianej wybudowano nową, murowaną, a w 1846 roku poszerzono nawę i prezbiterium[3]. W takim kształcie świątynia istnieje do dnia dzisiejszego.
Budynek kościoła został zwrócony prezbiterium na zachód. Posiada nawę trójprzęsłową, a w niej i w transepcie sklepienia żaglaste o wydatnych gurtach. Okna są zamknięte łukami segmentowymi, a dach dwuspadowy obecnie pokryty jest blachą. Wieża czworoboczna o oknach zamkniętych półkoliście nakryta została kopulastym hełmem i posiada zegar.
W ostatnich latach XX wieku dokonano kilku znaczących remontów - w 1997 roku wymieniono zegar na wieży. Z zachowanych, ciekawszych elementów należy wymienić barokowo-klasycystyczną ambonę, chrzcielnicę, obraz św. Klemensa z XIX wieku oraz organy firmy Rieger o trakturze gry pneumatycznej z początku XX wieku. Uwagę zwracają drewniane, malowane stacje drogi krzyżowej z 1893 r. autorstwa Józefa Riffesera z pracowni w St. Ulrich w Południowym Tyrolu, restaurowane w bieżącym wieku[4].
Przed kościołem stoją kamienne figury św. Jana Nepomucena oraz św. Józefa z Dzieciątkiem, wykonane pod koniec XVIII wieku przez Wacława Donaya ze Skoczowa[2].
Od strony północnej do kościoła przylega dawny jezuicki sierociniec z 1740 roku, częściowo rozebrany w latach 30. XX wieku. W latach 70. XX w. jego pomieszczenia zaadaptowano do przyjmowania grup młodzieży z Ruchu Światło-Życie. Kolejny remont, z częściową rozbudowa budynku od strony dziedzińca, przeprowadzono w latach 1998-2000[3].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Dawny jezuicki sierociniec -
Figura św. Jana Nepomucena -
Figura św. Józefa z Dzieciątkiem
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
- ↑ a b c Mirosław Barański: Beskid Śląski. Przewodnik, wyd. II, Oficyna Wydawnicza REWASZ, Pruszków 2019, ISBN 978-83-8122-015-6, s. 445
- ↑ a b c d e Według informacji "Historia kościoła" w świątyni, dostęp: 2013 r.
- ↑ a b Elżbieta Georg, Andrzej Georg. Zeszyty Klementyńskie. Parafia św. Klemensa I, Papieża i Męczennika. „Kalendarz Ustroński 2023”. 25, s. 210-218, 2022. Wydawnictwo Galeria "Na Gojach", Ustroń. ISSN 1506-848X. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 213. ISBN 978-83-933109-3-7.
- Ustroń – Wypoczynek – Kościół katolicki p.w. św. Klemensa. [dostęp 2013-09-20]. (pol.).