Kościół św. Ludgera w Billerbeck

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół św. Ludgera w Billerbeck
Propstei- und Wallfahrtskirche St. Ludgerus,
Ludgerus-Dom
kościół parafialny, sanktuarium
Ilustracja
Dwuwieżowa fasada kościoła w nocnej iluminacji
Państwo

 Niemcy

Miejscowość

Billerbeck

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

parafia

Pfarr- und Propsteigemeinde St. Johann/St. Ludger Billerbeck

katedra[a]
• nadający tytuł

od 1898
biskup Hermann Jakob Dingelstad

Wezwanie

Święty Ludger

Wspomnienie liturgiczne

26 marca

Przedmioty szczególnego kultu
Relikwie

św. Ludgera

Położenie na mapie Nadrenii Północnej-Westfalii
Mapa konturowa Nadrenii Północnej-Westfalii, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Ludgera w Billerbeck”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Ludgera w Billerbeck”
Ziemia51°58′40″N 7°17′30″E/51,977778 7,291667
Strona internetowa

Kościół św. Ludgera w Billerbeck (niem. Propsteikirche St. Ludgerus lub Ludgerus-Dom) – kościół rzymskokatolicki położony w Billerbeck na terenie diecezji münsterskiej. Pełni funkcję kościoła parafialnego, siedziby prepozyta i sanktuarium św. Ludgera, który zmarł w Billerbeck 26 marca 809 roku. Zbudowany pod koniec XIX wieku w stylu neogotyckim na miejscu wcześniejszego kościoła romańskiego z XI wieku oraz kaplicy grobowej św. Ludgera (Sterbekapelle des Heiligen Liudger) wzniesionej w 1732 roku.

Jest zaliczany do najwybitniejszych budowli neogotyckich na terenie Westfalii[1].

Ludger[edytuj | edytuj kod]

Ludger urodził się w tym samym roku (742), co król Franków Karol Wielki, a wychowywał się w bogatej rodzinie chrześcijańskiej. Był uczniem św. Grzegorza z Utrechtu i bł. Alkuina z Yorku. Po wyświęceniu na diakona został wysłany na misję do Deventer, a wkrótce potem do Fryzji. W 777 roku został w Kolonii wyświęcony na kapłana. Kontynuował działalność misyjną na terenie Fryzji. Zorganizował ośrodek misyjny w Münster, w centrum Westfalii. W dniu 30 marca 805 roku otrzymał sakrę biskupią stając się tym samym pierwszym biskupem Münster; patronem katedry nowej diecezji został św. Paweł. Już jako biskup Ludger kontynuował działalność misyjną. W Niedzielę Palmową 25 marca 809 roku nauczał w Coesfeld, po czym udał się do pobliskiego Billerbeck, gdzie miał odprawić nabożeństwo i gdzie następnej nocy zmarł[2].

Historia kościoła[edytuj | edytuj kod]

W XI wieku ku czci Ludgera zbudowano romański kościół. Obok niego na zlecenie biskupa Klemensa Augusta Wittelsbacha architekt Peter Pictorius młodszy zbudował w 1732 roku barokową kaplicę grobową św. Ludgera. Zarówno kościół jak i kaplica zostały rozebrane pod koniec XIX wieku, aby zrobić miejsce pod nowy kościół parafialny. Zbudowany on został w latach 1892–1898 w stylu neogotyckim według projektu architekta z Münster Wilhelma Rincklake. Kamień węgielny położył 7 maja 1893 roku biskup Münster, Hermann Jakob Dingelstad. Ten sam biskup nadał kościołowi honorowy tytuł katedry[3].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Wygląd zewnętrzny[edytuj | edytuj kod]

Kościół św. Ludgera to trzynawowa bazylika zbudowana na planie krzyża z transeptem i para wież od strony zachodniej. Zarówno architekt jak i artyści pracujący nad wystrojem wnętrza wzorowali się na architekturze średniowiecznego gotyku. Kościół ma 56 m długości i 26 m szerokości. Zbudowane na planie kwadratu wieże wznoszą się na wysokość 100 m. Ich spiczaste hełmy zwieńczone są pozłacanymi kulami ziemskimi, krzyżami i kogutami. Główny portal wejściowy jest flankowany posągami św. Grzegorza z Utrechtu i św. Mikołaja i zwieńczony tympanonem, na szczycie którego umieszczono figurę św. Ludgera. Fasada południowa kościoła została poświęcona Najświętszej Maryi Pannie. Motywem znajdującego się nad portalem reliefu jest Zwiastowanie. Dwie flankujące go dwie rzeźby z piaskowca przedstawiają czcicieli Maryi: św. Bernarda z Clairvaux i św. Hermana Józefa. W 1998 roku, w 100. rocznicę zbudowania kościoła po południowej jego stronie umieszczono kamień pamiątkowy, zaprojektowany przez miejscową malarkę i rzeźbiarkę Mechthild Ammann. Wbudowane w kamień dwie płyty ze stali nierdzewnej przedstawiają historię kościoła[3].

Wnętrze[edytuj | edytuj kod]

Wnętrze – widok na prezbiterium

Nawy oraz transept nakryte zostały sklepieniem krzyżowo-żebrowym. Wystrój prezbiterium wykonano w 1975 roku według planów Rolfa Crummenauera z Düsseldorfu. Kształt nowego ołtarza z białego marmuru karraryjskiego został opracowany na podstawie wzoru z marmurowej posadzki prezbiterium. Po prawej stronie fotela kapłana znajduje się ambona, natomiast po lewej stela z relikwiami św. Ludgera, przechowywanymi pierwotnie w barokowej kaplicy. Wysokie na 15 m trzyczęściowe okno w prezbiterium przedstawia sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Ambonę zdobią postacie świętych i ewangelistów. Prezbiteria naw bocznych dedykowane są odpowiednio: Matce Bożej (nawa północna) i św. Józefowi (nawa południowa).

W wieży południowej znajduje się kaplica grobowa św. Ludgera (Sterbekapelle des heiligen Ludgerus), natomiast w północnej – miejsce pamięci 300 poległych w czasie II wojny światowej. W wieży północnej wisi 5 dzwonów: Salvator, Joseph, Maria, Ludgerus i Crux, natomiast w południowej – 7-tonowy dzwon Liudger-Europa-Glocke, zawieszony 21 listopada 1992 roku z okazji 1250 rocznicy urodzin św. Ludgera. W sygnaturce znajduje się niewielki dzwon Katharina[3].

Obecnie (2013) w kościele trwa montaż nowych organów, których inauguracja przewidziana jest na 26 marca 2014 roku, w 1205 rocznicę śmierci św. Ludgera[4].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W Niemczech termin „katedra” oznacza także tytuł honorowy kościoła.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. baukunst-nrw: Propstei- und Wallfahrtskirche St. Ludgerus. www.baukunst-nrw.de. [dostęp 2013-09-09]. (niem.).
  2. Kirchengemeinde St. Johann / St. Ludger: Heiliger Ludgerus. www.domsite-billerbeck.de. [dostęp 2013-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-07)]. (niem.).
  3. a b c Kirchengemeinde St. Johann / St. Ludger: Ludgerus-Dom. www.domsite-billerbeck.de. [dostęp 2013-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-08)]. (niem.).
  4. Förderverein Domorgel Billerbeck e. V.: Orgelweihe am 26.03.2014. www.domorgel-billerbeck.de. [dostęp 2013-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-29)]. (niem.).